بزرگنمايي:

آریا بانو - مجله کوروش/ بهترین روش تهیه رب گوجه فرنگی در خانه با دستور مادربزرگ‌ها که نه کپک می‌زند و نه تیره می‌شود یک نسخه تمام و کمال است. از قدیم در ایران رسم بر این بوده که در فصل تابستان به خاطر فراوانی گوجه فرنگی بساط درست کردن رب گوجه در حیاط و روی پشت بام خانه‌ها بر پا شود. اما ما علاوه بر طرز تهیه رب گوجه آفتابی، طرز تهیه رب گوجه زمستانی را هم به شما خواهیم گفت. طرز تهیه رب‌ گوجه‌ در خانه بدون کپک و تیرگی و فوت و فن‌های خوش‌رنگ شدن رب گوجه را در اینجا بخوانید. 
چی لازم دارم:

گوجه فرنگی درشت و آبدار 10 کیلوگرم
نمک یک پنجم از یک کیسه نمک
روغن مایع یا روغن زیتون 100 گرم
برای درست کردن رب گوجه به روش قدیمی، بعد از شستن گوجه فرنگی‌ها و خشک شدن آن‌ها، باید گوجه‌ها را چهار قارچ کرده، روی گوجه‌های قاچ شده نمک بپاشید و 24 ساعت در آفتاب مستقیم قرار دهید. سپس طی مراحلی که در ادامه توضیح خواهیم دارد با صافی پوست و گوشت گوجه‌ها را فشار دهید تا عصاره آن خارج شود.
در نهایت این عصاره را روی حرارت بگذارید تا بجوشد و غلیظ شود. زمان مورد نیاز برای پخت رب گوجه فرنگی، به میزان عصاره گوجه بستگی دارد و متغیر است. برای درست کردن رب گوجه خانگی در زمستان هم باید همین مراحل را طی کنید. فقط میزان قرار دادن گوجه‌ها در آفتاب (بسته به حرارت خورشید و تابش آن) باید بیشتر باشد.
مرحله اول: گوجه فرنگی‌ها را بشورید و قاچ کنید
طرز تهیه رب گوجه در خانه به این صورت است که ابتدا باید گوجه‌ها را خوب بشورید و زمانی که کاملا خشک شدند گوجه‌ها را چهار یا هشت قاچ کنید و در تشت بزرگ بریزید، روی گوجه‌ها نمک بپاشید و به مدت 24 الی 48 ساعت زیر آفتاب مستقیم و گرم تابستان بگذارید.
هر چند ساعت یک بار گوجه‌ها را هم بزنید که کپک نزنند و یک رب گوجه فرنگی سالم داشته باشید. تا زمانی که پوست گوجه فرنگی از گوشت آن کاملا جدا شده و گوجه‌ها خوب آب بیندازند زیر نور آفتاب نگه دارید. در این مدت یک پارچه توری تمیز روی تشت بیندازید.
مرحله دوم: گوجه فرنگی‌های آفتاب خورده را صاف کنید
برای این‌که پوست و تخم گوجه فرنگی‌ها را جدا کنید به یک تشت، یک آبکش و یک صافی نیاز دارید. تشت را زیر آبکش بگذارید و سپس یک بار با آبکش و یک بار با صافی ریز گوجه‌ها را صاف کنید. در این مدت با دست تمیز و شسته شده گوجه‌ها را فشار دهید و چنگ بزنید تا پوست و تخم گوجه جدا شود، آبش گرفته شود و داخل تشت ریخته شود.
مرحله سوم: آب گوجه فرنگی‌‌ها را بجوشانید
حالا آب گوجه صاف شده را در یک قابلمه مناسب بریزید و روی شعله ملایم گاز بپزید. حدود 3 الی 4 ساعت زمان برای پختن رب لازم است. در این فاصله مرتب باید رب را هم بزنید تا ته نگیرد. رب گوجه باید آن‌قدر بپزد تا به غلظت مناسب برسد و آب آن کاملا تبخیر شود.
در واقع زمانی که رب گوجه شروع به قل زدن کرد و حباب‌های بزرگ که می‌خواهند به اطراف پخش شوند روی آن تشکیل شد باید مراقب رب باشید و مرتب آن را هم بزنید تا ته نگیرد و تلخ نشود. مواظب باشید حباب‌ها روی دست و صورت‌تان نپاشند. موقع هم زدن رب گوجه حتما از دستکش استفاده کنید.
