بزرگنمايي:
آریا بانو - خبرگزاری کتاب ایران / به مناسبت رحلت پیامبر مهربانی در گزارشی نگاهی به آثاری داشتیم که طی سال گذشته و جاری درباره سیره و زندگی حضرت محمد(ص) منتشر شده است.
محمد(ص) در چهل سالگى به رسالت مبعوث شد. فلسفه بعثت، نجات انسان جاهلى جزیره العرب و پس از آن نجات تمام انسان‌هاى جاهلى آن عصر و عصرهاى بعدى بود. او پس از بعثت کوشید پیام‌هاى اسلام را در جامعه جاهلى عرب به اجرا درآورد و در پى برقرارى مساوات و ریشه‌کنى فقر و استقرار ساده‌زیستى بر پایه قرآن بود. پیامبر در این راه، از سختىها نمىهراسید و شک نداشت که خدا از او پشتیبانی مىکند. به علاوه از استعداد ذاتى بالایى براى پیشبرد راهش برخوردار بود. قرآن به مدد او مىآمد و محتوا و آهنگ آن به پیروان او مىافزود. سیره و زندگی پیامبر اکرم(ص) در آثار متعددی از سوی مولفان و محققان در کشور بررسی شده است که اغلب رویکرد تاریخی به زندگی ایشان داشتند. به مناسبت رحلت پیامبر مهربانی در گزارشی نگاهی به آثاری داشتیم که طی سال گذشته و سال جاری درباره سیره و زندگی حضرت محمد(ص) منتشر شده است.
درس‌هایی از سیره پیامبر اعظم(ص)
کتاب «درس‌هایی از سیره پیامبر اعظم(ص)» نوشته آیت الله سید کاظم نورمفیدی به همت موسسه بوستان کتاب در قم در 328 صفحه انتشار یافت. تلاش مولف این اثر بر آن است تا مخاطبان خویش را با چشمانی بینا و ذهنی آگاه از شمیم بوستان اخلاق پیامبر(ص) بهره‌مند سازد. این کتاب سیره پیامبر اکرم(ص) را از 9 ساحت مورد بررسی قرار داده است که عبارت از «تلاش برای تقرب به خدا»، «زهد»، «رعایت کرامت انسانی»، «عزت نفس»، «نظم»، «شرح صدر»، «رفق و مدارا»، «دوری از تکلف» و «برخی از توصیه های مهم پیامبر(ص) در خطبه شعبانیه»، هستند.
«مناجات با محبوب»، «عوامل تقرب به خدا»، «حقیقت تفکر»، «شکر و مراتب آن»، «مهم‌ترین موانع تقرب به خدا»، «زهد پیامبر(ص)»، «آثار زهد»، «برخی آثار فردی و اجتماعی تکریم و تحقیر»، «راه‌های کسب عزت نفس»، «آثار حلم»، «نظم در همه ابعاد هستی»، «شرح صدر ائمه(ع)»، «رعایت آزادی»، «برخی موراد عدم جواز به کارگیری شرح صدر توسط حکومت»، «رفق و مدارا به مثابه سیره‌ای اجتماعی»، «علامت انسان متکلّف»، «صدقه و توجه به نیازمندان»، «کنترل زبان»، «دروغ در نظر پیامبر(ص)»، «صداقت»، «ساحت های صداقت»، «دعا کردن» و «حقیقت توبه» از جمله مباحثی است که در دروس 9 گانه این کتاب از نظر گذشته است.
زندگی پیامبر از نگاه «فرزندخوانده»
کتاب «فرزندخوانده» که به تازگی توسط دفتر نشر معارف منتشر شده، هم روایتی است از زندگی «زید»، فرزندخوانده پیامبر(ص) و هم روایتی است از مهربانی‌های رسول خدا که تازه‌ترین اثر مسلم ناصری است و توسط نشر معارف به چاپ رسیده است.
