بزرگنمايي:

آریا بانو - سیناپرس / همه ما در طول زندگی خود در معرض مواد شیمیایی متعددی قرار داریم. این مواد شیمیایی می تواند از طریق هوا، غذاها، وسایل مراقبت شخصی، محصولات خانگی و داروها به بدن ما منتقل شوند. متأسفانه، قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی می تواند اثرات مضری برای سلامتی از جمله سرطان ایجاد کند.
موادی که باعث ابتلای انسان به سرطان می شوند، سرطان زا نامیده می شوند. نمونه های بسیار معروف این مواد عبارتند از دود تنباکو، رادون، آزبست و اگزوز موتور دیزل.
به طور معمول آژانس‌ های بهداشت ملی و بین ‌المللی بسیاری از مواد شیمیایی جدید و موجود را ارزیابی می‌ کنند تا مشخص کنند که آیا احتمال سرطان ‌زا بودن آنها در فرآیندی به نام شناسایی خطر سرطان وجود دارد یا خیر.
اگر این مراکز، مواد شیمیایی را سرطانزا ارزیابی کنند، مطالعات بیشتری را برای تعیین سطح خطر این مواد انجام شده و قانون ‌گذاران ممکن است مقرراتی را برای محدود کردن یا توقف کامل تولید و استفاده از این مواد شیمیایی وضع کنند.
در حقیقت مکانیسم هایی که در پس چگونگی سرطان زا بودن مواد شیمیایی سمی قرار دارند، پیچیده هستند. به طور معمول پس از این که فرد در معرض مواد سرطان زا قرار می گیرد، این ماده شیمیایی به طور کلی در بدن وی جذب و در بافت های مختلف توزیع می شود. هنگامی که این ماده شیمیایی وارد سلول ها می شود، اغلب تحت واکنش های شیمیایی قرار گرفته و به اشکال دیگری تبدیل می شود.
محصولات ایجاد شده بر اثر این واکنش ها می توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر ژن های فرد تأثیر بگذارند. تغییر ژن‌ ها، که حاوی دستورالعمل ‌های سلول در مورد چگونگی تولید مولکول ‌های خاص بوده یا فرآیند هایی که آنها را تنظیم می ‌کنند، در نهایت می‌ توانند منجر به ناکار آمدی سلول ‌ها در صورت عدم ترمیم آسیب ژنتیکی شوند. این سلول‌ها به طور طبیعی به سیگنال‌ های سلولی پاسخ نمی ‌دهند و می ‌توانند با سرعت ‌های غیرطبیعی رشد کرده و تقسیم شوند، که ویژگی‌های مشخصه سلول‌های سرطانی است.
برای کمک به محافظت از مردم و کاهش بروز سرطان، چندین آژانس روش ‌هایی را برای طبقه ‌بندی و دسته ‌بندی مواد شیمیایی بر اساس پتانسیل سرطان ‌زا بودن این مواد توسعه داده‌ اند.
از جمله این مراکز می توان به آژانس بین المللی تحقیقات سرطان اشاره کرد. به طور کلی، این آژانس‌ها یک سوال مهم را بررسی می ‌کنند: شواهد مبنی بر اینکه یک ماده باعث ایجاد سرطان یا تغییرات بیولوژیکی می ‌شود که می ‌تواند با سرطان در افراد مرتبط باشد چقدر قوی است؟ درک روش های مورد استفاده برای پاسخ به این سوال می تواند به تفسیر تصمیماتی که این سازمان ها می گیرند کمک کند.
به همین دلیل توصیه می شود در هنگام استفاده از یک ماده شیمیایی حتما به دستورالعمل مصرف آن توجه کرده و میزان خطرزا بودن ان محصول را ارزیابی کنید. توجه داشته باشید مواد شیمیایی می توانند در زندگی روزمره ما و به شکل شوینده ها، رنگ، سموم و …. وجود داشته باشند.