بزرگنمايي:

آریا بانو - یک مسئول گفت: بسیاری از بانک‌ها وام ازدواج را به افرادی که سربازی نرفته باشند نیز پرداخت می کنند اما در خصوص پرداخت وام فرزندآوری هرچه پیگیری کردیم به نتیجه‌ای نرسیدیم چراکه تصمیم گیری بر عهده نظام وظیفه است.

مهدی متقی‌فر در پاسخ به این سوال که نظام وظیفه اعلام کرده بود هیچ وامی به افرادی که سربازی نرفته باشند پرداخت نمی‌شود، درباره وضعیت پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری به این افراد اظهار کرد: قبلا معافیت از خدمت نظام وظیفه و یا داشتن کارت پایان خدمت "شرط" پرداخت وام ازدواج بود اما در حال حاضر دیگر وضعیت نظام وظیفه به عنوان "شرط" پرداخت وام ازدواج مطرح نیست و بسیاری از بانک ها این وام را به افرادی که سربازی نرفته باشند نیز پرداخت می کنند.
به گفته وی، به طور کلی از ابتدای سال جاری تا پایان شهریور ماه، 153 میلیارد و 741 میلیون و 649 هزار ریال وام فرزندآوری و 669 میلیارد و 474 میلیون و 627 هزار ریال وام ازدواج به متقاضیان پرداخت شده است.
صف «بلند بالای» وام فرزندآوری و بانک هایی که اعلام «بی اعتباری» می کنند
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان درباره پرداختی‌های وام فرزندآوری از ابتدای سال جاری تا پایان شهریورماه، توضیح داد: در این بازه زمانی 1 میلیون و 731 هزار و 41 نفر برای دریافت وام فرزندآوری ثبت نام کرده‌اند که از این بین تنها 383 هزار و 377 فقره وام فرزندآوری پرداخت شده است. تعداد در صف ماندگان دریافت این وام یعنی کسانی که مدارک را تکمیل کرده و منتظر دریافت وام هستند نیز زیاد است. از ابتدای سال جاری تا شهریور ماه 328 هزار و 543 نفر در صف دریافت وام فرزندآوری مانده‌اند و علیرغم تکمیل ثبت نام و مدارکشان همچنان وام فرزندآوری را دریافت نکرده‌اند.
متقی‌فر درباره چرایی آمار بالای در صف ماندگان وام فرزندآوری، یادآور شد: بسیاری از شعبه‌ها در استان‌ها اعلام می‌کنند برای پرداخت وام فرزندآوری اعتبار لازم را ندارند. ما در خصوص پرداخت وام ازدواج در شورای عالی جوانان مصوب کردیم که بانک‌ها موظف‌اند حداکثر تا 15 روز بعد از تکمیل ثبت نام متقاضیان دریافت وام ازدواج، پیامک مراجعه به شعبه را برای افراد بفرستند و پس از مراجعه به شعبه و تکمیل مدارک نیز بانک‌ها موظف‌اند وام را 10 روزه به حساب متقاضیان واریز کنند. این مصوبه به تمام بانک ها ابلاغ شده است اما این مصوبه را در خصوص وام فرزندآوری نداریم. گاهی حتی پیامک مراجعه به شعبه یک الی دو ماه و بلکه بیشتر طول می کشد تا ارسال شود و از این رو بعضا پرداخت وام فرزندآوری با تاخیر مواجه است.
تهران، اصفهان و فارس در صدر دریافت وام فرزندآوری
به گفته وی تهران با 12.07 درصد، اصفهان با 8.04 درصد، فارس با 6.44 درصد، خوزستان با 5.83 درصد، آذربایجان شرقی با 4.34 درصد و کرمان با 4.06 درصد بیشترین آمار پرداختی‌های وام فرزندآوری را به خود اختصاص داده‌اند.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان با بیان اینکه سیستان و بلوچستان آخرین استان در میزان پرداختی‌های وام فرزندآوری است، ادامه داد: میزان دریافت وام فرزندآوری در سیستان و بلوچستان 0.08 درصد است و وام فرزندآوری بسیار کم در این استان پرداخت شده است. البته متقاضیان دریافت این وام در سیستان و بلوچستان نیز کم بوده‌اند. به طور کلی 822 نفر برای دریافت این وام ثبت نام کرده‌اند که از این تعداد به 294 نفر این تسهیلات پرداخت شده است.
رشد 40 درصدی پرداخت وام ازدواج طی امسال
متقی فر در بخش دیگر سخنان خود درباره آخرین آمار پرداختی‌های وام ازدواج در سال جاری، اظهار کرد: از اول سال جاری تا پایان شهریور، تعداد کل ثبت نام کنندگان وام ازدواج 977 هزار و 71 نفر بوده است که از این تعداد به 486 هزار و 399 نفر وام ازدواج پرداخت شده است.
وی همچنین تاکید کرد که تعداد پرداختی‌های وام ازدواج از ابتدای سال جاری تا پایان شهریور و در قیاس با مدت مشابه خود در سال گذشته حدود 40 درصد رشد داشته است و از سوی دیگر این معاونت هر ماه در ستادهای ساماندهی امور جوانان وضعیت متقاضیان در صف دریافت وام ازدواج را پیگیری و رصد می‌کند.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان درباره آمار تعداد افرادی که در صف دریافت وام ازدواج مانده‌اند نیز توضیح داد: در بازه زمانی یاد شده 221 هزار و 203 نفر در صف دریافت وام ازدواج مانده‌اند. آمار ثبت نام کنندگان با افرادی که در صف دریافت وام ازدواج مانده‌اند متفاوت است. افراد ثبت نام کننده مدارک خود را برای دریافت وام تکمیل نکرده‌اند و بعضا فرآیند تکمیل ثبت نام را رها کرده‌اند اما متقاضیانی که در صف دریافت وام ازدواج باقی مانده اند در عین حالی که مدارکشان را تکمیل کرده‌اند اما هنوز وامی دریافت نکرده‌اند.
