آریا بانو - فواید و خواص جگر گوسفندی/ مضرات جگر گوسفند
جگر گوسفند سرشار از ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز بدن و یک خوراکی مفید برای درمان و پیشگیری از کم خونی است.
جگر گوسفندی یکی از غذاهای خوشمزه و مفید برای بدن است که سرشار از مواد مغذی است. البته نکته ای که باید هنگام مصرف جگر در نظر داشته باشید این است که مقدار کلسترول جگر بالاست بنابراین نمیتوان به عنوان وعده غذایی ثابت از آن استفاده کرد از سویی دیگر باید همراه با جگر گوسفند پیاز و سبزی زیادی مصرف کنید تا فیبر لازم برای دفع کلسترول جگر از بدن را تامین کرده باشید. 
از آنجا که بسیاری از مود مغذی در جگر ذخیره می شود تا برای مصارف بعدی مورد استفاده قرار بگیرد میتوان با مصرف جگر، حجم زیادی از مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین نمود.
ارزش غذایی جگر گوسفندی
100 گرم جگر گوسفندی از نظر ارزش غذایی حاوی مواد زیر است: 

کالری	139
چربی	5 گرم معادل 8 درصد مقدار مورد نیاز روزانه ( DV )
چربی اشباع	1.9 گرم معادل 10 درصد DV
کلسترول	371 میلی گرم معادل 124 درصد DV
سدیم	70 میلی گرم معادل 3 درصد DV
پتاسیم	313 میلی گرم معادل 9 درصد DV
پروتئین	20 گرم معادل 41 درصد DV
ویتامین ب 12	1501 درصد DV
ویتامین آ	492 درصد DV
مس	349 درصد DV
ریبوفلاوین	214 درصد DV
نیاسین	81 درصد DV
پانتونیک اسید	61 درصد DV
آهن	41 درصد DV
فسفر	36 درصد DV
روی	31 درصد DV
ویتامین ب 6	24 درصد
تیامین	23 درصد DV
ویتامین ث	7 درصد DV
منیزیم	5 درصد DV
کلیسم	1 درصد DV

مواد مغذی موجود در جگر گوسفند
جگر گوسفند سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی مختلف است و در مقایسه با سایر گوشت ها کالری کمتری دارد. اغلب افراد جگر را به عنوان غذایی کامل برای خونسازی می شناسند. 
جگر گوسفند مانند سایر گوشت ها منبع سالم از پروتئین است، بیش از یک چهارم حجم جگر گوسفندی را پروتئین تشکیل داده است که اسیدآمینه های ضروری بدن را تامین میکند و به بهبود عضله سازی ، بهبود متابولیسم کمک کرده و باعث می شود زودتر احساس سیری کنید و مانع از پرخوری های بعدی در طول روز می شود. 
مصرف به اندازه جگر میتواند نقش زیادی در بالا بردن توان جسمی و درمان کم خونی داشته باشد. از آنجا که جگر گوسفند مقدار زیادی ویتامین آ دارد به تقویت سیستم ایمنی بدن ، تقویت بینایی و بهبود سلامت پوست کمک میکند. 
جگر گوسفند بمب ویتامین ب 12 است
ویتامین ب 12 موجود در 100 گرم جگر گوسفند 15 برابر ویتامین ب 12 مورد نیاز بدن است. از آنجا که این ویتامین محلول در چربی است و مقدار اضافه آن در بدن ذخیره می شود ، نباید در مصرف جگر گوسفند زیاده روی نمود. 
ویتامین ب 12 نقش اساسی در تشکیل گلبولهای قرمز ، متابولیسم سلولی ، عملکرد اعصاب ، تولید DNA ، بهبود خلق خو و کاهش اختلالات خواب دارد و به درمان افسردگی کمک میکند. 
مقدار کافی مصرف ب 12 میتواند احتمال ابتلا به آلزایمر و مشکلات حافظه در افراد مسن را کاهش دهد. 
ویتامین ب 12 به تراکم استخوان کمک کرده و مانع از پوکی استخوان می شود. 
جگر گوسفند سرشار از ویتامین آ
هر 100 گرم جگر گوسفند 4 برابر مقدارمورد نیاز روزانه بدن ، ویتامین آ دارد. این ویتامین محلول در چربی است بنابراین مقدار اضافه آن در بدن ذخیره شده و برای روزهای بعد مورد استفاده قرار میگیرد. ویتامین آ یکی از کاتالیزورهای مهم در فعالیتهای بیوشیمیایی بدن است و به پیشگیری از پیری زودرس ، تقویت سیستم ایمنی بدن ، پیشگیری از ابتلا به بیماری های عفونی ، تقویت بینایی ، جذب مواد مغذی ، رشد استخوان ها و باروری کمک می کند. 
جگر گوسفند منبع غنی از ویتامین ب 2
هر 100 گرم جگر گوسفند بیش از 2 برابر ریبو فلاوین یا ویتامین ب 2 بدن را تامین میکند. ریبوفلاوین برای عملکرد صحیح سلولی ضروی است و نقش موثری در تبدیل غذا به انرژی دارد به همین دلیل است که مصرف جگر گوسفند باعث تقویت انرژی و قوای بدنی می شود. 