این کتاب با الهام از تاریخ صدر اسلام، به زندگی «زید»، فرزندخوانده رسول خدا(ص) می‌پردازد. هرچند نویسنده تمام زندگی او را روایت نکرده و به پرداختن به بخشی از زندگی زید بسنده کرده، اما به همین بهانه گریزی زده است به زندگی و زمانه پیامبر اکرم(ص) و سیره ایشان در برخورد با دیگران.
از ویژگی‌های سبک نویسندگی ناصری می‌توان به اشراف او بر دوران صدر اسلام اشاره کرد موضوعی که سبب شده هم در این اثر و هم در دیگر آثار او، فضاسازی به خوبی صورت پذیرد و نویسنده با پرداختن به برخی از آداب و رسوم این دوره تاریخی، ضمن ارائه اطلاعات به صورت غیرمستقیم به مخاطب، دست او را می‌گیرد و از کوچه پس کوچه‌های مکه به داخل خانه نبی مکرم اسلام(ص) می‌برد؛ مردی که همه او را «امین» می‌نامند و بر صادق بودنش توافق دارند.
ناصری در واقع در کتاب جدید خود، ضمن پرداختن به زندگی زید، بخشی از وجوه شخصیتی رسول خدا(ص) را نیز به زیبایی به تصویر می‌کشد؛ این رمان در واقع روایتی است از «رحمه‌للعالمین» بودن حضرت محمد(ص).
سیره پیـامبر(ص) به روایت امام رضـا(ع)
کتاب «سیره پیـامبر(ص) به روایت امام رضـا(ع)» در هر بخش نخست رفتار پیامبر(ص) را مورد بررسی قرار داده و پس از آن به تببین آیات و روایاتی که این سیره را ستوده پرداخته است. متن کتاب حاوی احادیثی است که حضرت رضا(ع) در مورد سیره، رفتار وکردار پیامبر(ص) نقل کرده‌اند.
پیغمبری که از نو شناختم
کتاب «محمد؛ پیغمبری که از نو شناختم» به دنبال چندین سال تدریس درس تاریخ تحلیلی صدر
اسلام و حاصل مباحث مطرح شده در کلاس درس است که بنا به تجربه نگارنده و با عنایت به سوالات و ابهامات دانشجویان درباره محورهای خاصی از تاریخ زندگی پیامبر طرح‌ریزی شده است. به همین دلیل ضمن پوشش دادن همه حوادث عصر نبوی، تحلیل تفصیلی از برخی مسائل مهم که در راستای ابهامات مطرح شده است، ارائه می‌کند.
این کتاب شامل چهار فصل است، که فصل اول در مباحث کلی مربوط به تاریخ و تاریخ نگاری و شناخت منابع تاریخی صدر
اسلام است. فصل دوم به شناخت کلی جهان در آستانه ظهور
اسلام می‌پردازد، که به دلیل تاثیری که
اسلام بر تاریخ جهان خصوصا تاریخ سرزمین‌های مفتوحه از جمله
ایران برجای گذاشت، این بحث ضروری به نظر می‌رسد، تا ضمن شناختی ولو اندک از اوضاع سیاسی، اجتماعی و
فرهنگی قبل از
اسلام درک درستی از روند تحولات تاریخی تحت تعالیم
اسلام حاصل شود. فصل سوم به حوادث تاریخی عصر پیامبر در مکه از تولد تا ابتدای هجرت اختصاص یافته است و فصل چهارم نیز دنباله تاریخ نبوی از هجرت به مدینه تا رحلت حضرت را شامل می‌شود.
نماز پیامبر (صلی الله علیه و آله) و سلسله رویدادهای واقع در آن
انتشارات دلیل ما مجموعه دو جلدی «نماز پیامبر (صلی الله علیه و آله) و سلسله رویدادهای واقع در آن» نوشته آیت الله سید علی شهرستانی و ترجمه سید هادی حسینی را در مجموع 858 صفحه و بهای دوره 450 هزار تومان منتشر کرد. این کتاب ترجمه‌ای است از: «صلاه النبی وسلسله المحدثات الداخله فیها».
