راز علمی کل‌کل همیشگی زنان و مردان در تشخیص رنگ

آریا بانو - خراسان / مسئله تفاوت تشخیص رنگ بین زنان و مردان یک کل‌کل همیشگی است که ممکن است در هر جا خودش را نشان بدهد؛ اما مردان نقش بازی می‌کنند یا این مسئله واقعا دلیل علمی دارد و باید در بدن به دنبالش گشت؟ 
 وقتی طیف رنگ بنفش را جلوی یک خانم بگذارید، می‌تواند همه این رنگ‌ها را برایتان ردیف کند :«بنفش، ارغوانی، یاسی، سوسنی، بادمجانی، پوست پیازی و ....» اما اگر همه این ها را جلوی یک آقا بگذارید شاید اولین جمله ای که می شنوید این است: «اینا که همه‌شون بنفشه!» شاید هم این را تجربه کرده باشید که وقتی مرد خانه را به دنبال خرید یک تی‌شرت سبز پسته‌ای فرستادید با یک تی‌شرت یشمی به خانه برگشته است و اصرار دارد که این همان سبز است. اما واقعیت چیست و چرا زنان بهتر از مردان رنگ‌ها را تشخیص می‌دهند؟ پشت این مسئله دلیل علمی و تفاوتی در سیستم بینایی و پردازش آن وجود دارد؟ امروز می‌خواهیم پاسخ این سوال پرتکرار را بدهیم.
​​​​​ همه چیز زیر سر کروموزم X است
بهتر است برای پاسخ به سوال‌مان قبل از همه به سراغ چشم برویم. قسمت گلابی شکل غشای چشم شامل 7میلیون سلول مخروطی است که به کمک آن‌ها می‌توانیم رنگ‌ها را تشخیص دهیم. اطلاعات مربوط به سلول‌های رنگی‌ در کروموزم X ذخیره می‌شود. زنان دو کروموزم X دارند و مردان یکی. این یکی از دلایلی است که زنان رنگ‌های بیشتری را بهتر از مردان تشخیص می‌دهند. باید بدانیم تشخیص رنگ درست در اصل سه بعد دارد. ته رنگ که در اصل اعم از آبی، زرد و سبز است و میزان اشباع رنگ که به عمق رنگ برمی‌گردد. یعنی اگر اشباع رنگ را در تصویری تقویت کنید در اصل به بیننده می‌گویید که بیشتر ببیند؛ و در آخر هم میزان شفافیت یا روشنی است که به انعکاس نور بازمی‌گردد. اما آیا می‌دانستید که مردان در تشخیص سایه‌های رنگ آبی، زرد و سبز مغلوب زنان می‌شوند؟ زنان و مردان قطعاً دید مشابهی ندارند. مطالعات نشان داده آنچه مردان سفید می‌بینند، زنان زرد روشن تشخیص می‌دهند البته این قاعده همیشگی نیست. ریشه این اختلاف هم در فیزیولوژی متفاوت زنان و مردان نهفته است. عصب‌شناسان می‌گویند زنان در تشخیص رنگ‌ها بسیار بهتر از مردان عمل می‌کنند. اما در مقابل مردان نیز حساسیت بیشتری نسبت به جابه‌جایی اشیا در محدوده دیدشان دارند.
بازار
طول موج‌ها به کمک زنان می‌آیند
تیم کالج بروکلین در مقاله‌ای که در مجله بیولوژی چاپ شده، این‌طور نتیجه‌گیری می‌کند که زنان و مردان برای آن‌که بتوانند از یک تصویر برداشتی مشابه داشته باشند، نیازمند دریافت طول‌موج‌های مختلفی هستند. جالب این جاست که مردان از میان بیشتر طیف‌های مرئی بیشتر به طول موج‌های بلندتر نیاز دارند بنابراین نظر به این‌که رنگ‌های گرم همچون نارنجی طول‌موج‌های بلندتری دارند درنتیجه این رنگ‌ها به چشم مردان بیشتر قرمز هستند تا نارنجی درحالی‌که زنان دقیقاً نارنجی را نارنجی می‌بینند و قرمز را قرمز. حتی زنان سبزی برگ درختان و چمن را هم بهتر از مردان تشخیص می‌دهند درحالی‌که برای مردان رنگ سبز آن‌قدرها هم که باید سبز نیست. در حقیقت مردان از رنگ سبز که حاصل ترکیب رنگ آبی و رنگ زرد است، بیشتر زردی را می‌بینند. در جمع‌بندی می‌توان این‌طور گفت که مردان کمتر می‌توانند سایه‌های با طیف‌های رنگی آبی، سبز و حتی زرد را از یکدیگر تفکیک کنند.
شاید کوررنگی، شاید پردازش بیشتر مغز زنان
البته دلایل پراکنده دیگری هم وجود دارد که به پاسخ سوال ما کمک می‌کند. پروفسور جان استاد دانشگاه لندن می‌گوید زنان بیشتر در مواردی نظیر حساسیت در تشخیص رنگ‌های مجرد ضعیف‌تر از مردان عمل می‌کنند. اما به هر صورت زمانی که سخن از تشخیص سایه‌های مختلف یک رنگ یا درجات رنگی است، موضوع کاملاً فرق می‌کند. در این شرایط زنان نسبت به مردان برتری قابل‌توجهی دارند. از طرف دیگر کوررنگی هم یک عامل اضافه است. این بیماری به دلیل نقص در ژن‌های واقع در کروموزم X رخ می‌دهد. چون مردان فقط یک کروموزم X دارند، در صورت وجود نقص ژنتیکی دچار کوررنگی می‌شوند. در نتیجه حدود 8درصد از مردان دچار یکی از انواع کوررنگی هستند در حالی که زنان به ندرت کمتر از یک درصد به کوررنگی مبتلا می‌شوند. 
همچنین مطالعات عصب‌شناسی نشان می‌دهد که مغز زنان در پردازش طیف‌های رنگی، به‌خصوص در بخش قشر بینایی، فعالیت بیشتری نشان می‌دهد. زنان بهتر می‌توانند تفاوت بین رنگ‌های نزدیک به هم را تشخیص دهند؛ مثلاً بین «صورتی چرک» و «گلبهی» تفاوت قائل شوند، در حالی که مردان هر دو را «صورتی» می‌نامند.
نویسنده: انتصاری| روزنامه نگار