مرحله چهارم: نمک را اضافه و رب گوجه را بسته‌بندی کنید
در این مرحله از رب گیری خانگی نمک رب را بچشید و اگر کم بود نمک رب را اندازه کنید. در همین مرحله روغن مایع یا روغن زیتون را هم به رب اضافه کنید. وقتی رب گوجه به غلظت مورد دلخواه شما رسید زیر قابلمه را خاموش کنید و زمانی که رب کاملا سرد شد در ظروف کاملا خشک، کاملا تمیز و بدون چربی و بدون بو بریزید.
این روش برای فصل تابستان و مناطق گرم مناسب است و یک رب گوجه آفتابی خوش طعم و خوش رنگ به شما می‌دهد. در فصل زمستان که آفتاب کم جان است مدت زمان قرار دادن گوجه فرنگی زیر نور آفتاب بیشتر از 48 ساعت طول می‌شد.
برای تهیه رب گوجه به موادی مثل نمک، روغن مایع و روغن زیتون نیاز داریم که این مواد را می‌توانید به روش‌های آنلاین،‌ حضوری و تلفنی از فروشگاه‌های افق کوروش بخرید. همچنین رب گوجه از برندهای باکیفیت بازار را هم می‌توانید به روش‌های تلفنی، آنلاین و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
طرز تهیه رب گوجه با چرخ گوشت (روش دوم)
در این روش لازم نیست گوجه فرنگی‌ها را در آفتاب نگه دارید تا نرم شود. می‌توانید در طرز تهیه رب گوجه به روش جدید و با چرخ گوشت، گوجه فرنگی‌ها را بعد از شستن و خشک شدن با چرخ گوشت، چرخ کنید. گوجه فرنگی چرخ کرده را در پارچه توری (تنظیف) بریزید و خوب فشار دهید تا پوست و تخم گوجه فرنگی از آب گوجه جدا شود. عصاره به دست آمده را بجوشانید و رب گوجه را مثل روش اول درست کنید. این روش را با عنوان تهیه رب به روش فوری هم می‌شناسند.
طرز تهیه رب گوجه فرنگی با مخلوط کن (بدون نیاز به صافی) (روش سوم)
برای تهیه رب گوجه فرنگی با مخلوط‌کن می‌توانید گوجه‌ها را به خوبی بشویید و خرد کنید. سپس گوجه‌ها را در مخلوط‌کن بریزید تا کاملاً میکس شود. حال می‌توانید گوجه فرنگی میکس شده را داخل قابلمه بریزید تا بجوشد و به یک رب گوجه خوشرنگ و خوش طعم تبدیل شود.
در این روش تهیه رب گوجه فرنگی نیازی به جدا کردن پوست گوجه نیست، زیرا پوست گوجه کاملاً میکس می‌شود و از طرفی طعم و رنگ بهتری به رب گوجه شما می‌بخشد. رب گوجه فرنگی خانگی باید به خوبی بجوشد و به قوام برسد تا هم خوشرنگ شود و هم ماندگاری بیشتری داشته باشد. برای مطالعه طرز تهیه رب گوجه با مخلوط کن و جزییات آن روی لینک مطلب کلیک کنید.
طرز تهیه رب گوجه فرنگی در فر (روش چهارم)
برای درست کردن رب گوجه فرنگی خانگی می‌توانید از فر نیز استفاده کنید. برای این کار باید ابتدا گوجه فرنگی‌ها در مخلوط‌کن بریزید و سپس از صافی رد کنید. حالا فر را با دمای 150 درجه سانتی‌گراد روشن کنید. پوره گوجه را روی سینی فر بریزید و اجازه دهید برای حدود 3 ساعت در فر بپزد. هر نیم ساعت یک بار درب فر را باز کنید و رب را هم بزنید و دوباره روی سینی پهن کنید.
زمانی که حجم رب شما نصف شد، می‌توانید دمای فر را به 120 درجه سانتی‌گراد کاهش دهید و دوباره چندین بار رب را هم بزنید تا به قوام مورد نظر برسد.
فوت و فن‌های مهم تیره نشدن و کپک نزدن رب گوجه خانگی با دستور مادربزرگ‌ها
مهم‌ترین دلیل کپک زدن رب گوجه فرنگی آب موجود در آن است. یکی از روش های نگهداری رب خانگی برای این‌که رب کپک نزند این است که باید کاملا حین پخت رب گوجه آب آن تبخیر شود. نشانه تبخیر کامل آب رب گوجه فرنگی این است که وقتی قاشق را در رب فشار می‌دهید آب در قاشق جمع نشود.
