آریا بانو - ایرنا / در زمان زمین‌لرزه، انرژی انباشته شده در سنگ‌ها به طور ناگهانی رها می‌شود و به صورت امواجی به اطراف حرکت می‌کند. این امواج در رسیدن به سطح زمین لرزش و تخریب بناها، ایجاد گسل‌ها، لغزش‌ها، ریزش‌ها و بسیاری پدیده‌های را به دنبال دارد.
در حال حاضر مهمترین عامل که موجب وحشت افراد از زلزله یا بلایای مشابه می‌شود عدم آمادگی یا نداشتن یک عملکرد به موقع برای مدیریت لحظه حادثه است به نحوی که همه ما در لحظه اول دچار سردرگمی و دستپاچگی می شویم و همین سردرگمی به خودی خود می‌تواند باعث وقوع حوادث ثانویه و مرگ بار دیگر مثل آتش سوزی، برق گرفتگی یا گاز گرفتگی شود. از این رو حضور یک وسیله مدیریت کننده در محل که بتواند چندین امر حیاتی لازم را به خوبی مدیریت کند و انجام دهد، می‌تواند بسیار مفید باشد.
مرتضی کریمی راد مخترع و مدیرعامل شرکت رادان فارسجین درباره اختراع خود، کابین ناجی که در ساختمان ها برای نجات جان اهالی استفاده می شود، توضیح داد: بعد از زلزله سال 96 که در تهران و کرج اتفاق افتاد و بیش از پنج ریشتر قدرت داشت، به این فکر افتادم که خانواده های زیادی در خانه های کلنگی و ضعیف زندگی می کنند و در صورت زلزله همه زندگی خود را از دست می دهند و این که چرا ما باید اینقدر آسیب پذیر باشیم؛ بنابراین تلاش کردیم امکاناتی را طراحی و تولید کنیم که متناسب با عمر ساختمان و بودجه خانواده ها و متناسب با جنس ساختمان ها باشد و بتواند جلوی خیلی از خسارات را بگیرد.
وی افزود: مشکل اصلی که در لحظه اولیه وقوع بلایای بزرگ مانند زلزله باعث چند برابر شدن خسارات جانی و مالی می‌شود، مساله وحشت زدگی و دستپاچه شدن افراد است. با مشاهده آمار مربوط به تخریب های حوادث بزرگ مانند زلزله و آمار خسارات جانی و مالی ناشی از آن به راحتی می‌توان تشخیص داد که مهمترین دلیل افزایش تلفات، وحشت زدگی و دستپاچه شدن اهالی در لحظه اولیه واقعه و پیرو آن قرار گرفتن در شرایط وخیم‌تر بوده است.
مدیرعامل شرکت رادان فارسجین ادامه داد: از طرف دیگر با مراجعه به آمار خرابی‌ها، کاملا مشهود است که در زلزله های مهیب مانند زلزله اخیر در کرمانشاه، فضاهای کوچک مانند سرویس های حمام و دستشویی به علت داشتن دیواره داخلی محکم تر نسبت به دیگر بخش های ساختمان، کمترین تخریب ها را تجربه کرده اند.
کریمی راد یادآور شد: البته در ساختمان‌های نوساز دیده شده که نکاتی از قبیل ساخت دیوارهای برشی یا ستون‌ها و فندانسیون‌هایی با مقاومت قابل توجه رعایت می‌شود اما این موارد هیچکدام به تنهایی قابلیت ایجاد یک راه حل قابل اعتماد متمرکز که به خودی خود هم دارای سیستم اعلام خطر و هم قابلیت پناه دادن به ساکنین را داشته باشد، ندارد که بتواند با ایجاد یک سنگر و سپر امن به تنهایی بخش اعظمی از مشکلات را در لحظه اولیه وقوع زمین لرزه برطرف کند.
مدیرعامل شرکت رادان فارسجین گفت: با توجه به وضعیت ساختمان‌های امروزی و اینکه درصد قابل توجهی از ساختمان‌های مورد استفاده در شهرها و روستاهای ما دارای قدمت ساخت بالا هستند و همچنین نظر به این که در سال‌های اخیر مشکلات متعددی در هنگام وقوع زلزله و بلایای طبیعی برای مردم ایجاد شده است، به راحتی می‌توان دریافت که ریشه بیشتر این مشکلات ازجمله هراس اولیه و فرارهای بی‌فایده مردم، حاکی از عدم وجود یک دانش کارآمد و متناسب با بافت شهری بومی و در نهایت عجز کامل ما در مقابل زلزله و همچنین کمبود یک مدیریت اصولی در لحظه اولیه وقوع زلزله است.
وی با بیان اینکه کابین ناجی با هدف کمک به رفع این مشکلات طراحی و ساخته شده است، افزود: این کابین مجهز به سیستم اعلام خطر در لحظه اول وقوع بلایا است، همچنین قابلیت پناه دادن به افراد را دارد و مهمتر اینکه دارای یک استقامت بالا نسبت به بدنه اصلی ساختمان در برابر این نوع حوادث است.

