آریا بانو - به طور کلی، هوش مالی مشابه هوش منطقی و همچنین هوش هیجانی است. در واقع، راه‌کارهای بسیاری برای پرورش انواع هوش از جمله هوش هیجانی وجود دارند. از سوی دیگر، یکی از فاکتورهای تربیتی مهم در پرورش کودکان تقویت هوش مالی آن‌هاست؛ بنابراین شما به عنوان پدر یا مادر کودک باید با قوانین ضروری به منظور تقویت هوش مالی کودکان آشنایی داشته باشید. در این مقاله به بررسی 5 راه‌کار کاربردی برای تقویت هوش مالی کودکان، مزایای آموزش آن و همچنین سن مناسب برای این منظور خواهیم پرداخت.
چرا تقویت هوش مالی کودکان مهم است؟
در واقع، تقویت هوش مالی کودکان یکی از نکات کلیدی در نحوه تربیت آن‌ها به عنوان فردی موفق در آینده است، چرا که با استفاده از این روش کودکان از ارزش و کارکرد پول در زندگی روزمره آگاهی یافته و می‌توانند نسبت به مدیریت مالی شخصی خود و همچنین خانواده اقدام کنند.
به بیان دیگر، تقویت هوش مالی کودکان موجب می‌شود تا آنها نسبت به میزان درآمد، هزینه‌های موجود و مقدار پس‌انداز آگاهی یافته و بودجه خود را بر اساس آن‌ها تنظیم کنند. در چنین شرایطی کودکان در خرید برخی کالاهای غیرضروری خود نیز تجدید نظر می‌کنند. به علاوه، چنین کودکانی در آینده از هدر دادن پول خود برای خرید برخی چیزهای کم‌ارزش خودداری می‌کنند.
چه سنی برای تقویت هوش مالی کودکان مناسب است؟
به طور کلی، هر چه زودتر آموزش‌های مرتبط با تقویت هوش مالی کودکان را آغاز کنید، نتایج بهتری نیز کسب می‌کنید. در همین راستا، توصیه می‌شود تا در هنگام تولد کودک حساب بانکی جدایی برای او باز کرده و به صورت ماهانه مبلغی را به آن واریز کنید. همچنین می‌توانید برخی هدایای نقدی که فرزندتان در مناسبت‌های مختلف مانند تولد، اعیاد و موارد مشابه دریافت می‌کند را به حساب شخصی او واریز کنید.
سپس زمانی که کودکتان درخواست واگذاری پول‌های مربوط به حساب خود را دارد، می‌توانید به او بگویید که حساب بانکی وی کاملاً متعلق به او بوده و تمامی پول‌های موجود در آن نیز به خود او اختصاص دارند؛ اما توجه داشته باشید که می‌باید در این شرایط آموزش‌های لازم برای تقویت هوش مالی کودکان را به کار گرفته و مسیری درست برای او ترسیم کنید.
در همین راستا، به کودک خود زمان برداشت و دسترسی به حساب بانکی را یادآوری کنید. به عبارت دیگر، به او بگویید که گرچه تمام پول‌ها متعلق به خودش هستند، اما حاصل کار شخصی او محسوب نمی‌شوند، از همین روی باید با دقت و برنامه‌ریزی بیشتری نسبت به خرج کردن آن‌ها اقدام کند تا در آینده بتواند مدیریت مالی بهتری روی درآمد خود داشته باشد. در ادامه، برخی راه‌کارهای مؤثر به منظور تقویت هوش مالی کودکان را تشریح می‌کنیم.
راه‌کارهای کلیدی به منظور تقویت هوش مالی کودکان
1. ایجاد عادات خلاقانه در کودکان برای پس‌انداز پول
برای این منظور می‌توانید به کودک خود آموزش دهید که پول خود را پس‌انداز کنند. سپس او را تشویق کنید تا هر شب قبل از خواب پول‌های خود را شمرده و میزان افزایش آن‌ها را یادداشت کند. در واقع، چنین روشی به عنوان یک راه‌کار مؤثر برای تقویت هوش مالی کودکان بوده و به آن‌ها می‌آموزد تا بتوانند بخشی از پول خود را به پس‌اندازها اختصاص دهند.
همچنین می‌توانید کودک خود را تشویق کنید تا بخشی از پول ناهار یا پول روزانه دریافتی از والدین را به پس‌اندازهای خود اختصاص دهند. سپس زمانی که پس‌انداز کودک به مبلغی مانند 100 یا 500 هزار تومان رسید، این مقدار را به حساب شخصی خودش واریز کنید.

