آریا بانو - ایرنا / برگزاری نمایشگاه کتاب در سال‌های 1399 و 1400 به شکل مجازی، شاید تنها شکل ادامه روندی بود که 32 دوره آن قبل از سال 99 و بعد از همه‌گیری بیماری کرونا انجام شد. نخستین نمایشگاه مجازی کتاب با مشکلات جدی همراه بود، در روزهای نخست برگزاری آن، سایت نمایشگاه با مشکل‌های اساسی مواجه شد. اما دومین دوره نمایشگاه مجازی نسبت به دوره قبل، منظم‌تر شد. هرچند در دومین دوره این نمایشگاه هم جست‌وجوی کتاب بر اساس نام ناشر و عنوان دقیق کتاب انجام می‌شد و این نمایشگاه ویترین نداشت.
یکی از مشکلات نمایشگاه مجازی کتاب، کمبود امکان معرفی کتاب است
یکی از مشکلات نمایشگاه مجازی کتاب، کمبود امکان معرفی کتاب است. ناشران نمی‌توانند اطلاعات زیادی درباره کتاب بارگذاری کنند، نمی‌توانند کتاب را بر اساس پرفروش‌ها یا تازه‌های نشر در صفحه نمایشگاه مجازی بارگذاری کنند. به همین دلیل است که مخاطبان فقط کتاب‌هایی را که پیش از نمایشگاه می‌شناسند و برای خرید آن تصمیم گرفتند، از نمایشگاه مجازی خریداری کردند. این یکی از دلایلی بود که میزان فروش کتاب را در نمایشگاه مجازی در مقامی پایین‌تر از شکل برگزاری فیزیکی آن قرار داد.

تسهیلات کمتر برای مخاطبت نمایشگاه کتاب
پس از دو سال تلاش مدافعان سلامت و واکسیناسیون عمومی، شرایط همه‌گیری کرونا در ایران تا حدی کنترل شد. در نتیجه مسئولان برگزاری نمایشگاه بین‌المللی توانستند اجازه برگزاری فیزیکی این رویداد فرهنگی را از ستاد ملی مقابله با کرونا بگیرند. لزوم برنامه‌ریزی برای برگزاری امن از نظر رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی نمایشگاه کتاب، از مسائلی است که هرچه به زمان برگزاری این رویداد فرهنگی نزدیک می‌شویم، نباید از درجه اهمیت آن کاسته شود.
لزوم برنامه‌ریزی برای برگزاری امن از نظر رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی نمایشگاه کتاب، از مسائلی بود که هرچه به زمان برگزاری این رویداد فرهنگی نزدیک می‌شویم، نباید از درجه اهمیت آن کاسته شود
این نمایشگاه در شرایطی برگزار می‌شود که به دلیل افزایش قیمت کاغذ و کاهش ارائه کاغذ دولتی به ناشران، قیمت کتاب افزایش چند برابری داشته‌است، میزان تخفیف درنظر گرفته شده برای این دوره از نمایشگاه کتاب با هدف حمایت از کتاب‌فروشان نسبت تا حدودی دستخوش کاهش شده است و آنگونه که عنوان شده مخاطبان نمایشگاه می‌توانند فقط در بخش مجازی از بن‌های خود استفاده کنند.

لزوم همکاری تمام حلقه‌های صنعت نشر
یکی از مسائلی که سال‌ها است هم‌زمان با برگزاری نمایشگاه کتاب مطرح می‌شود و با اتمام این رویداد، کمتر در معرض آسیب‌شناسی در طول سال قرار می‌گیرد، آسیب کتاب‌فروشی‌ها از این روند است؛ زیرا فروش این حلقه از صنعت نشر یک ماه قبل و یکی، دو ماه بعد از برگزاری نمایشگاه کتاب متوقف می‌شود. این در حالی است که ناشران خواستار برگزاری نمایشگاه هستند، زیرا این رویداد موجب تزریق نقدینگی به صنعت نشر می‌شود. اما اقداماتی مانند اجرای طرح‌های فصلی نشان داد که می‌توان با همکاری تمام حلقه‌های صنعت نشر، چرخه اقتصادی این صنعت را به گردش درآورد و به دیگر حلقه‌ها آسیب نزد.
اجرای طرح‌های فصلی نشان داد که می‌توان با همکاری تمام حلقه‌های صنعت نشر، چرخه اقتصادی این صنعت را به گردش درآورد و به دیگر حلقه‌ها آسیب نزد
یکی از پیشنهادها بعد از برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب، تحویل کتاب از کتاب‌فروشی به مخاطبان بود. اگر این ایده اجرایی می‌شد، شرکت‌های پخش و کتاب‌فروشی‌ها هم می‌توانستند در نمایشگاه مجازی کتاب سهیم شوند و از آسیب به این دو حلقه کاسته می‌شد. اگر کتاب‌فروشی‌ها تعداد عناوین محدود از یک ناشر را دارند، شرکت پخش می‌تواند به این روند کمک کند. همچنین اگر همه شهرها کتاب‌فروشی ندارند، ارسال کتاب از نزدیک‌ترین کتاب‌فروشی به‌صرفه‌تر از ارسال آن از تهران و دیگر شهرها به نظر می‌رسد. شاید با اجرای این ایده شاهد ارسال کتاب از تبریز به روستایی در سیستان و بلوچستان و ثبت رکورد جدید نباشیم، اما می‌توان با هزینه کمتر به مردم کتاب رساند.

تبدیل فروشگاه به نمایشگاه، آرزویی که برآورده نشد
سی‌وسومین دوره نمایشگاه کتاب می‌توانست آرزوی چندین ساله بسیاری از فعالان حوزه نشر و ناشران را برآورده کند. در ابتدای روزهای برنامه‌ریزی برای این نمایشگاه اعلام شد که فروش محدود به بخش مجازی است و نمایشگاه فیزیکی به شکل واقعا نمایشگاهی برگزار می‌شوند. اما به گفته یاسر احمدوند رئیس سی‌وسومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، ناشران درخواست فروش در بخش فیزیکی را داشتند و به همین دلیل فروش در این بخش آزاد شد. این روند می‌تواند موجب کاهش امنیت بهداشتی شرکت‌کنندگان در نمایشگاه هم شود.
ناشران درخواست فروش در بخش فیزیکی را داشتند و به همین دلیل فروش در این بخش آزاد شد
او از ناشران خواست تا با تجدید نظر د رخواسته‌هایشان امکان نمایشگاهی بودن نمایشگاه کتاب را مهیا کنند. اقدامی که می‌تواند توسط وزارت فرهنگ و ارشاد تبدیل به روند و شکل اساسی برگزاری نمایشگاه کتاب شود.