بزرگنمايي:

آریا بانو - آرگا/ در این مقاله شما تعریف دلبستگی و انواع سبک دلبستگی را خواهید شناخت و تفاوت ویژگی های دلبستگی ایمن و دلبستگی نا ایمن را مطالعه خواهید کرد، همچنین می توانید با مطالعه این مقاله راه صحیح پرورش کودک با دلبستگی ایمن را بشناسید.
امروزه آگاهی داشتن در هر زمینه ای بسیار سازنده و مهم است به همین دلیل شناخت و آگاهی نسبت به انواع سبک دلبستگی می تواند در داشتن روابطی سالم به همه افراد کمک کند و از طرفی به والدین این آموزش را بدهد که در شکل گیری شخصیت و احساسات کودک خود چطور می توانند موثر باشند.
انواع سبک دلبستگی از منظر روانشناسی
در ابتدا علاوه بر معرفی انواع این سبک، به تعریف کوتاهی از دلبستگی می پردازیم و سپس توضیحات مختصری درباره گونه های مختلف آن خواهیم داد. بر اساس تحقیقاتی که متخصصان در این زمینه انجام داده اند 4 نوع سبک دلبستگی وجود دارد:
تعریف دلبستگی در علم روانشناسی
دلبستگی در واقع ارتباطی خاص میان نوزاد و مراقب او است که هدفش امنیت بخشی و مراقبت از کودک می باشد. دلبستگی مراجعه کردن کودک به مراقب برای به دست آوردن احساس امنیت و آرامش است.رفتار دلبستگی، رفتاری متمایز و عاطفی است که با یک شخص و یا موضوع برقرار می شود و هدف آن دریافت پاسخ از جانب مراقب می باشد.
ویژگی انواع دلبستگی در کودکی و بزرگسالی
محققین در طی تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که روابط عاطفی که کودکان در سال های اولیه زندگی خود با مراقبین اصلی مانند پدر و مادر برقرار می کنند می تواند تاثیر زیادی روی رشد اجتماعی، عاطفی و فکری آن ها بگذارد.
بر اساس همین نظریه هر نوزادی از آغاز تولد تا سن 2 سالگی نوعی از دلبستگی با مراقبین اصلی خودش ایجاد می کند تا بتواند به عنوان یک تکیه گاه امن از آن ها استفاده کند و این رابطه روی میزان اعتماد به نفس، انعطاف پذیری، اعتماد به دیگران، روابط اجتماعی و عاطفی او در آینده تاثیر گذار خواهد بود. در واقع نیاز به امنیت در وجود همه انسان ها است و همین مساله موجب دلبستگی می شود.
دلبستگی ایمن
کودکانی که دلبستگی ایمن دارند به خاطر جدایی از پدر و مادر خود ناراحت می شوند و این ناراحتی را بروز می دهند، هنگامی که پدر و مادر باز می گردند خوشحال می شوند و با رفتاری مثبت از بازگشت آن ها استقبال می کنند. این کودکان آرامش را در والدین و یا مراقب خود جستجو می کنند. آن ها در غیاب والدین و یا مراقب خود تا حدودی آسایش پیدا می کنند اما به طور قابل وضوحی والدین خود را نسبت به غریبه ها ترجیح می دهند.
افرادی که از انواع سبک دلبستگی دارای دلبستگی ایمن هستند در بزرگسالی روابطی طولانی مدت با شرکای عاطفی خود برقرار می کنند و به راحتی به آن ها اعتماد می کنند، آن ها دارای عزت نفس بالا و روابط صمیمانه خواهند بود و همچنین توانایی بالایی در بروز احساسات خود خواهند داشت.
دلبستگی دو سوگرا (نا ایمن)
کودکان با دلبستگی دوسوگرا نسبت به غریبه ها بسیار مشکوک هستند. این کودکان هنگام جدا شدن از والدین و یا مراقب خود بسیار زیاد پریشان می شوند؛ هنگام بازگشت والدین و یا مراقب خود نیز اطمینان خاطر و آسایش پیدا نمی کنند و گاهی ممکن است پس از بازگشت آن ها کودک آن ها را طرد کند و یا رفتاری پرخاشگرانه نسبت به آن ها نشان دهد.
معمولا این افراد در بزرگسالی از نزدیکی به دیگران اکراه دارند و همیشه نگران هستند که شریک عاطفی شان احساسات آن ها را به طور مقابل جبران نکند و این امر باعث جدایی های مکرر در زندگی آن ها می شود، این افراد پس از اتمام رابطه بسیار آشفته خواهند شد. یکی از مهم ترین ویژگی آسیب شناختی در بزرگسالان دو سو گرا این است که اغلب به عنوان منبع امنیت به کودکان خردسال می چسبند.
