آریا بانو - ازدواج عامل به وجود آمدن خانواده، تکثیر و بقای نسل انسان است که اگر با شرایط لازم و آگاهی کافی صورت گیرد، اثرات مهمی بر سلامت افراد و اجتماع می‌گذارد؛ از این اثرات می‌توان به کاهش میزان بیماری‌ها و خشونت‌ها در جامعه و به تبع آن افزایش میزان سلامتی ذهنی و جسمی اشاره کرد. در واقع یکی از معیارهای انتخاب همسر، در نظر گرفتن خصوصیات شخصیتی وی و تناسب آن با شخصیت فردی است ‌که می‌خواهد با او ازدواج کند. در این میان یکی از بحث‌های رایج و مهم در انتخاب همسر، در نظر گرفتن اختلال دوقطبی و ازدواج با فرد مبتلاست.
ما در ادامه قصد داریم ویژگی شخصیتی دوقطبی را که هر فردی ممکن است با آن روبه رو شود و زندگی زناشویی فرد را دچار مشکل کند را توضیح داده و به سوالات رایچ در این زمینه پاسخ دهیم.
دوقطبی چگونه اختلالی است؟
این اختلال یک اختلال مغزی است که موجب تغییرات غیرعادی در خلق و کارایی فرد می‌شود. در واقع افرادی که دچار اختلال دوقطبی هستند، دو وضعیت مختلف را تجربه می‌کنند؛ یکی دوران پرانرژی بودن (شیدایی) و دیگری دوران غم و نومیدی و از دست دادن علایق به فعالیت‌های مختلف (افسردگی) و این چرخه به همین صورت ادامه پیدا می‌کند. از این رو نام دیگر آن، شیدایی _ افسردگی است.
شیوع اختلالات دوقطبی در جهان بیش از 6 درصد در طول عمر است. اختلال دو قطبی به صورت معمول در آخر دوره نوجوانی یا اوائل دوره بزرگسالی تظاهر پیدا می‌کند.

علت دچار شدن به بیماری دوقطبی چیست؟
احتمال می‌رود که اختلال دوقطبی دارای ریشه‌های ژنتیکی باشد، امّا ژن بخصوصی که به این وضعیت ارتباط داشته باشد، هنوز کشف نشده است. کودکانی که پدر و مادرشان (یکی یا هر دو) دچار اختلال دوقطبی باشند، بیشتر در معرض خطر ابتلاء به این بیماری قرار دارند. به علاوه، سابقه خانوادگی در سوء مصرف مواد یا دارو نیز خطر به وجود آمدن اختلال دوقطبی را تشدید می‌کند.
برخی پژوهشگران بر این باورند که در بعضی از افراد، استعداد رشد این بیماری به طور ارثی وجود دارد که بر اثر عوامل محیطی (مانند رویدادهای پر استرس در زندگی، اختلال در چرخه‌های زیستی یا ریتم‌ها و الگوهای فصلی) بروز پیدا می‌کند. برخی عوامل دیگری که در بروز این اختلال ممکن است نقش داشته باشند، عبارت هستند از بی‌خوابی ، مصرف داروهای ضدافسردگی و برخی از مکمل‌های غذایی و گیاهی.

علائم اختلال دوقطبی چیست؟
علائم و نشانه های قطب اول (شیدایی)
بی قراری و افزایش انرﮊی و میزان فعالیت خلق خیلی بالا و احساس نشاط شدید همراه با احساس خودبزرگ بینی تحریک پذیری بیش از حد پرش افکار از موضوعی به موضوع دیگر ، صحبت کردن با سرعت خیلی زیاد و حواس پرتی کاهش نیاز به خواب اعتقادات غیر واقعی در مورد توانمندی‌ها و قدرت خود قضاوت‌های ضعیف ولخرجی‌های بیهوده افزایش تمایلات جنسی ( بیش فعالی جنسی ) رفتارهای پرخاشگرانه

علائم و نشانه های قطب دوم (افسردگی)
اضطرب پایدار بد خلقی احساس ناامیدی یا بدبینی احساس گناه ، درماندگی و بی ارزشی ازدست دادن علاقه و عدم لذت از فعالیت‌هایی که قبلا برای فرد لذتبخش بوده‌اند، از جمله ارتباط جنسی کاهش انرﮊی و احساس خستگی اختلال در تمرکز، حافظه و تصمیم گیری احساس بی قراری یا تحریک پذیری خواب زیاد یا عدم توانائی خوابیدن تغییر در اشتها و افزایش یا کاهش وزن به صورت نا خواسته

