بزرگنمايي:
آریا بانو - گجت نیوز / اسپیس ایکس برای پیشرفت استارلینک هرچند وقت یکبار وعده ارسال تعداد بیشتری ماهواره را به فضا می‌دهد. هرچند که ماهواره های ایلان ماسک به‌طرز فاجعه‌باری برای ستاره شناسان دردسرساز شده‌اند.
این روزها کاربران به‌شدت از اینترنت ماهواره ای استقبال می‌کنند و همین نیز باعث شده که شرکت‌های مختلف رقابت خود را برای ارسال ماهواره های بیشتر به فضا شدت ببخشند. این اتفاق از طرفی باعث افزایش پوشش و کیفیت اینترنت شده؛ اما از طرفی ستاره شناسان را نیز با مشکل جدی مواجه کرده است. مشکل به‌حدی رسیده است که دانشمندان خواستار وضع قوانینی جدید برای کنترل کردن این موضوع هستند.
ماهواره های ایلان ماسک خاری در چشم ستاره شناسان
بازار
اما داستان از کجا شروع شد؟ در سال 2019 بود که شرکت هایی همچون اسپیس ایکس و وان‌وب تصمیم گرفتند نسبت به سایر شرکت‌های ارائه دهنده سرویس ماهواره‌ای متفاوت ظاهر شوند. آنها برای اینکار ماهواره های خود را به مدار نزدیک زمین ارسال کردند. این کار باعث می‌شود که زمان تاخیر ارسال و دریافت سیگنال کاهش پیدا کرده و کاربر کیفیت بهتری را دریافت کند.
هرچند که برای پوشش مدار نزدیک زمین به‌تعداد بسیار بیشتری ماهواره نیاز است. تعداد بالای ماهواره ها باعث تشدید مشکلی به‌نام آلودگی نوری شده است که یعنی اخترشناسان در مشاهدات خود از اعماق فضا با مشکل مواجه می‌شوند. البته این مشکل فقط برای ستاره شناسان آماتور نیست، بلکه رصدخانه های حرفه ای نیز به لطف ماهواره های ایلان ماسک دچار مشکل شده‌اند.
در حال حاضر حدود 9800 ماهواره در مدار زمین قرار دارند که 7200 عدد از آنها عملیاتی به‌حساب می‌آیند. کارشناسان رصدخانه جنوبی اروپا تخمین می‌زنند که تعداد ماهواره های موجود در مدار نزدیک زمین تا سال 2030 به 75 هزار عدد برسد. این در حالی است که اسپیس ایکس به‌تنهایی می‌خواهد 42 هزار ماهواره را تا آن زمان به فضا بفرستد.
ماهواره ها و باقیمانده های مربوط به آنها نور خورشید را منعکس و پراکنده می‌کنند و همین باعث می‌شود که آسمان شب روشن‌تر شود. برخلاف
آلودگی نوری با منشاء زمینی که در اطراف شهرهای روشن مشاهده می‌شوند،
آلودگی ناشی از ماهواره ها نمای کل کره زمین از جهان هستی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
رصدخانه ورا رابین
ستاره شناسان در تلاش برای نشان دادن میزان آسیب ماهواره های ایلان ماسک بر کاوش در فضا تصمیم گرفتند به برنامه ورا رابین بپردازند. رصدخانه ورا رابین در شیلی قرار دارد و می‌خواهد از سال 2024 عملیاتی شد. این رصدخانه در تلاش برای یافتن داده‌های جدید در رابطه با چگونگی شکل‌گیری کهکشان راه شیری، ماهیت ماده تاریک و انرژی تاریک خواهد بود و حتی سیارک‌هایی که ممکن است در مسیر زمین باشند را رصد خواهد کرد.
هرچند که آسمان روشن‌تر تا حد زیادی به توانایی‌های تلسکوپ آسیب وارد خواهد کرد و بهینگی پروژه را کاهش می‌دهد. این موضوع به معنی ضرر میلیون دلاری است. میزان روشنایی پس‌زمینه آسمان تا سال 2030 حدود 7.5 درصد بیشتر از حالت عادی خواهد بود که یعنی هزینه‌های پروژه اشاره شده تا 22 میلیون دلار افزایش خواهد یافت.