دلبستگی اجتنابی (نا ایمن)
از انواع سبک دلبستگی می توان به کودکان با دلبستگی اجتنابی اشاره کرد، این کودکان تمایل به دوری از پدر و مادر و یا مراقب خود دارند، این اجتناب و دوری پس از یک دوره غیبت والدین و یا مراقب، بیشتر آشکار می شود. ممکن است توجهی که به آن ها می شود را رد نکنند اما به دنبال جلب توجه و ارتباط با والدین هم نیستند. کودکان اجتنابی هیچ تفاوتی در والدین یا مراقب خود و یک شخص کاملا غریبه نمی بینند.
این افراد در بزرگسالی در صمیمیت و روابط نزدیک دچار مشکل می شوند، آن ها احساسات زیادی را در روابط خرج نمی کنند و اگر رابطه آن ها با شریک عاطفی شان پایان یابد ناراحتی کمی را تجربه می کنند. این افراد معمولا با بهانه هایی مانند ساعات طولانی کار از صمیمیت اجتناب کرده و در هنگام رابطه جنسی درباره افراد دیگر خیال پردازی می کنند. آن ها در مواقع استرس زا از شریک عاطفی خود حمایت نمی کنند، احساسات و افکار خود را با او در میان نمی گذارند و حاضر به قبول رابطه جنسی با غریبه ها می شوند.
دلبستگی آشفته ( نا ایمن)
کودکان دارای دلبستگی آشفته رفتار مشخصی را نشان نمی دهند، اعمال آن ها نسبت به پدر و مادر و یا مراقب ترکیبی از رفتارهای اجتنابی و مقاومت است. آن ها دارای رفتارهایی مبهم هستند و برخی اوقات در حضور والدین و یا مراقب خود گیج و سردرگم و نگران می باشند. کودکان آشفته در کنار والدین خود احساس راحتی و احساس ترس را همزمان با هم تجربه می کنند. یکی از ویژگی های آن ها این است که وقتی کمی بزرگ تر می شوند نقش والد را برای کودکان دیگر بازی می کنند و یا در برابر والدین خود نقش مراقب را ایفا می کنند.
این افراد در بزرگسالی آرزوی برقراری روابط نزدیک و صمیمی با دیگران را دارند و در عین حال از ایجاد روابط صمیمی می ترسند و اجتناب می کنند، آن ها نمی توانند به دیگران اعتماد کنند و تصور می کنند ممکن است دیگران از اعتماد آن ها سوء استفاده کرده و به او آسیب بزنند به همین دلیل دوستان واقعی کمی در اطراف خود دارند.
تربیت کودک به روش دلبستگی ایمن
والدینی که وقت بیشتری برای فرزندان خود می گذارند، با آن ها بازی می کنند، توجه بیشتری به کودکان خود دارند، لطیف تر و سریع تر به نیازهای او پاسخ می دهند کودکانی با دلبستگی ایمن خواهند داشت. این کودکان نسبت به کودکان دارای دلبستگی های نا امن در مراحل مختلف رشدی و زندگی، آزار و پرخاشگری کمتر و همدلی بیشتری از خود نشان خواهند داد و به بلوغ فکری بیشتری خواهند رسید، ایده آل ترین سبک از انواع سبک دلبستگی، نوع ایمن آن می باشد.
ویژگی های دلبستگی نا ایمن
دلبستگی های نا ایمن از هر نوعی که باشند(دوسوگرا، اجتنابی، آشفته) در مقابله با شرایط عاطفی و استرس های ناشی از آن مقاوم نبوده و دچار مشکلات عاطفی شدید در مراحل مختلف زندگی خواهند شد. بین دلبستگی نا ایمن و افسردگی نیز ارتباطی مستقیم وجود دارد. این افراد تمایل شدیدی به منزوی شدن، عدم درخواست کمک از دیگران دارند و از اعتماد به نفس پایین و ضعیفی برخوردارند، آن ها معمولا به جای حل مشکلات خود به وسیله پرخاشگری از مشکل پیش آمده عبور می کنند و در ارتباط گرفتن با دیگران بسیار ضعیف عمل می کنند. در این افراد حافظه، توانایی یادگیری، رشد زبان، استقامت، انعطاف پذیری، مهارت سازش و همکاری با دیگران بسیار ضعیف تر و کمتر از کودکانی است که دارای دلبستگی ایمن هستند.
به خاطر داشته باشید اگر از انواع سبک دلبستگی دارای الگوی دلبستگی ناایمن هستید به این معنا نیست که شما تا آخر عمر خود مجبور به تحمل آن می باشید، شما می توانید با شجاعت، فراگیری مهارت های ارتباطی، تمرین، شناخت و مدیریت احساسات خود و از همه مهم تر کمک گرفتن از یک روان شناس و مشاور مجرب الگوی خود را تغییر داده و روابط سالمی را تجربه کنید همچنین مراقب انتقال وابستگی نا ایمن به نسل های بعدی باشید زیرا فردی که دارای دلبستگی نا ایمن است اگر صاحب فرزند شود با او ارتباط خوبی برقرار نخواهد کرد و او نیز دچار یکی از دلبستگی های نا ایمن خواهد شد، بنابر این هرچه سریعتر برای رفع مشکل خود و یا کودکتان اقدام نمایید.