آریا بانو - انگیزه – خروج زن از منزل بدون اجازه و هماهنگی با شوهرش بر طبق دین اسلام «گناه کبیره» محسوب می‌شود. این موضوع باعث بروز لعنت الهی و دوری از رحمت خداوند می‌شود. البته برطبق نظر بیشتر مراجع تقلیدی که در زمان ما زندگی می‌کنند، زن می‌تواند برای انجام هر واجبی یا معالجه بیماری یا برای فرار از آسیب‌های جانی، مالی و عرضی یا هر چیزی که برای دفع حرج لازم باشد، مانند کسب درآمد برای گذران زندگی، از منزل بیرون برود. در این مقاله به مبحث اذن خروج شوهر به زن از دید اسلام و دیدگاه 11 تن از مراجع تقلید در این باره پرداخته ایم.
اذن خروج شوهر به زن و دیگر حقوق مرد و زن در اسلام
اسلام دین الهی است و احکام آن تماما برای رساندن انسان‌ها به سعادت دنیا و آخرت است. خداوند از تمام انسان‌ها داناتر و حکیم‌تر است و اگر فرمانی به انسان‌ها می‌دهد بی شک این فرمان به سود آن‌هاست.
خداوند حقوقی را برای مردان و زنان پس از ازدواج قرار داده است که طرفین ملزم به انجام آن‌ها هستند.
نکته: در زمان ازدواج و عقد، زوجین می‌توانند با توافق یکدیگر این حقوق را از طرف مقابل سلب کنند. از این رو اجباری در این زمینه نیست.
یکی از حقوق مردان پس از ازدواج، اذن خروج زن از منزل است. به این معنا که زن برای خروج از منزل به اجازه همسرش نیازمند است. البته موارد بسیاری وجود دارد که نیازی به اجازه همسر نیست و زن می‌تواند بدون هماهنگی با همسر از منزل خارج شود.
نکته: در مقابل این حق مردان، خداوند حقوقی را نیز برای زنان در نظر گرفته است. برای مثال زن می‌تواند برای رسیدگی به امور خانه و حتی شیر دادن به فرزند درخواست دستمزد کند و یا اینکه مرد ملزم است تمامی مخارج زندگی و زن را برآورده کند و این در حالی است که اگر زن درآمدی داشته باشد، برای خودش است و شوهر در آن دخل و تصرفی ندارد.
چه زمانی اذن خروج شوهر به زن لازم نیست؟
خروج زن از منزل همیشه به اجازه و هماهنگی با شوهر نیاز ندارد و در مواردی بدون اجازه و هماهنگی با شوهر جایز است. در زیر به تعدادی از این موارد اشاره خواهد شد.
خارج شدن از منزل جهت به دست آوردن معارف اعتقادی، به میزان لازم و ضروری خروج از منزل برای آموزش و فراگیری وظایف شرعی ضروری احقاق و برپایی حق نظیر دادخواهی و شکایت به دادگاه یا ادای شهادت و مانند آن بر طبق نظر تعدادی از نظرات مراجع تقلید، در صورتی که پیش از ازدواج؛ زن در شغلی استخدام بوده و شوهر از آن اطلاع داشته باشد و مطلع بوده که کار زن پس از ازدواج نیز ادامه خواهد داشت، بعد از ازدواج نیز زن به خاطر سابقه استخدام می‏‌تواند برای رسیدگی به شغل خود از منزل خارج شود و ازدواج مانعی برای ادامه دادن شغلش و خروج از آن نیست در صورتی که به عنوان شرط ضمن عقد در زمان ازدواج، زن مجوز خروج از منزل را شرط کرده باشد، خروج از خانه بدون اجازه همسر مشکلی ندارد بر اساس فتوای تعدادی از مراجع تقلید و فقها، زن می‌تواند برای صله رحم و بازدید از خانواده‌اش به میزانی که لازم است (البته نه بیش از حد) بدون اجازه شوهر از منزل خارج شود خروج زن از منزل برای درمان بیماری، در