این مخترع کابین ناجی و حسگر زلزله ادامه داد: کابین ناجی در واقع همان اتاقک ضد زلزله ای است که با یک هزینه مختصر و متناسب با مصالح اصلی تشکیل دهنده ساختمان و متناسب با فضاهای کوچک مانند سرویس حمام و دستشویی یا کنج ها و راهروهای کوچک موجود در داخل واحد ساخته شده و با قابلیت هایی که دارد در اکثر مواقع می‌تواند جان اهالی را به خوبی حفظ کرده و از ورود خسارات ثانویه جلوگیری کند.
وی گفت: این کابین با توجه به شکل و جنس خاصی که دارد و از همه مهمتر با توجه به موقعیتی که در داخل واحد مسکونی می‌تواند داشته باشد، به گونه ای طراحی شده که در یک زلزله معمولی یا مهیب هفت ریشتری بتواند به موقع هشدار پناهگیری به افراد بدهد و بعد از اتمام واقعه کاملا شکل و حالت اولیه خود و متعاقبا جان افرادی را که داخل آن پناه گرفته اند، حفظ کند.
مدیرعامل شرکت رادان فارسجین توضیح داد: این کابین از دو قسمت اصلی تشکیل شده است؛ قسمت اول یک دستگاه ساده حسگر خطر و هشداردهنده است که به هنگام وقوع زلزله یا حادثه دیگر که در آن جان افراد تهدید می‌شود، سریعا عمل می‌کند و با یک صوت کاملا رسا افراد را به داخل کابین فرا می خواند. قسمت دوم همان کابین که نقش سپر و سنگر یا پناهگاه را برای افراد دارد، به واسطه جنس تشکیل دهنده و موقعیت قرار گرفتن در داخل واحد در بلایای مهیب به خوبی می‌تواند شکل و حالت اولیه خود و در پی آن جان افرادی را که در آن پناه گرفته اند، حفظ کند.

وی یادآور شد: شکل، اندازه و جنس تشکیل دهنده کابین ناجی در هر ساختمان با توجه به وضعیت استقامت ساختمان، تعداد طبقات ساختمان، حجم فضای داخلی و مساحت هر واحد و تعداد اهالی می‌تواند قابل تغییر باشد. مثلا در یک ساختمان پنج طبقه که در هر طبقه دو واحد وجود دارد، می‌توان کابین‌های ناجی را در دو ستون با پنج کابین زیر یکدیگر، به طوری که هر کابین در یک واحد و در یک طرف ستون های واحدها قرار بگیرد، تعبیه و نصب کرد و متناسب با وضعیت ستون‌ها و سقف‌های ساختمان و احتمال ریزش و سقوط آن ها، کابین ها را به یکدیگر متصل یا به ستون‌های اصلی ساختمان متصل کرد.
کریمی راد با بیان این که کابین ناجی دارای چند امتیاز قابل توجه است، گفت: این کابین حافظ جان اهالی داخل واحد مسکونی، کاهش دهنده رعب و وحشت و پیشگیری کننده از خسارات ناشی از هول و هراس است و همچنین دارای کانال تردد اضطراری است که به طبقات دیگر راه دارد یعنی اگر درِ کابین بر اثر زلزله قفل شود یا پشت در مانعی باعث باز شدن باشد، می توان داخل آن تردد کرد.
وی با تاکید بر این که با توجه به اطلاعات موجود در منابع و مراجع ذیربط تا به حال هیچ سازه ای با قابلیت های ذکر شده ثبت نشده است، گفت: ابتدا باید ساختمان‌های نوساز را ملزم به داشتن کابین ناجی کرد و سپس با اعزام نیروهای کارشناس و مجری کابین ناجی به ساختمان‌های قدیمی برای این ساختمان‌ها کابین ناجی مناسب با سایز و فضای داخلی به صورت پیش ساخته طراحی کرد و ساخت و به محل مورد نظر انتقال داد و نصب کرد.
مدیرعامل شرکت رادان فارسجین در ادامه به سیستم حسگر زلزله و مدیریت بحران اشاره کرد و افزود: با اطلاعاتی که به این حسگر داده شده زمانی که زلزله رخ می دهد این حسگر فعال شده و همزمان چندین سیگنال را به سیستم های قطع کن برق، آب، گاز، روشن کننده محل، سیستم تهویه هوا و اکسیژن می فرستد.

وی ادامه داد: در واقع این سیستم حسگر مدیریت و قطع به موقع انشعابات آب، برق و گاز قبل از ایجاد حوادث ثانویه است و قابلیت برقراری ارتباط با امدادگران و مخابره اطلاعات اولیه مکان را برعهده دارد.
نه وام می خواهیم و نه سرمایه، فقط موانع دریافت مجوز را رفع کنید
کریمی راد در خصوص توسعه فعالیت این شرکت برای تولید انبوه این کابین گفت: در شهر رزن استان همدان روستای فارسجین مشکلی برای تولید نداریم مشکل اصلی ما گرفتن مجوزها است. به هر اداره و سازمانی که برای گرفتن مجوز مراجعه کردیم ما را به شرکت یا اداره دیگر ارجاع داده اند. سازمان تحقیقات مسکن و شهرسازی ما را ارجاع دادند به سازمان ثبت اختراع، آنها به ما گفتند شما باید اول باید از سازمان استاندارد نامه بیاورید.
وی افزود: مدارک اولیه طرح اختراع کابین ناجی و سیستم حسگر زلزله به سازمان ثبت اختراع به عنوان ادعانامه و خلاصه اختراع ارائه شده است. سال 97 به سازمان مالکیت معنوی همه مدارک را داده ایم اما بعد از حدود 43 ماه همچنان پرونده ما در وضعیت استعلام است. مشکلی اصلی ما پروانه تولید است.
مدیرعامل شرکت رادان فارسجین گفت:‌ با توجه به این که امسال سال دانش بنیان و حمایت از تولید است و برداشتن موانع از تولید مورد تایید است، اینگونه رفتارها غیرقابل توجیه است.
کریمی راد تاکید کرد: ما نه وام می خواهیم و نه سرمایه فقط می خواهیم مسوولان صدای ما را بشنوند و از نزدیک طرح ما را ببینند و در دادن مجوزها موانع را از سر راه بردارند.