آریا بانو

آخرين مطالب

داستان اولین کسی که ایرانی‌ها را به غرب بدبین کرد گوناگون

داستان اولین کسی که ایرانی‌ها را به غرب بدبین کرد
  بزرگنمايي:

آریا بانو - نام فردید در تاریخ سیاسی ایران خواسته یا ناخواسته، به یک نام مهم تبدیل شده است.

وقتی از احمد فردید صحبت می‌کنیم، منظورمان سید احمد مهینی یزدی است. کسی که در حوالی انقلاب مشروطه ایران، یعنی سال 1289 در یزد به دنیا آمد و در سال 1318 نام خانوادگیش را به فردید تغییر داد. نام فردید در تاریخ سیاسی ایران خواسته یا ناخواسته، به یک نام مهم تبدیل شده است.

آریا بانو


چه موافق اندیشه فردید باشیم و چه مخالف، نمی توانیم از تاثیرگذاری او بر نسلی از روشنفکران ایرانی غافل شویم. نسلی که بسیاری را از جمله داریوش شایگان، داریوش آشوری، احسان نراقی، جلال آل احمد، رضا داوری اردکانی، محمدرضا مددپور، عباس معارف، مرتضی آوینی و ... را در برمی گیرد.
داریوش آشوری نویسنده و مترجم درباره اهمیت فردید می‌گوید: احمد فردید از یک بابتی آدم خیلی مهمی است و مفهومی را خلق کرد که نقش تاریخی مهمی داشت. مفهوم غربزدگی. همان چیزی که جلال آل احمد گرفت و آن را عنوان کتابش کرد. به هر حال این مفهوم نقش تاریخی مهمی بازی کرد برای یک دورانی. اگرچه هنوز هم مطرح است و هنوز هم کسانی در این خط می‌اندیشند و یا می‌نویسند.
این مفهوم که طرد کلی تمدن غرب و طرد کلی آنچه که حتی انحطاط بشریت خوانده می‌شود در این کنتکست که در واقع فردید فرموله کرده بود یک عنصر اساسی ایدئولوژیک برای انقلاب اسلامی و بعدش شد که هنوز هم ادامه دارد. گرچه آنچه آل احمد می‌فهمید و ارائه کرد با آنچه که فردید از مساله می‌فهمید متفاوت بود.
فردید و اندیشه هایدگر
آشوری درباره ارادت فردید به هایدگر می‌گوید: فردید با پشتوانه‌ای که از هایدگر گرفته بود و نظریه انتقادی او نسبت به کل تاریخ فلسفه غرب به عنوان متافیزیک که با افلاطون و ارسطو شروع می‌شود از دیدگاه او، قضیه را به صورت یک مفهوم خیلی جهان‌روا (یونیورسال) طرح می‌کرد که کل بشریت و عالم موجود به خاطر تاثیر تمدن مدرن غربزده است. و از این بابت تفاوت اساسی داشت این دو رهیافت این مفهوم. رهیافت فردید می‌توانیم بگوییم فلسفی بود. مال آل احمد بیشتر اجتماعی سیاسی بود.»