صورتی که امکان درمان در منزل نباشد، بدون اذن همسر مقدور است و مشکلی ندارد خروج زن از منزل برای فرار از آسیب‌های جانی و مالی، بدون هماهنگی و اذن همسر اشکال ندارد بیرون رفتن زن از منزل بدون اذن همسرش برای انجام واجبات عینی که موقوف بر خروج از منزل است؛ مثل سفر حج، شرکت در انتخابات و یا نجات نفس محترمه، بدون مانع است در صورتی که ماندن در منزل، همراه با عسر و حرج غیرقابل تحمل باشد، خروج از منزل برای زن جایز است در صورتی که در ضمن عقد نکاح انتخاب مسکن و اشتغال به مشاغل اداری به زن سپرده شده باشد و به‌عنوان شرط در ضمن عقد برای خود سلب محدودیت کرده باشد، خروج از منزل بدون اذن همسر مانعی ندارد خروج زن از منزل جهت تأمین مخارج زندگی، در صورتی که شوهر او توانایی این کار را نداشته باشد، یا از این کار سرپیچی کند، اشکالی ندارد خروج از منزل برای تظلم و دادخواهی، بدون اذن شوهر بلامانع است.

اذن خروج شوهر به زن از دیدگاه مراجع تقلید
در این بخش به بررسی مسئله اذن خروج شوهر به زن، بر اساس نظر 11 تن از مراجع تقلید پرداخته خواهد شد.
1. امام خمینی
اجازه و رضایت شوهر برای خارج شدن زن از خانه لازم است؛ مگر اینکه شرط ضمن عقد کرده باشد یا اینکه زن به دلیل کار واجبی از منزل بیرون برود
2. آیت‌الله بهجت
زن برای کاری که وجوب عینی و تعیینی شرعی داشته باشد، نه کفایی و تخییری و یا علم به رضایت و اجازه شوهرش داشته باشد، می‌تواند بدون اجازه و اذن همسرش از منزل بیرون برود
3. آیت‌الله خامنه‌ای
خارج شدن زن از خانه بدون اجازه و هماهنگی با شوهر هم به خودی خود حرام محسوب می‌شود و باعث نشوز و محرومیت از دریافت نفقه نیز می‌شود.
در مواردی که انجام واجب شرعی با ضرورت‌های عقلی متوقف بر خروج از منزل زن باشد، نظیر سفر حج یا کسب درآمد برای اداره زندگی، اجازه و رضایت شوهر برای خروج از منزل لازم نیست.
4. آیت‌الله خوئی
در صورتی که شوهر به زنش خرجی برای اداره زندگی را نمی‌دهد، به صورتی که زن ناگزیر باشد، زندگی را تهیه کند، در زمانی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت شوهر بر او واجب نیست.
5. آیت‌الله سیستانی
در مواردی که خروج واجب است یا ضروری است یا برای کسب نفقه است، در فرضی که شوهر نفقه نمی‌دهد، زن می‌تواند بدون رضایت و اجازه شوهر از منزل بیرون می‌رود و از موارد اول است خروج کارمند زن برای انجام کار اداری، اگر پیش از ازدواج اجیر بوده یا پس از آن و با اجازه زوج اجیر شده است.
6. آیت‌الله صافی‌ گلپایگانی
در صورتی که زن ناگزیر است خودش زندگی را تأمین کند و نمی‌تواند با اطاعت شوهر تأمین معاش کند، در زمانی که مشغول تأمین معاش است، اطاعت از شوهر بر این زن واجب نیست؛ اما احتیاط آن است که از حاکم شرع هم اجازه بگیرد و در حج واجب اجازه و اذن همسر شرط نیست.
7. آیت‌الله فاضل‌لنکرانی
در مجموع، در صورتی که کاری بر زن واجب باشد و نتواند این کار را در منزل انجام دهد یا ضرورتی ایجاد شود که ناگزیر به خارج شدن از منزل باشد، در حالتی که زوج اجازه ندهد، زن می‌تواند بدون اجازه و هماهنگی با شوهر از منزل بیرون برود.