تهران، خراسان رضوی و فارس صدر نشین دریافت وام ازدواج 
چرایی افزایش متقاضیان دریافت این وام
به گفته متقی فر از ابتدای سال جاری تا پایان شهریور، استان تهران حدود 13 درصد از پرداختی‌های وام ازدواج در کل کشور را به خود اختصاص داده است و پس از تهران، خراسان رضوی با 7.50 درصد، فارس با 5.83 درصد، آذربایجان شرقی با 5.19 درصد، سیستان و بلوچستان با 4.71 درصد، آذربایجان غربی با 4.44 درصد و کرمان با 4.26 درصد در صدر پرداختی‌های وام ازدواج قرار دارند.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان، معتقد است که بخشی از علت در صف ماندگان دریافت وام ازدواج، به افزایش مبلغ این وام در سال جاری باز می‌گردد و بعضا افرادی که از سه سال قبل ازدواج کرده اما تسهیلات ازدواج دریافت نکرده بودند نیز به دلیل رقم بالای وام ازدواج امسال برای دریافت این وام ثبت نام کردند و از این رو تعداد متقاضیان وام بالا رفته است.
شرایط تضامین و اقساط وام ازدواج و فرزندآوری
وی با یادآوری اینکه مبلغ تسهیلات وام فرزنداوری به ازای فرزند اول 20 میلیون تومان، به ازای فرزند دوم 40 میلیون تومان، فرزند سوم 60 میلیون تومان، فرزند چهارم 80 میلیون تومان و به ازای فرزند پنج به بعد 100 میلیون تومان با کارمزد 4 درصد است، درباره تضامین لازم برای دریافت این وام و اقساط آن، توضیح داد: وام ازدواج نیز برای دختران زیر 23 سال و پسران زیر 25 سال 150 میلیون تومان و برای سایرین 120 میلیون تومان با کارمزد 4 درصد است. بر اساس قانون باید تنها یک ضامن نظیر یک ضامن معتبر با کسر از حقوق و یا یک ضامن دارای مغازه و پروانه کسب برای وام ازدواج و فرزندآوری دریافت شود اما بسیاری از اوقات بانک ها در این زمینه سلیقه‌ای عمل می کنند. در حال حاضر اقساط وام ازدواج چیزی در حدود یک میلیون و 500 هزار تومان است و اقساط وام فرزندآوری متناسب با مقدار وام متفاوت است، برای مثال قسط وام 60 میلیون تومانی فرزندآوری در حدود یک میلیون و 250 هزار تومان می شود. البته بازپرداخت این وام‌ها بالا و مناسب است.
بانک هایی که تا سه ضامن طلب می کنند و عروس و دامادی که وام ازدواج خود را می فروشند!
متقی فر همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره خرید و فروش وام ازدواج و چگونگی مقابله با آن، مهم ترین مشکل در این زمینه را مربوط به بحث تضامین وام ازدواج دانست و بیان کرد: اگر بانک ها در بحث گرفتن تضامین به صورت سلیقه ای عمل نکنند و طبق قانون فقط یک ضامن از متقاضیان طلب کنند، کسی حاضر نمی شود وام را بفروشند چراکه وام 120 میلیون تومانی قرض الحسنه ازدواج سود زیادی ندارد، بازپرداخت آن بالا و اقساط آن پایین است و کسی حاضر نمی شود آن را بفروشد. می فروشند چون ضامن برای آن پیدا نمی کنند. گزارش هایی به ما رسیده است که در برخی استان ها بانکها تا سه ضامن نیز از متقاضیان وام ازدواج طلب کرده‌اند. برای مقابله با این موضوع نیز ما پیشنهاداتی نظیر اینکه بانک‌ها یارانه افراد را به عنوان ضامن قبول کنند نیز ارائه دادیم اما مورد موافقت واقع نشد. مهمترین راهکار این است که بانک‌ها برای دریافت ضمانت سلیقه‌ای عمل نکنند چراکه فراهم کردن یک ضامن شاید برای بسیاری از زوجین امکان پذیر باشد اما ارائه بیش از یک ضامن به ویژه در شهرستان‌ها که کارمند کم است برای بسیاری از افراد ممکن نیست. 
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان در پایان سخنان خود با اشاره به اینکه در مجموع وضعیت پرداخت وام ازدواج طی سال جاری گرچه ایده آل نیست اما در قیاس با سال قبل ( سال 1400) بسیار بهتر شده است و امیدواریم در سال آینده (سال 1402) نیز به نسبت امسال بهتر بشود، در خصوص لزوم توجه به بحث فرهنگی ترویج ازدواج و فرزندآوری در کنار ارائه مشوق‌های مالی، تاکید کرد: در بحث فرزندآوری و ترویج ازدواج نیازمند گفتمان سازی، ترویج فرهنگی و فکری این موضوع هستیم. اساسا پرداخت وام و امکانات، مشوق‌هایی برای این امور هستند اما به عنوان یک علت تامه و عامل محرک اصلی محسوب نمی شوند. بسیاری اوقات خیلی از خانواده‌هایی که تمکن مالی نیز دارند، اعتقادی به فرزندآوری ندارند و از این رو است که می گوییم در این زمینه باید "فرهنگ" تغییر کند؛ به صرف پرداخت وام نمی توان نتیجه مطلوبی گرفت.