آیا با فرد مبتلا به اختلال قطبی می توان ازدواج کرد؟
هیچ یک از ما نمی‌توانیم این نظر را بدهیم که با چنین افرادی درست است ازدواج کرد یا خیر؛ اما قبل از انتخاب بهتر است عوامل زیر را در نظر داشته باشید.
بر اساس برآورد سازمان بهداشت، این بیماری نه تنها برای بیمار ایجاد نگرانی و استرس می‌کند، بلکه خانواده فرد را نیز دچار نگرانی و گاه آشفتگی‌های شدید می‌کند. همسر و خانواده بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی، طی دوره درمان اختلال دوقطبی و دوران بازتوانی و بهبودی، فشارهای زیادی را متحمل شده و کیفیت زندگی آنان افت خواهد کرد؛ همچنین در مواردی افسردگی و اضطراب در آنان ایجاد می‌شود.
مطالعات نشان داده است که فشار تحمیلی ناشی از این مراقبت، روی بستگان بیمار قابل توجه بوده و موجب تهدید سلامت روانی آن‌ها و کاهش رضایتمندی آنان از زندگی می‌شود. مراقبت از بیمار دوقطبی در خانوادهریال نیاز به برنامه‌ریزی مناسب دارد و شما به عنوان همسر فرد مبتلا به اختلال دوقطبی، باید شایستگی و صلاحیت کافی برای مراقبت از بیمار خود را داشته باشید و از سویی باید محیطی آرام و مناسب برای بیمارتان فراهم کنید.
این نکته را در نظر داشته باشید که بیماران دوقطبی به سختی قادرند در باره بیماری خود حرف بزنند و توانایی پذیرش این واقعیت را ندارند؛ غالبا شما مراقبت کننده اصلی بیمار هستید و به همین دلیل تحت فشار ممتد و روزمره قرار دارید. بدون شک مراقبت از بیمار انرژی شما را تحلیل می‌برد و موجب یاس و استیصال، درماندگی، افسردگی، فرسایش و بروز و یا تشدید اختلالات روان تنی در خود شما و سایر اعضای خانواده خواهد شد.
علاوه بر این، این بیماری موجب اختلال در عملکردهای شغلی بیمار و بیکاری او می‌شود که تامین هزینه‌های روزمره بیمار به خانواده تحمیل می‌شود و همچنین هزینه‌های جانبی نظیر خسارت ناشی از پرخاشگری‌های بیمار، ولخرجی و … نیز این فشار را تشدید می‌کند.

البته کسانی که با افراد دوقطبی زندگی می‌کنند این موضوع را نیز مد نظر داشته باشند که امروزه بیشتر بیماران دوقطبی در منزل و در کنار اعضای خانواده زندگی می‌کنند و برنامه‌های درمان و مراقبت در محیط خانواده را ادامه می‌دهند؛ بنابراین شناسایی نیازهای اعضای خانواده مراقبت کننده از بیمار، به تیم بهداشت روان کمک می‌کند تا مداخلات مراقبتی مناسبی را برای کمک به اعضای خانواده بکار بگیرند و آنان را در انجام مراقبت مناسب کمک کنند؛ در نتیجه آنان قادر خواهند بود بیمار را بهتر اداره کنند و از سویی سلامت اعضای خانواده کمتر دچار مخاطره شده و در ارتقاء سلامت آنان نیز موثر خواهد بود.
وظایف همسر فرد مبتلا به اختلال دوقطبی چیست؟
1. تشویق کردن فرد به دریافت کمک
به همسر خود انگیزه بدهید که به او کمک خواهید کرد و در کنار او خواهید بود. این امر موجب دلگرمی و بهتر طی کردن دوره درمان او خواهد شد.
2. او را درک کنید
اجازه هید که همسر شما بداند که هرگاه به همدلی، تشویق یا کمک نیاز داشته باشد، در کنارش هستید؛ به او یادآوری کنید که از او مراقبت می‌کنید و از هیچ کمکی دریغ نمی‌کنید.
3. صبور باشید
انتظار بهبودی سریع و درمان دائمی را نداشته باشید؛ در دوره ی بهبودی صبور باشید. مدیریت اختلال دوقطبی یک فرآیند طولانی است.
4. محدودیت های او را بپذیرید
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نمی‌توانند بر خلق خود کنترل داشته باشند. آن‌ها نه می‌توانند در دوره افسردگی به خود انگیزه بدهند، نه می‌توانند در دوره مانیک (شیدایی) خود را کنترل کنند. بنابراین گفتن جملاتی مانند “مثل دیوانه‌ها رفتار نکن” به او کمک نخواهد کرد.
5. اضطراب خود را کاهش دهید
استرس، اختلال دوقطبی را بدتر می‌کند. بنابراین سعی کنید راه‌هایی را برای کاهش استرس در زندگی خود پیدا کنید.
6. با او ارتباط موثر و احساسی برقرار کنید
ارتباط صادقانه و شفاف برای کنار آمدن با همسرتان ضروری است. نگرانی‌های خود را به شیوه‌ای دوستانه مطرح کنید. از او درباره احساساتش سوال کنید و به خوبی و با همدلی به حرف‌های او گوش دهید؛ حتی اگر با حرف‌هایش موافق نیستید. به او اطمینان دهید که او را درک می‌کنید و برایتان اهمیت دارد.

حرف آخر
از آنجا که ازدواج مهم‌ترین پیوندی است که بین دو فرد روی می‌دهد و سرآغاز شکل گیری کانون حمایتی-عاطفی است و در کیفیت زندگی افراد و نسل های بعدی نقشی مهم ایفا می‌کند، لازم است قبل از انتخاب خود به عوامل مهمی توجه کنیم. مشاوره قبل از ازدواج با غنی‌سازی روابط زوجین و با اجرای آزمون‌هایی برای مشخص کردن برخی از صفات شخصیت افراد، می تواند منجر به بهبود روابط بعد از ازدواج شود. مشاوره قبل از ازدواج کمک می‌کند که انسان‌ها با شناخت خود و شریک زندگی آینده، شفاف ساختن انتظارات خود از یکدیگر، ارتقاء دادن مهارت حل مسئله و آگاه شدن از خصوصیات سازگار و ناسازگار یکدیگر در دوره قبل از ازدواج، روابطشان را بهبود بخشند.
آیا شما در ارتباط با فرد دوقطبی بوده‌اید؟ شما په رفتاری را با او در پی گرفته‌اید؟ به نظر شما اردواج با چنین افرادی، کاری عاقلانه است؟ لطفا نظرات و تجربیات خود را، در پایین همین صفحه با ما در میان بگذارید.
در پایان به شما پیشنهاد می‌کنیم مقاله « تفاوت اختلال دو قطبی و شخصیت مرزی » را نیز در انگیزه بخوانید.