2. درگیر کردن کودکان در فعالیت‌های خرید روزانه
یک روش سنتی برای تقویت هوش مالی کودکان این است که فرزندان خود را در فعالیت‌های روزمره خرید مایحتاج زندگی مشارکت دهید. در چنین شرایطی، کودکان ارزش پول را دانسته و پول خود را صرف موارد کم‌ارزش نمی‌کنند. برای مثال، می‌توانید کودک را با خود به بازار یا تهیه مواد غذایی ببرید. همچنین می‌توانید او را در پرداخت مبلغ قبوض خانگی و مواردی از این دست مشارکت دهید. به علاوه، در حین انجام کارهای مذکور می‌توانید با کودکتان در رابطه با روش‌های کاهش هزینه‌ها به منظور دست‌یابی به امکان پس‌انداز پول صحبت کنید.
3. تهیه لیست یک‌ هفته‌ای اقلام مورد نیاز
لیستی از اقلام مورد نیاز او را تهیه کرده و روی در یخچال بچسبانید؛ سپس کودک خود را مجاب کنید تا در صورت درخواست چیزی با قیمتی بیش از 30 هزار تومان باید نام کالای مورد نیازش را یک هفته پیش از خرید آن به لیست مذکور اضافه کند. در واقع، با به‌کارگیری این روش فرزندتان معمولاً از هر 10 کالای مورد نیازش 9 مورد از آن‌ها را روی کاغذ مذکور یادداشت می‌کند. اما به احتمال زیاد در اکثر موارد با گذشت مدت زمان یک‌هفته‌ای شوق خرید کالای مد نظر از سرش افتاده و دیگر تمایلی به خرید آن احساس نمی‌کند! همان‌طور که می‌بینید، به‌کارگیری این روش به نوعی منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود، تقویت هوش مالی کودکان را به دنبال دارد و همچنین باعث می‌شود تا کودکتان قدر داشته‌ها و دستاوردهای جدید خود را بداند.

4. آموزش نحوه اختصاص پول به هر یک از نیازهای زندگی
این روش، راه‌کاری کلیدی برای تقویت هوش مالی کودکان است. این روش به آنها کمک می‌کند تا بدانند چگونه منابع مالیشان را به هر یک از نیازهای زندگی مانند هزینه‌های خوراک، اقساط وام و … اختصاص دهند. در این روش می‌توانید تمام پول ماهیانه خود را از حساب بانکی برداشت کرده و روی میز بچینید. سپس با کمک فرزند خود مقداری از پول را برای هزینه‌های خوراکی بردارید، مقداری را برای اقساط وام، بخشی از پول را به پس‌انداز و بخش‌های دیگر را به سایر هزینه‌های خود اختصاص دهید.
حال می‌توانید به فرزندتان بگویید که مقدار پول باقی‌مانده را به کارهای جانبی مانند تفریح، مسافرت و مواردی از این دست اختصاص می‌دهید. در چنین شرایطی، کودک شما با کمی فکر متوجه می‌شود که در صورت پس‌انداز کردن همین مقدار پول می‌تواند وسایل مورد نیاز خود را خریداری کند. برای مثال، او می‌تواند هزینه دو مرتبه مسافرت در هر ماه را پس‌انداز کرده و مقدار پول حاصل را به خرید اسباب‌بازی مورد علاقه‌اش اختصاص دهد!

5. آموزش تهیه پول پیش از خرید کالاهای مورد نظر
در این روش از جمله راه‌کارهای تقویت هوش مالی کودکان باید به آن‌ها بیاموزیم تا پولی که ندارند را خرج نکنند. به عبارت بهتر، با استفاده از این روش کودکان می‌آموزند تا پیش از اقدام به خرید کالای مورد نیاز خود پول لازم برای تهیه آن را به دست آورند. البته بدیهی است که روش‌های بسیاری برای تهیه کالای مورد نیاز وجود دارد که در آن‌ها پول اقلام مورد نظر در آینده پرداخت می‌شود. همان‌طور که می‌دانیم، چنین روشی در اصطلاح عامیانه تحت عنوان نسیه شناخته می‌شود. با این حال، به عنوان والدین فرزندان خود باید سعی کنید تا روش‌های سالم‌تری برای تقویت هوش مالی کودکان به کار بگیرید.
در واقع، ایجاد عادات بد مالی در کودکان همچون خرید کالا و پرداخت هزینه آن در آینده یا گرفتن قرض از اطرافیان و بازپرداخت دیر آن می‌توانند تأثیرات منفی بسیاری بر آینده آن‌ها داشته باشند. در همین راستا، باید به کودکان خود بیاموزیم تا در ابتدا روش به دست آوردن پول مورد نیاز برای خرید اقلام مورد نظر را آموخته، هزینه خرید آن‌ها را تهیه کرده و سپس اقدام به خرید کنند.

جمع‌بندی
به طور کلی، بسیاری از افراد گمان می‌کنند که درگیر کردن کودکان با مسائل مالی در سنین پایین مناسب نبوده و منجر به ناراحتی یا در برخی موارد افسردگی آن‌ها می‌شود. این در حالی است که تلاش برای تقویت هوش مالی کودکان، روشی برای آگاهی کودکان از ارزش داشته‌های خودشان بوده و به افزایش مسئولیت‌پذیری آن‌ها کمک می‌کند. در واقع، کودکی که بتواند در سنین پایین مشکلات و مسائل مالی خود را به خوبی کنترل کند، در آینده نیز می‌تواند مدیریت بهتری روی منابع مالی شخصی و خانوادگی خود داشته باشد. در سطح جهانی،‌آزمون‌هایی برای سنجش هوش کودکان از جمله هوش مالی وجود دارد. آیا شما برای تقویت هوش کودکان خود به خصوص هوش مالی آن‌ها اقدامی کرده‌اید؟ نظرات، تجربیات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید.