آریا بانو - ایسنا /پیر شدن امری اجتناب‌ناپذیر است، اما برخی افراد در سطح زیستی سریع‌تر از دیگران پیر می‌شوند. محققان چینی می‌گویند که پیری زیستی تسریع‌شده ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
محققان دریافتند افرادی که بدنشان سریع‌تر از سن تقویمی‌شان پیر می‌شود، مستقل از سایر عوامل خطر شناخته‌شده، تا 35 درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به زوال عقل قرار دارند. به نظر می‌رسد این فرآیند پیری زیستی با ایجاد تغییرات گسترده در ساختار مغز عمل می‌کند و به طور بالقوه مسیرهای جدیدی را برای مداخله زودهنگام برای درمان این بیماری باز می‌کند.
به نقل از اس‌اف، این تحقیق که در مجله Neurology منتشر شده است، نزدیک به 281 هزار نفر از ساکنان بریتانیا را به مدت بیش از 13 سال دنبال کرده و همین آن را به یکی از بزرگترین مطالعات در مورد رابطه بین پیری زیستی و خطر زوال عقل تبدیل می‌کند.
سن زیستی چیست و چرا اهمیت دارد؟
برخلاف سن تقویمی شما و تعداد شمع‌های روی کیک تولدتان، سن زیستی نشان می‌دهد که بدن شما با چه سرعتی در سطح سلولی و سیستمیک در حال پیر شدن است. دانشمندان می‌توانند این را با بررسی نشانگرهای زیستی در خون و سایر اندازه‌گیری‌های بالینی محاسبه کنند.
برای این تحقیق، دانشمندان از دو روش محاسبه سن زیستی مختلف استفاده کردند. روش اول که KDM-BA نام دارد، اندازه‌گیری‌هایی از جمله عملکرد ریه، فشار خون، کلسترول، عملکرد کلیه و نشانگرهای التهاب را با هم ترکیب می‌کند. روش دوم که PhenoAge نام دارد، از فاکتورهای موجود در خون از جمله سطح گلوکز، تعداد سلول‌های ایمنی و نشانگرهای التهاب استفاده می‌کند.
وقتی سن زیستی شما از سن تقویمی‌تان بیشتر می‌شود، دانشمندان آن را پیری تسریع‌شده می‌نامند. حدود 16 درصد از شرکت‌کنندگان با استفاده از روش KDM-BA، پیری تسریع‌شده را نشان دادند، در حالی که 32 درصد با محاسبه PhenoAge پیری تسریع‌شده را نشان دادند.
چگونه پیری تسریع‌شده بر خطر زوال عقل تاثیر می‌گذارد
در طول دوره مطالعه، 4770 شرکت‌کننده به زوال عقل مبتلا شدند. وقتی محققان پایین‌ترین و بالاترین چارک‌های پیری زیستی را با هم مقایسه کردند، دریافتند افرادی که بیشترین پیری تسریع‌شده را داشتند، خطر زوال عقل به طور قابل توجه بالاتری داشتند.
به ازای هر افزایش در میزان پیری زیستی، خطر زوال عقل برای افرادی که با روش KDM-BA سن زیستی آنها اندازه‌گیری شده بود، 14 درصد و برای افرادی که با PhenoAge سن زیستی آنها اندازه‌گیری شده بود، 15 درصد افزایش یافت.
محققان از زیرمجموعه‌ای از شرکت‌کنندگان MRI مغزی انجام دادند و کشف کردند که پیری زیستی تسریع‌شده با کاهش گسترده ساختار مغز مرتبط است.
افراد با سن زیستی بالا، کاهش حجم ماده خاکستری در مناطق متعدد مغز، کاهش ضخامت قشر مغز و کوچک‌تر شدن سطح مغز را نشان دادند. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که این تغییرات مغزی بین 6.6 تا 18 درصد از رابطه بین پیری زیستی و زوال عقل را توضیح می‌دهند.
ژن‌ها، جمعیت‌شناسی و عوامل خطر ترکیبی
این مطالعه همچنین بررسی کرد که چگونه عوامل خطر ژنتیکی با پیری زیستی تعامل دارند. حاملان گونه ژن APOE ε4، قوی‌ترین عامل خطر ژنتیکی شناخته شده برای زوال عقل را نیز داشتند و در مقایسه با افراد غیرحامل با کمترین شتاب سن زیستی، بیش از چهار برابر در معرض خطر زوال عقل بودند.