آریا بانو - خراسان / اواخر ماه گذشته، خبر استعفای دسته‌جمعی تعدادی از استادان موسسه لغت‌نامه دهخدا، جامعه فرهنگی و ادبی کشور را در شوک بزرگی فروبرد. روزنامه خراسان درروزهای ابتدایی این اتفاق، گزارشی با تیتر«سایه سنگین اختلاف بر سر لغت‌نامه 77 ساله دهخدا» درباره تبعات ناخوشایند این وضعیت منتشرکرد.در آن گزارش در گفت و گو با استاد بهاء الدین خرمشاهی ، استاد میر جلال الدین کزازی و دکتر محمد حسن مقیسه پیامدهای وجود اختلاف در این لغت نامه دیرپا ، ضرورت خویشتن داری طرفین و یافتن راهی برای کاستن از آسیب ها را بررسی کردیم. از آن جا که این موسسه، نقش بسزایی در ادامه روند تالیف میراث ماندگار دهخدا دارد، برای آگاهی از وضعیت کنونی و راهکارهایی که می تواند لغت‌نامه دهخدا را بیش از پیش به متن جامعه برگرداند با اسماعیل آذر پژوهشگر، استاد زبان و ادبیات فارسی و مترجم برجسته کشورمان که البته جزو موافقان مدیریت جدید این موسسه نیز هست، گفت‌وگو کرده‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید.
مشکلی در ادامه فعالیت موسسه پیش نمی‌آید
دکتر اسماعیل آذر ضمن حمایت صریح از رئیس جدید موسسه لغت‌نامه دهخدا به خراسان گفت: بنده به صراحت اعلام می‌کنم مشکلی در ادامه فعالیت موسسه دهخدا اتفاق نمی‌افتد و این فعالیت‌ها باقدرت، ادامه می‌یابد. دکتر حمیرا زمردی که به‌عنوان رئیس موسسه لغت‌نامه دهخدا برگزیده‌شده، دارای مدارک علمی بسیاری است. بنده مطمئن هستم ظرف مدتی کوتاه، شاهد اتفاقات درخشانی در موسسه لغت‌نامه دهخدا هستیم.وی افزود: دکتر زمردی که مدیریت موسسه دهخدا را پذیرفته، فردی دانشمند و دانشگاهی است که تألیفات فراوانی دارد. بنده نیز این مدیریت و تلاش همکارانشان را ارج می‌نهم. هیچ‌کسی اقدامات موثر گذشته را نفی نمی‌کند و واقعیت این است که مدتی باید از مدیریت جدید بگذرد تا نتایج را ببینیم.دکترآذر خاطرنشان کرد: طبعاً افرادی باید در این مرکز، فعالیت کنند که دارای مراتب علمی فراوان باشند. در مرحله دیگر همکارانی که به‌عنوان پشتیبان، در موسسه دهخدا فعالیت می‌کنند نیز باید دارای برایند و فرایند علمی باشند. هدف اصلی، حفظ استوانه و ستون های اصلی موسسه دهخداست، بقیه افراد قابل‌تغییرو قابل پیشرفت هستند ولی همان طور که گفته شد، هسته مرکزی باید از شهیران باشند.
موسسه ای بزرگ با بودجه‌ای اندک
این پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی، تصریح کرد: موسسه دهخدا در حیطه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبان‌ها اقداماتی انجام داده است اما باید اقدامات مؤثرتری را در دستور کار قرار دهد؛ همچنین مدیریت جدید باید در موضوعات مالی برای اداره موسسه جدی‌تر باشد چراکه هم اکنون بودجه این موسسه به‌قدری ناچیز است که بنده خجالت می‌کشم مبلغ آن را اعلام کنم. دولت باید در این زمینه، جدی‌تر پای‌کار باشد. اکنون موسسه دهخدا از نظر مالی دچار مشکل است و باید چاره‌اندیشی شود. بعد از حل این موضوع، گام بعدی برای تقویت موسسه لغت‌نامه دهخدا به‌کارگیری شخصیت‌های علمی بیشتر است.
جای خالی لغت‌نامه های تک جلدی
وی ضمن اشاره به لزوم ورود موسسه لغت‌نامه دهخدا به عرصه تولید لغت‌نامه‌های تک‌جلدی گفت: کشورهای مختلف جهان از سال‌ها قبل به این نتیجه رسیده‌اند که برای کاربردی‌تر شدن لغت‌نامه‌ها باید به سمت انتشار لغت‌نامه‌های تخصصی شغلی و لغت‌نامه‌های تک‌جلدی بروند. این کشورها امروز چندین فرهنگ لغت دارند؛ ما نیز می‌توانیم نمونه‌های مختلفی از فرهنگ دهخدا را تولید کنیم اما متأسفانه تاکنون در این زمینه اقدامی نشده است.دکتر اسماعیل آذر بیان کرد: مسئولان موسسه لغت‌نامه دهخدا باید به‌گونه‌ای عمل کنند که این لغت‌نامه، حالت کاربردی‌تری پیدا کند؛ به این معنا که لغت‌نامه هایی برای مشاغل مختلف تدوین شود تا در هر محل کار یا خانه‌ای یک فرهنگ تک‌جلدی دهخدا داشته باشیم و این فرهنگ لغت به میان جامعه راه پیدا کند چراکه این‌گونه است که نقش یک لغت‌نامه و وجود آن معنی پیدا می‌کند و ماندگار می شود.
خبر مرتبط
انصراف استاد کزازی از همکاری با موسسه لغت‌نامه دهخدا

میر جلال‌الدین کزازی از همکاری با موسسه لغت‌نامه دهخدا انصراف داد اما دلیل این انصراف را بیان نکرده است.
به گزارش ایسنا، چندی بعد از معرفی حمیرا زمردی، رئیس جدید موسسه دهخدا و تغییراتی که در این موسسه به وجود آمد، حرف‌وحدیث‌هایی برای توقف همکاری تعدادی از مؤلفان با این موسسه مطرح شد که اکرم سلطانی، سرپرست سابق تألیف موسسه لغت‌نامه از برکناری خود از این موسسه خبر داد.همچنین به گفته او تغییر حکمش، تعدادی از مؤلفان را ناراحت کرد و در ادامه، تعدادی از مؤلفان این موسسه، نامه‌ای به رئیس جدید لغت‌نامه دهخدا، دکتر حمیرا زمردی نوشتند و خواستند این تصمیم پس گرفته شود اما به دلیل این که این اقدام انجام نشد، مؤلفان، این موضوع را بی‌احترامی تلقی کردند و استادانی ازجمله حسن انوری، سعید نجفی اسداللهی و رسول شایسته، از ادامه کار با موسسه دهخدا خودداری کردند. طی روزهای گذشته نیز، استاد میر جلال‌الدین کزازی، استاد زبان و ادبیات فارسی و شاهنامه پژوه با اعلام انصراف خود از این موسسه، گفت: «با پوزش بسیار ناچارم بگویم از همکاری با لغت‌نامه دهخدا معذورم. نیازی نمی‌بینم انگیزه این واگشت را بازنمایم. اما به‌هرروی در این زمان شایسته نمی‌بینم که این همکاری انجام بشود. امیدوارم که این رفتار را به پیمان‌شکنی بازمخوانید.»استاد کزازی، دوره شاهنامه و اسطوره‌شناسی را در این موسسه تدریس می‌کرد.