آریا بانو


اما نام فردید، در محافل فلسفی ایران با نام مارتین هایدگر فیلسوف مشهور آلمانی گره خوده است. با این وجود آنچه محل اختلاف نظر است میزان اصالت نگاه فردید به هایدگر است. داریوش آشوری اما شناخت هایدگر از مسیر فردید را اینگونه توصیف می‌کند: «هایدگر را به هیچ وجه نمی‌شود از طریق احمد فردید فهمید. یعنی اگر آدم مستقیم برود و بخواند، خب متن و فکر و فرهنگ و فلسفه آلمانی است و اندیشه بسیار اساسی است. بعضی‌ها او را بزرگترین فیلسوف قرن بیستم می‌دانند. بسیار هم تاثیر گذار بوده و فلسفه‌اش یکی از عناصر زنده حاضر همیشگی دنیای فکر غرب است که به هیچ وجه از طریق فردید نمی‌شود فهمید. ولی فردید یک نوع کاربردی از آن یا بگوییم اپلیکیشن داده به عالم ما که آن را باید در عالم فردیدی و کانتکست زبان او فهمید.»
فردید و غربزدگی
اصطلاح «غربزدگی» را فردید متعلق به خود می‌داند. وی عنوان می‌کند که این عبارت زمانی که در اروپا می‌زیسته به سراغش آمده‌است. وی بیان می‌کند که در بیست سالگی تحت تأثیر پوزیتیویسم و غرب زدگی بوده‌است. خواندن کتاب‌های گوستاو لوبون را نیز در همین راستا می‌داند. اندیشه غرب زدگی نزد فردید با مفاهیم بسیاری نظیر نیست انگاری، یونانیت و ادوار تاریخی و مکر لیل و نهار ارتباط دارد. بیژن عبدالکریمی مفهوم غرب‌زدگی در اندیشه فردید را در ارتباط با فلسفه تاریخ گونه می‌داند. بر این اساس غرب‌زدگی پوسته‌ای فردیدی و محتوایی کاملاً هایدگری دارد.
این اصطلاح را خود فردید وضع کرده‌است و شیفته آن بوده‌است. عبدالکریمی مفهوم غربزدگی نزد فردید را به مفهوم مثلث زر و زور و تزویر از شریعتی مقایسه کرده‌است. این مفاهیم شاه کلید دریافت این تفکرات است. وی غربزدگی نزد فردید را به معنایی کاملاً وجود شناختی و همچون غفلت از وجود می‌داند. غرب به معنای مرگ تفکر حضوری و اقبال کردن به علم حصولی معنا شده‌است که همان غفلت از وجود است. مفهوم غرب همان مفهوم متافیزیک است؛ و غرب‌زدگی به معنای غلبه تفکر متافیزیکی بر هر گونه تفکر شهودی، قلبی و معنوی و حضوری است.

آریا بانو


اصطلاح «غربزدگی» را فردید متعلق به خود می‌داند. وی عنوان می‌کند که این عبارت زمانی که در اروپا می‌زیسته به سراغش آمده‌است. وی بیان می‌کند که در بیست سالگی تحت تأثیر پوزیتیویسم و غرب زدگی بوده‌است. خواندن کتاب‌های گوستاو لوبون را نیز در همین راستا می‌داند. اندیشه غرب زدگی نزد فردید با مفاهیم بسیاری نظیر نیست انگاری، یونانیت و ادوار تاریخی و مکر لیل و نهار ارتباط دارد.
بیژن عبدالکریمی مفهوم غرب‌زدگی در اندیشه فردید را در ارتباط با فلسفه تاریخ گونه می‌داند. بر این اساس غرب‌زدگی پوسته‌ای فردیدی و محتوایی کاملاً هایدگری دارد. این اصطلاح را خود فردید وضع کرده‌است و شیفته آن بوده‌است. عبدالکریمی مفهوم غربزدگی نزد فردید را به مفهوم مثلث زر و زور و تزویر از شریعتی مقایسه کرده‌است. این مفاهیم شاه کلید دریافت این تفکرات است. وی غربزدگی نزد فردید را به معنایی کاملاً وجود شناختی و همچون غفلت از وجود می‌داند. غرب به معنای مرگ تفکر حضوری و اقبال کردن به علم حصولی معنا شده‌است که همان غفلت از وجود است. مفهوم غرب همان مفهوم متافیزیک است؛ و غرب‌زدگی به معنای غلبه تفکر متافیزیکی بر هر گونه تفکر شهودی، قلبی و معنوی و حضوری است.
فیلسوف شفاهی
احمد فردید در دوران حیات طولانی خود هیچ اثری منتشر نکرد. به‌طوری‌که به «فیلسوف شفاهی» مشهور شد. برخی از منتقدان وی معتقدند که دلیل این امر تغییر جهت‌های مکرر فکری او بوده و اینکه او مایل بود مدرک مکتوبی نزد کسی نداشته باشد تا بتواند افکارش را مکرراً نفی کند. او حتی پس از شرکت در کنگره‌ها نیز گزارش مکتوبی از کارش ارائه نمی‌داد.این تغییر موضع مکرر فردید را بسیاری از افرادی که با وی برخورد داشته‌اند، گزارش کرده‌اند.

آریا بانو


ادبیات فردید الهام‌بخش نسلی از نویسندگان انقلابی مانند رضا داوری اردکانی، مرتضی آوینی، یوسفعلی میرشکّاک و شهریار زرشناس شد؛ نویسندگانی که به مخالفت با نسل جدیدی از روشنفکران دینی پساانقلابی مانند عبدالکریم سروش و محمّد مجتهد شبستری پرداختند؛ روشنفکرانی که می‌کوشیدند تفکرات خود را با دموکراسی و حقوق بشر سازگار کنند.