8. آیت الله مکارم شیرازی
خارج شدن زن از خانه و رفت و آمد با افراد یا خانواده‌هایی و یا شرکت در جلسات مذهبی می‌بایست با رضایت و هماهنگی با همسرش باشد.
در صورتی که زن قراردادی با شوهر در زمان عقد نکاح راجع به کار در بیرون از منزل نداشته باشد نمی تواند برای کار کردن از منزل بیرون برود و رفتن به زیارت مستحب برای او بدون هماهنگی و اجازه شوهر جایز نیست، اما باید دقت داشت که درآمدی که این زن از کار خود به دست می‌آورد، مال اوست
بیرون رفتن زن از منزل بدون رضایت و اجازه شوهر برای فعالیت‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جایز نیست، اما در صورتی که زن در عقد ازدواج این حق را برای خود قائل شده باشد، خروج او مشکلی نخواهد داشت
در مواردی اطاعت از شوهر لازم نیست که با انجام اموری مثل واجبات (حج واجب، صله رحم نسبت به پدر و مادر و برادر و خواهر و مانند آن به مقدار لازم)، فراگرفتن احکام اسلام نظیر رفتن به مسجد و امثال آن، تهیه اجناس ضروری منزل در حالی که مجبور باشد، شرکت در انتخابات و راهپیمایی‌های ضروری و از طرفی درباره مراجعه به پزشک مخالفت کند.

9. آیت‌الله گلپایگانی
در موارد زیر زن می‌تواند بدون اجازه شوهر از منزل بیرون برود: در صورتی که منزل مسکونی غصبی باشد، اذن شوهر برای خروج لازم نیست و شوهر نمی‌تواند زن را مجبور به ماندن در منزل غصبی کند؛ در صورتی که ترس جانی داشته باشد؛ برای تهیه معاش و زندگی در صورتی‌که مجبور است و نمی‌تواند با اطاعت شوهر تهیه معاش و زندگی را انجام دهد، در هنگام تهیه معاش اطاعت شوهر واجب نیست، اما احتیاط آن است که از حاکم شرع نیز اجازه بگیرد؛ اذن شوهر برای حج واجب زوجه مستطیعه لازم نیست.
10. آیت‌الله نوری‌ همدانی
در صورتی‌که زن ناگزیر است، زندگی و معاش خود را تهیه کند، هنگامی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت همسر واجب نیست. از طرفی دیگر در صورتی که به واسطه ترس از جان، تکلیف شرعی او خارج شدن از منزل باشد، اذن و اجازه همسر لازم نیست.
11. آیت الله سیستانی
در صورتی که زن پیش از ازدواج قرارداد کارمندی بسته باشد یا با شوهر خود شرط کرده باشد که کار کردن و داشتن شغل برای او مجاز است، شوهر نمی تواند از شغل او جلوگیری کند. در غیر این حالت، برای بیرون رفتن از خانه نیاز به اجازه شوهر دارد. ولی در صورتی که کار در منزل انجام دهد و با حقوق شوهر منافات نداشته باشد، نمی تواند مانع شود.
زن می تواند در برابر کار در منزل پول دریافت کند تمکین خود برای شوهر واجب است و خارج شدن زن از منزل با اذن شوهر باشد اطاعت زن از همسرش تنها در استمتاعات و در خارج شدن از منزل واجب است جایز نیست که زن بدون اذن همسرش به منزل والدینش جهت بازدید برود، مگر در حد صله رحم واجب برای کسب علم اذن شوهر برای خروج زن از منزل لازم نیست، اما برای خارج شدن زن از منزل رضایت او لازم است و در منزل هم می‌شود تحصیل علم کرد. اگر شما نیز اطلاعات یا عقیده‌ای درباره اذن خروج شوهر به زن دارید حتما آن را از طریق پیام با ما و مخاطبین سایت انگیزه در میان بگذارید.