در مجموع رب گوجه فرنگی خانگی چون مواد نگهدارنده ندارد مستعد کپک زدن است. برای استفاده از رب قاشق کثیف، خیس و مرطوب، چرب یا قاشقی که در دهان زده‌اید به کار نبرید.
برای داشتن یک رب گوجه فرنگی خوشرنگ باید بدانید که رب گوجه فرنگی چه خانگی و سنتی تهیه شود و چه کارخانه‌ای باید به رنگ گوجه فرنگی باشد نه تیره‌تر و نه خیلی روشن‌تر. اگر خیلی قرمز و تیره باشد یعنی از مواد افزودنی و رنگ در آن استفاده شده و اگر خیلی روشن و کم‌رنگ باشد به این معناست که از گوجه نامرغوب و نارس در تهیه آن استفاده شده است.
علت سیاه شدن رب گوجه فرنگی استفاده از گوجه بی‌کیفیت و بد رنگ، حرارت دیدن زیاد رب گوجه و ریختن رب گوجه خشک شده و سوخته و چسبیده به دیواره‌های دیگ در رب است.
اگر موقع سرخ کردن رب در روغن، رب گوجه به صورت گوله شده باشد به این معناست که در تهیه رب علاوه بر مواد مجاز از کدو و نشاسته هم استفاده شده است. علاوه بر این وقتی رب گوجه را سرخ می‌کنید نباید تکه‌های سیاه در آن تشکیل شود چون در این صورت در تهیه رب گوجه از آرد و نشاسته هم استفاده شده است.
بهتر است برای تهیه رب گوجه فرنگی از گوجه‌های گوشتی و قرمز استفاده کنید. گوجه فرنگی‌های گلخانه‌ای برای پخت رب مناسب نیستند چون نازک و بدون گوشت هستند.
می‌توانید برای جلوگیری از کپک زدن رب گوجه روی هر شیشه یا سطل رب یک لایه روغن مایع یا روغن زیتون بریزید در واقع یکی از کاربردهای روغن زیتون جلوگیری از کپک زدن رب است. هر بار که می‌خواهید رب بردارید با قاشق روغن را کنار بزنید و رب را استفاده کنید. برای این کار شیشه رب را تا حدی پر می‌کنیم که سر هر شیشه تقریباً چهار انگشت خالی بماند. بعد از اینکه رب کاملاً سرد شد، روی رب را با روغن زیتون پر می‌کنیم، درب شیشه را محکم می‌بندیم و در جای خنک و خشک می‌گذاریم.
نمک هم تا حدود زیادی مانع کپک زدن رب گوجه می‌شود. پس رب گوجه را کمی پر نمک‌تر درست کنید و حین پخت مواد غذایی از نمک کمتری استفاده کنید. برای مطالعه روش‌های جلوگیری از کپک زدن رب گوجه روی لینک مطلب کلیک کنید.
بهتر است رب را در شیشه‌ یا قوطی پلاستیکی کوچک بریزید تا بعد از چند بار استفاده هر شیشه یا قوطی رب تمام شود. به این ترتیب رب تا آخر استفاده کپک نمی‌زند.
یادتان باشد اگر روی رب کپک زد به هیچ‌وجه با کنار زدن کپک‌ها از باقی‌مانده ظاهرا سالم رب استفاده نکنید. مواد غذایی همیشه از لایه‌های پایینی شروع به کپک زدن می‌کند و قارچ‌ها را در سرتاسر ماده غذایی پخش می‌کنند. این قارچ‌ها با چشم غیرمسلح قابل دیدن نیستند.
رب گوجه فرنگی خانگی را حتما در یخچال نگهداری کنید و درب آن را محکم ببندید تا امکان کپک‌زدگی آن به حداقل برسد. روش‌های فریز کردن رب گوجه هم برای پیشگیری از کپک زدن رب مناسب هستند.
هر چه زمان پخت رب بیشتر باشد دوام آن برای نگهداری در مدت طولانی بیشتر می‌شود.
به زمان مناسب نگهداری رب گوجه فرنگی هم دقت کنید.
خواص رب گوجه فرنگی همواره مورد توجه طب سنتی و مدرن بوده است.