بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / ایرانی‌ها در حالی به طور میانگین سالیانه 55 قرص مسکن مصرف می‌کنند که مصرف خودسرانه و زیاد آن باعث عوارضی چون ایجاد میکروب در کبد، خون ریزی و بیماری های قلبی می شود. براساس آمارنامه دارویی کشور، در سال 1399، 44 میلیارد و 526 میلیون عدد دارو در کشور مصرف شده است. یکی از نکات جالب مصرف عددی قرص در کشور، سهم بالای چهار قرص استامینوفن، استامینوفن–کدئین، سرماخوردگی بزرگ سالان و کپسول ژلوفن است.این خود درمانی و مصرف زیاد دارو می تواند پیامدهای بسیاری برای سلامت جامعه داشته باشد .
4 مسکن صدرنشین
به گزارش «فرهیختگان»، هر ایرانی در سال گذشته به‌طور میانگین بیش از 55 عدداستامینوفن ، کدئین ، سرماخوردگی و ژلوفن را مصرف کرده است و نکته تاسف برانگیزتر دیگر این که ایرانی ها 10 تا 15 درصد داروها را بدون مشورت با پزشک مصرف می کنند و مسکن ها، قطره های چشمی و آنتی‌بیوتیک‌ها بیشترین میزان مصرف خودسرانه را به خود اختصاص می‌دهند.
مقام دوم آسیا
به گفته دکتر رستگارپناه مدیر امور بین الملل دانشکده داروسازی علوم پزشکی تهران، ایران پس از چین (با حدود 2 میلیارد نفر جمعیت) مقام دوم مصرف دارو را به خود اختصاص داده ، این در حالی است که سالیانه بیش از10 هزار مورد عارضه ناشی از مصرف نادرست دارو گزارش می‌شود و نگرانی متخصصان حوزه سلامت راجع به سه برابر بودن مصرف دارو در ایران نسبت به جهان هشدار جدی است که باید تا دیر نشده فکری برایش کرد. به همین منظور در ادامه به عوارض مصرف بی‌رویه قرص‌های مسکن اشاره می‌کنیم :
مصرف فقط هنگام بروز دردهای خفیف یا نیمه حاد
مسکن‏های بدون نسخه برای دردهای خفیف یا نیمه حاد مجاز هستند. این داروها اگر در حد اعتدال و به‌طور موقت مصرف شود قاعدتا مشکلی برای افراد سالم به وجود نمی‏آورد.
امکان بروز مشکلات گوارشی
شایع‏ترین عوارض جانبی داروهای مسکن ضد التهاب، ناراحتی‏های گوارشی است. مصرف بی‏رویه این داروها ممکن است باعث ایجاد ورم معده شود یا خطر خونریزی معده را دو تا چهار برابر افزایش دهد که علایم آن وجود خون در مدفوع یا در استفراغ است. تشکیل میکروب در کبد ، کم خونی ،از بین رفتن انعقاد خون و حتی خونریزی در مغز و داخل شکم بیمار از جمله عوارض دیگر این داروهاست.
خطر بروز بیماری‏ های قلبی
مصرف بالای برخی مسکن‏ ها همچون دیکلوفناک در بلندمدت خطر بروز بیماری‏های قلبی-عروقی را افزایش می‏دهد. همچنین در مواردی چون بیماری‏های کلیوی یا مشکلات کبدی مصرف برخی داروها ممنوع است.
سردردهای ناشی از مصرف دارو
مصرف مسکن‏ها در بلندمدت ممکن است خود باعث بروز سردرد شود، به همین دلیل گفته می‏شود زمانی که شخص دردمند برای تسکین خود از ضد درد‏‏ها استفاده می‏کند در یک دور باطل گرفتار می‏شود.
راهکارهای مدیریت کاهش عوارض
با توجه به این‌ که در بیشتر موارد مصرف مسکن‌های قوی بی‌دلیل است یا روش‌های کم خطر برای کاهش درد وجود دارد قبل از مصرف مسکن های دارویی رایج می توان از روش های تسکینی جایگزین مانند کمپرس سرد و گرم ، لیزر، امواج زیر قرمز و طب سوزنی استفاده کرد.استفاده از دمنوش های گیاهی برای انواع سردرد و برخی از دردهای التهابی توصیه می شود. در صورت نیاز به تسکین بیشتر می توان از فراورده های موضعی نظیر کرم ،پماد و ژل های مسکن بهره مند شد .
نویسنده : مهین رمضانی/ خبرنگار