نقل است که ابوحمید ساعدی که خود از اصحاب پیامبر است در جمع 10 نفر از یاران پیامبر گفت: من به نماز پیامبر از شما داناترم. گفتند: چطور؟ شما که بیشتر از ما از پیامبر پیروی نکرده و بیشتر از ما با ایشان مصاحبت و همراهی نکرده‌ای؟ گفت: بله. اصحاب گفتند: نماز رسول الله را به ما نشان و معرفی نما. جواب داد: رسول خدا وقتی به نماز می‌ایستاد، دست‌ها را تا محاذی شانه‌هایش، بالا می‌برد، سپس تکبیر می‌گفت تا این که بدن ثابت و بی تحرک می‌شد. حمد و سوره، قرائت می‌فرمود و به هنگام رکوع دست‌ها تا شانه بالا و تکبیر می‌گفت و سپس به رکوع می‌رفت.
در رکوع، بدن حضرت مستقیم بود، طوری که دست‌ها روی زانو قرار داشت. سر را نه خم و نه بلند می‌کرد. وقتی سر از رکوع بر می‌داشت، می‌فرمود: سمع الله لمن حمده. سپس دست‌ها را تا محاذی شانه بلند کرده و در حال قیام و سکون بدن، می‌فرمود: الله اکبر و به سجده می‌رفت. در سجده دست‌ها را از بدن دور می‌کرد، در حالی که انگشتان پای حضرت، باز بود. حضرت بین دو سجده روی پای چپ می‌نشست. همین طور ادامه می‌داد تا سلام آخر که حضرت روی پای چپ نشسته و تکیه داده بودند. همه آن 10 صحابی گفتند: راست گفتی! نماز رسول الله همان است که نقل کردی.»
نگاهی فرامذهب به زندگی پیامبر مهربانی(ص)، ریحانه رسول(س) و امامان دوازده‌گانه(ع)
کتاب «نگاهی فرامذهب به زندگی پیامبر مهربانی(ص)، ریحانه رسول(س) و امامان دوازده‌گانه(ع)» اثر محمدجواد ابوالقاسمی به همت مؤسسه بوستان کتاب در 344 صفحه منتشر شد. در طول تاریخ، فرقه‌ها و گروه‌های زیادی در
اسلام پدید آمده‌اند و پیروان هر فرقه گمان می‌کنند که راه و روش خودشان درست است؛ برخی جاهلانه یا با تحریک دشمنان
اسلام برای اثبات برتری خود دست به اقدامات
خشونت باری زده‌اند و برخی هم راه صلح، مسالمت و وحدت را پیش گرفته‌اند.
این اثر کوشیده است با استفاده از منابع معتبر و مؤثق و با رعایت اصل انصاف و ادب، به پرسش‌هایی که برای بیشتر مسلمانان جهان مطرح شده، پاسخ دهند؛ پرسش هایی از این دست: پیامبر اکرم(ص)، دخترش فاطمه(س) و امامان دوازده‌گانه‌ای که عموم مسلمانان، به‌ویژه شیعیان به آنها اعتقاد دارند، کیستند؟ آبا و اجدادشان چه کسانی هستند؟ کی و کجا به دنیا آمدند؟ شیوه زندگی آنان چگونه بوده است؟ با خود و دیگران چگونه رفتار می‌کردند و چه سخنانی از آنها نقل شده و کجا و چگونه رحلت کرده‌اند؟
این اثر در 14 فصل نگارش یافته است؛ در فصل اول که به پیامبر گرامی اسلام(ص) اختصاص یافته، به بیان زندگی نامه آن حضرت (اعم از ولادت، جوانی، ازدواج، بعثت
تبلیغ دین، مهاجرت به حبشه، محاصره اقتصادی، معراج، هجرت به مدینه، تغییر قبله، جنگ ها و غزوه های پیامبر، اعلان رسالت جهانی، حجه الوداع، واقعه غدیر خم، رفتار و خلق و خوی پیامبر، وفات رسول خدا و نمونه‌هایی از سخنان جاویدان آن حضرت) پرداخته شده است.