نمونه‌ای از
آلودگی نوری
با توجه به‌اینکه در تنها 3 سال وضعیت آسمان شب تا این حد وخیم شده است، ادامه این روند در آینده می‌تواند یک تراژدی ترسناک را برای علاقه‌مندان به اخترشناسی رقم بزند. اخترشناسان از همان زمانی که در سال 2019 اسپیس ایکس اولین مجموعه 60 تایی از ماهواره های خود را به فضا ارسال کرد، نسبت به عواقب آن هشدار دادند.
البته مسئله فقط جنبه اقتصادی نیست. در یک آسمان روشن به زمان اکسپوژر بسیار بیشتری برای مشاهده اجرام آسمانی دور نیاز است. همچنین ممکن است دانشمندان نتوانند اجرام با روشنایی کم را مشاهده کنند. مواردی که عنوان شد برای رصدخانه قدرتمند ورا رابین است که یعنی ماهواره های ایلان ماسک شرایط را برای ستاره شناسان آماتور و حتی حرفه‌ای بسیار وخیم‌تر خواهند کرد.
مشکل دیگر خراب کردن تصاویر گرفته شده توسط ماهواره های است. در 2.7 درصد از تصاویر گرفته شده با تلسکوپ هابل بین سال‌های 2002 تا 2021 (با زمان اکسپوژر 11 دقیقه) نشانه‌های ماهواره ها دیده می‌شود. این میزان می‌تواند تا پایان دهه 2030 به 50 درصد نیز برسد. همچنین اگر اسپیس ایکس در فرستادن 42 هزار ماهواره برنامه‌ریزی شده به فضا موفق شود، نشانه‌های مربوط به ماهواره ها در 30 درصد از تصاویر رصدخانه ورا رابین هم دیده خواهد شد.
اما آیا ایلان ماسک پاسخگوی آسیبی که ماهواره های اسپیس ایکس به فضا و ستاره شناسان وارد می‌کند، خواهد بود؟ اگرچه اسپیس ایکس تاکنون به نگرانی‌های ستاره شناسان پاسخ نداده است، اما بنیاد ملی علوم آمریکا از توافق با این شرکت برای کاهش تاثیر ماهواره ها خبر داد. ظاهرا اسپس ایکس در تلاش است با طراحی ماهواره های جدید میزان نور انعکاس یافته از آنها را کاهش دهد.
هرچند که تغییرات ماهواره های ایلان ماسک نیز نگرانی های ستاره شناسان را کاهش نخواهند داد. درست است که میزان روشنایی شب با اینکارها کاهش می‌یابد، اما از طرفی اجرام تیره‌تر می‌توانند در امواج فروسرخ روشن‌تر ظاهر شوند. علاوه بر این، طراحی جدید مشکل زباله‌های فضایی ماهواره ها را نیز که مسئول بخش زیادی از روشنایی شب هستند را حل نخواهد کرد.
اگر اسپیس ایکس و دیگر شرکت‌ها به ارسال ماهواره ادامه دهند، مدار نزدیک زمین شلوغ‌تر خواهد شد و همین احتمال برخوردهای احتمالی و تولید زباله‌های بیشتر را هم افزایش می‌دهد.
همه این موارد نشان می‌دهند که اگرچه پروژه استارلینک و اینترنت ماهواره ای مورد استقبال بسیاری از افراد در سرتاسر جهان قرار گرفته است، اما نباید از آسیب‌های احتمالی آن نیز غافل شد. به‌همین دلیل ستاره شناسان خواستار محدودیت و تصویب قوانین جدید در رابطه با ماهواره های مدار نزدیک زمین و مخصوصا ماهواره های ایلان ماسک هستند.
آیا ستاره شناسان می‌توانند ایلان ماسک را شکست دهند یا مجبور خواهند شد با شرایط جدید کنار بیایند؟