لینک کوتاه:
https://www.aryabanoo.ir/Fa/News/769287/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

با روش تخلیه الکتریکی آشنا شوید

هرروز یک سری مشکل هست!

اولین قهرمانی لیگ به حزباوی رسید

نشست خبری محرم نویدکیا سرمربی مس رفسنجان قبل از دیدار با پیکان

رضا عنایتی در کنفرانس قبل از بازی پیکان - مس رفسنجان شرکت نکرد

رییس صداوسیما: در ورزش ستاره بودن کافی نیست

ترکیب اصلی اورتون-لیورپول؛ نبرد برای بقا و قهرمانی

رییس صداوسیما: از ورزشکارانی که از حضور مقابل نماینده‌های رژیم صهیونیستی امتناع می‌ورزند تقدیر می‌کنیم

ناهید کیانی به عنوان بانوی ورزش ایران در سال 1402 انتخاب شد

علی نادری به عنوان برترین سرمربی سال انتخاب شد

برترین صحنه ورزشی سال؛ پیروزی تیم ملی برابر ژاپن

گفتگوی جالب علیرضا دبیر با ورزشکار کودک ورزش‌های زورخانه‌ای

عصبانیت "نقی" از تیپ پایتختی‌ها در سفر خارج

یه زخم گردن باعث سوءتفاهم شد!

روایت سخنگوی انجمن سینماداران از یک رکورد شکنی

آخرین خبر از وضعیت بیماری ترانه علیدوستی به نقل از وکیلش

با «مثبت آموزش» به روز باشید

فیلم سینمایی "شیفت شب"؛ فردا شب از آی‌فیلم

چهره ها/ پست عاشقانه نوید محمدزاده برای تولد همسرش

قابی از سحر دولتشاهی و حامد بهداد در پشت صحنه یک فیل

آغاز بالن سواری تاریخی پایتختی‌ها

اجرای آهنگ «شاید یه شب بارون» توسط مهدی دارابی

ترانه «نیمه گمشده» با صدای حامیم

رئیس سازمان سنجش: اینترنت در روزهای کنکور قطع نمی‌شود

میانگین سن مادران و پدران ایرانی در تولد اولین فرزند

هشدار زرد هواشناسی؛ وزش باد شدید در مناطق جنوبی کشور تا هفته آینده

محاکمه پرستار قلابی به جرم قتل زن مسن

مشاهده گله‌ی گوزن قرمز در جنگل‌های هیرکانی لنگرود

منطقه دیدنی آب بندان شفیع آباد در استان گلستان

بارش برف بهاری در جاده شاهرود - توسکستان

تنبیه یک شامپانزه توسط مادرش به یک دلیل سنگ زدن به مردم!

طرز تهیه پای چوپان

طرز تهیه بریانی مرغ هندی

بهترین زمان برای تولد نوزاد

ترفندها برای صمیمی شدن با نوجوان بد اخلاق

شروط یک عروس خانم برای آقا داماد، مجازی را ترکاند

تعهد شرکت‌های پیشرو در هوش مصنوعی برای حفاظت از کودکان

نزدیک بشیم به هم یا نزدیک نشیم؟

اوسمار برای شاگردانش جلسه فنی گذاشت

اخراج امید ابراهیمی در دیدار الشمال و السد

وزیر ورزش و جوانان: به زودی پاداش ورزشکاران پرداخت می‌شود

صحبت های وزیر ورزش در مراسم اختتامیه جشنواره قهرمان ایران

چالش متفاوت برای گلر پرسپولیس؛ حذفی و پنالتی!

هاشمی: در حال تدوین آیین نامه حق پخش تلویزیونی هستیم

زیباترین صحنه ورزشی در سال 1402 مشخص شد

بهترین گل ورزش ایران در سال 1402 مشخص شد

برترین تیم ملی ایران در سال 1402 به انتخاب مردم

شبیه سازی دیدار رئال مادرید - بارسلونا با لگو

چهره ها/ عکس متفاوت بهنوش طباطبایی در حرم رضوی

اعتصاب غذا به روش "مهران غفوریان"