محمد در تورات و انجیل
«محمد در تورات و انجیل» به قلم دکتر بنیامین کلدانی است. وی از هموطنان
ایرانی و از یکتاپرستان مسیحی بوده و درباره تحریفات تثلیث سخنرانی‌های مفصلی داشت. وی در تحقیقات خود به بشارات عهدین توجه ویژه کرد و در نهایت به آیین
اسلام درآمد. این کشیش مستبصر و محقق، سلسله مقالاتی درباره بشارات در کتب آسمانی اهل کتاب نوشت و در نهایت مسلمان و به عبدالاحد داوود تغییر نام داد. دانشمندان الهیات در گذشته مواردی از تطبیق مضامین کتب عهدین را با پیامبر
اسلام ذکر کرده بودند ولی در تحقیقات پروفسور عبدالاحد داوود نویسنده کتاب «محمد در تورات» تنوع و تعدد مضامینی که بر پیامبر
اسلام منطبق بوده، بسیار ممتاز است؛ خلاف نوشته‌های گذشته که الهیات‌شناسان مسلمان که کمتر از انگشتان دست عهدین را می‌شناختند. وی موارد متنوع و متعددی را ذکر کرده که برخی از آنها انحصار بر انطباق بر پیامبر
اسلام دارند. نکته دیگر آن‌که به‌علت تسلط نویسنده کتاب به زبان‌های کهن (سریانی، یونانی، عبری و ..) تحقیقات بسیار ویژه‌ای در اشاره متون تورات و انجیل به
اسلام و سرزمین‌های
اسلامی یافته و ارائه کرده است.
عصری‌سازی افعال پیامبر(ص)
«عصری‌سازی افعال پیامبر(ص)» عنوان اثری است که به تازگی از سوی بنیاد پژوهش‌های
اسلامی آستان قدس رضوی منتشر و روانه بازار نشر شده است. کتاب حاضر کوشیده است تا با تبیین مبانی نظری و تشریح مراحل عملی، چگونگی عصری‌سازی افعال پیامبر(ص) را نشان دهد و زمینه بهره‌گیری از افعال تاریخی پیامبر(ص) را فراهم آورد.
این کتاب در سه فصل «مبانی عصری‌سازی افعال پیامبر(ص)»، «مراحل عصری سازی افعال پیامبر(ص)» و «تحلیل نمونه‌های افعال پیامبر(ص)» را موردبررسی و واکاوی قرار داده است. همچنین ضرورت تأسی به فعل پیامبر(ص) و عرفی بودن افعال ایشان، امکان‌سنجی انجام فعل پیامبر(ص)، اقسام تأسی به فعل پیامبر(ص)، اقسام و ملاک محدودیت تاریخی، روش‌شناسی کشف مقصود فعل، بازسازی فعل پیامبر(ص)، احراز محدودیت تاریخی در فعل پیامبر(ص) و... برخی از موضوعاتی است که در این کتاب به آن پرداخته‌شده است.
این تحقیق از منظر تبارشناسی، مطالعه‌ای میان‌رشته‌ای است که از پیوند دو دانش حدیث و تاریخ بهره می‌گیرد و به تحلیل گزاره‌های رفتاری پیامبر(ص) می‌پردازد. از منظر گستره تحقیقی، کار انجام‌شده پژوهشی درون
مذهبی است که بامطالعه منابع آرا و نگرش‌های اندیشمندان شیعی به بررسی چگونگی روزآمدسازی افعال پیامبر(ع) می‌اندیشد و از منظر نوع تحقیقی، پژوهشی مسئله محور است که از مواجه با مشکل آغاز و پس از تبدیل آن به مسئله، به دنبال کشف پاسخ می‌گردد.