جگر گوسفند منبع غنی ویتامین ب 3
هر100 گرم جگر گوسفند میتوانید 81 درصد ویتامین ب 3 یا نیاسین بدن را تامین کند. این ویتامین به کاهش کلسترول خون و تری گلیسرید کمک میکند و مانع از بروز بیماری های قلبی و تصلب شرائین می شود و تا حدودی میتواند خطر کلسترول بالای جگر را کاهش دهد. 
نیاسین جگر میتواند به تنظیم قند خون کمک کرده و برای درمان دیابت موثر باشد.
ویتامین ب 3 جگر به کاهش آکنه های دردناک پوست ، التهاب ، خارش و قرمزی پوست را کم میکند و باعث می شود پوست سالم و شاداب تری داشته باشید. 
نیاسین موجود در جگر گوسفند با بسیاری از مشکلات حافظه مرتبط با افزایش سن مقابله میکند و احتمال بروز آلزایمر ، سردردهای میگرنی و افسردگی و بی خوابی را کاهش میدهد.
ویتامین ب 3 موجود در جگر گوسفند ، باعث کاهش دردهای مفصلی ، کاهش التهاب مفاصل ، افزایش انعطاف پذیری بدن و افزایش استحکام عضلات می شود و علایم خستگی مفاصل را کاهی میدهد. 
جگر منبع غنی از ویتامین ب 5
هر 100 گرم جگر میتواند 61 درصد مقدار مورد نیاز ویتامین ب 5 یا پانتونیک اسید بدن را تامین نماید. ویتامین ب 5 جگر نقشی کلیدی در عملکردهای بدن دارد از تولید سلولهای قرمز خون گربته تا تولتید هورمون های جنسی ، تبدیل نشاسته به گلوکز و سنتز کلسترول.
بدن از پانتونیک اسید برای تجزیه اسیدهای آمینه و تولید انرژی استفاده میکند ، این ویتامین برای سلامت اعصاب و پیشگیری از افسردگی اهمیت زیادی دارد.
ویتامین ب 5 جگر نقش مهمی در تقویت و افزایش ضخامت موها و بهبود سریعتر زخم ها و آبرسانی به پوست دارد در نتیجه از پیری زودرس پوست جلوگیری میکند. 

منبع غنی مس
یکی از مواد معدنی ضروری برای حفظ سلامت بدن مس است. هر 100 گرم جگر گوسفند بیشتر از 3 برابر مقدار مورد نیاز روزانه مس دارد . وجودکافی مس در بدن برای فعالیت اغلب آنزیم ها ضروری است و کمک زیادی به تولید انرژی و عملکرد مناسب مغز می نماید. 
منبع خوب آهن
بر خلاف تصور عامه مقدار آهن موجود در جگر گوسفند نسبت به سایر ویتامین ها و مواد معدنی زیاد نیست و هر 100 گرم جگر گوسفند فقط نیمی از آهن مورد نیاز روزانه را تامین می کند ولی با این حال ترکیب مواد مغذی دیگر در کنار آهن ، جگر را تبدیل به یکی از مواد خوراکی بسیار خون ساز می کند. تامین آهن مورد نیاز بدن برای تولید هموگلوبین خون و اکسیژن رسانی مناسب به بافت ها و اندام ها ضروری است. 
مصرف جگر در بارداری
جگر در صورتی که به صورت متعادل و ماهی 1 – 2 بار مصرف شود میتواند باعث تقویت سیستم ایمنی مادر ، پیشگیری از کم خونی فقر آهن و رشد بهتر جنین شود. 
کمبود ویتامین ب 12 در دوران بارداری میتواند منجر به زایمان زودرس ، کم وزنی نوزاد یا حتی نقایص مادرزادی شود.
مصرف یک وعده جگر میتواند تا مدت ها ویتامین ب 12 مورد نیاز مادر و جنین را تامین کند. 
زنان باردار باید دقت داشته باشند که جگر را از منبع مطمئن تهیه کرده و به صورت کاملا پخته شده مصرف کنند و از مصرف جگر خام یا نیم پز اجتناب کنند. 

عوارض و مضرات مصرف جگر
جگر باید تازه مصرف شود. ماندگاری جگر در یخچال حداکثر 2 روز است و نباید آن را داخل فریزر نگهداری کنید. 
مصرف جگر برای افرادی که چربی خون بالا دارند ممنوع است. 
از آنجا که مقدار کلسترول موجود در جگر بالا است ، زیاده روی در مصرف جگر گوسفند میتواند منجر به افزایش کلسترول شده و خطر سکته قلبی را افزایش دهد.
از سویی دیگر به دلیل غلظت بالای برخی از ویتامین ها و مواد معدنی موجود در جگر ، زیاده روی در مصرف آن در زمان بارداری میتواند منجر به ناهنجاری های ژنتیکی شود.
مصرف جگر نیم پز میتواند باعث ورود انگل ها به سیستم بدنی شوند بنابراین همیشه باید از جگر کاملا پخته شده استفاده نمایید.
عوامل خطر ساز جگر
برای این که از سلامت جگر مطمئن باشید باید از نظر ظاهری جگر را بررسی کنید. 
رنگ جگر باید کاملا یکدست و بدون رنگ سیاه باشد. 
هنگامی که جگر را برش میدهید ممکن است لخته های خون به دام افتاده در بافت جگر را با عوامل بیماری زا اشتباه بگیرید بنابران لخته خون را بین دو انگشت بمالید اگر از هم باز نشد نشان دهنده عوامل بیماری زا و کیست انگلی غیر قابل مصرف بودن جگر است. 
وجود دانه های سفید روی جگر نشان دهنده غیر قابل مصرف بودن جگر است. 
گردآوری : بخش تغذیه و آشپزی بیتوته