چاپ

آریا بانو-

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، هجوم عجیب ویروس کرونا به جهان و ایران در کنار رنج مضاعف تحریم‌های فلج کننده علیه جمهوری اسلامی، یک سال بسیار دشوار اقتصادی و سیاسی را برای مردم ایران و دولت رقم زده است. هر اندازه دشمنان خارجی ناشناخته چون کووید19 و شناخته چون «دونالد ترامپ» دولت را تحت فشار قرار دادند؛ رقبای سیاسی و منتقدانش هم در داخل بر شدت انتقادات و هجمه‌هایی که در برهه‌هایی هم رنگ هتاکی‌ به خود گرفت؛ افزودند. این میزان حمله به دولت و شخصیت رییس آن، از تریبون‌های اغلب رسمی، گلایه‌های حجت الاسلام روحانی را در پی داشت که تلویحا تاکید کرد در میدان مبارزه با کرونا و تحریم نه تنها تنها مانده که از داخل خاکریزها هم؛ تضعیف روحیه می‌شود و دیواری کوتاه‌تر از دیوار قوه مجریه در کشور نیست. اما تنها رییس جمهوری نبود که به این شیوه از سیاست ورزی انتقاد داشت؛ رهبر معظم انقلاب هم در سخنرانی‌های مختلف خود، بارها درباره ضرورت حفظ حریم قانون و شرع در اظهارات تریبون‌داران تاکید کردند.

مروری بر سه هشدار رهبر انقلاب در یک سال اخیر

عبور برخی از نمایندگان و شخصیت‌های سیاسی از خطوط قرمز اخلاق و سیاست ورزی اخلاق مدار طی یک سال گذشته، سبب شد رهبر معظم انقلاب بنسبت به پیامدهای این قبیل اظهارات و رفتارها هشدار دهند. در تازه‌ترین این هشدارها و تاکیدات، ایشان روز چهارشنبه و به مناسبت سالروز میلاد حضرت ‌زهرا (س) در نشست تصویری با جمعی از مداحان اهل‌بیت (ع) بر لزوم حفظ ادب اسلامی در سخن گفتن و پرهیز از بدزبانی و بدگویی علیه یکدیگر در فضای رسانه‌ای و مجازی، تأکید کردند. ایشان با انتقاد از مخدوش شدن ادب اسلامی در برخی محیط‌های رسانه‌ای و فضای مجازی، در توصیه مهم و پایانی خود به مداحان و همه تریبون‌داران و رسانه‌ها، بر «حفظ ادب اسلامی در سخن گفتن» تاکید و خاطرنشان کردند: «بدگویی و بدزبانی در جامعه باید جمع شود و ادب اسلامی گسترش یابد.» پیش از این و در تیرماه سال جاری رهبر معظم انقلاب در دیدار تصویری با نمایندگان مجلس یازدهم و در بحبوحه توهین‌ها و تهمت‌ها به وزرا یادآور شدند: «توهین و دشنام و نسبت بدون علم به دولتمردان به هیچ وجه جایز نیست و برخی از این نسبت‌ها حرام شرعی است.» ایشان سوم آبان ماه سال جاری و پس از تهدید به اعدام رییس جمهوری از سوی رییس کمیسیون امنیت ملی، ضمن انتقاد از اینگونه اظهارات و غلط دانستن آن تصریح کردند: «هتک حرمت در میان مردم حرام است و نسبت به مسئولان بیشتر، بخصوص در میان مسئولان بالای کشور.»

رهبر معظم انقلاب هم در مقام عالم دینی و مرجع تقلید و هم در مسوولیت فرماندهی کل قوا، رفتارهای خارج از آداب دینی و اخلاقی را حرام و عامل خوشحالی دشمنان اعلام کردند و حتی درموردی تصریح کردند: «انتقاد با اهانت و هتک حرمت متفاوت است اینگونه رفتارها و هتک حرمت، روش آمریکایی‌ها است که در مناظره‌ها و کارهای مطبوعاتی، خود را در دنیا رسوا کرده‌اند تا جایی که یک شخصیت برجسته سیاسی آنها می‌گوید، دنیا با هراس و تحقیر به ما نگاه می‌کند.»

نمونه‌هایی از مخدوش شدن ادب اسلامی در عرصه سیاست

ابتدای بهمن ماه امسال رسانه ملی در اقدامی عجیب سخنان یکی از مهمانان خود را به صورت زنده پخش کرد که در آن سخیف‌ترین توهین‌های شخصی به رییس جمهوری شد. پیش از این هم نمایندگان کنونی و پیشین مجلس با انواع توهین‌ها و حرمت شکنی‌ها علیه رییس جمهوری میزان پایبندی خود به رعایت آدب، اخلاق و سیاست را نشان دادند. یکی از آن‌ها رییس جمهوری را با عبیدالله ابن زیاد مقایسه کرد، دیگری دهان دریده و فرومایه خواند. یکی رییس دولت را تهدید به اعدام کرد، دیگری مرگ وی را در ترییون‌های رسمی فریاد کشید. یکی وی را لعنت کرد و یکی دیگر به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی وی را ترسو خواند. برخی رییس جمهوری را کودکی لجوج توصیف کردند و برخی دیگر بهانه جو و فراری از واقعیت دانستند. گروهی وی را متهم به تبعیض، قم هراسی، شومنی، به تاراج دادن سرمایه‌های کشور، تقابل با رهبری و نظام کردند. برخی را فراتر گذاشته، رییس جمهوری را به تبانی با دشمنان متهم کردند و شماری هم اعضای کابینه و معاونانش را نفوذی دانستند. گروهی روحانی را ویران کننده اقتصاد کشور و گروه دیگر بودجه تنظیم شده از سوی دولت را عامل فروپاشی کشور توصیف کردند. برخی از خزانه‌های خصوصی روحانی افسانه‌ها ساختند و شماری هم وی را متهم به برج سازی در مناطق خوش آب و هوای تهران کردند. گروهی هم تلاش کردند با استیضاح و حتی شکایت و محاکمه رییس جمهوری و دولت را تضعیف کنند. گروهی دیگر حتی دعوت به اردوکشی خیابانی علیه رییس جمهوری کردند.

این موارد اشاره شده تنها بخشی از اتهامات، افترائات و توهین‌های سخیف علیه رییس جمهوری است که در یک سال گذشته در تیتر و تحلیل‌های رسانه‌های داخلی و خارجی منتشر شده و بازتاب یافته است. توهین‌هایی خلاف ادب و اخلاق، خلاف توصیه‌ها و تاکیدات دینی و حتی خلاف آداب سیاست ورزی در قرن 21 است و به همین دلیل است که رهبر معظم انقلاب طی همین یک سال گذشته بارها درباره گسترش چنین ادبیاتی در فضای سیاسی و اجتماعی کشور هشدار دادند.

تبعات مخدوش شدن ادب در عرصه سیاست

نظام‌های سیاسی پس از تجربه انواع تنش‌ها سرانجام به این نتیجه رسیدند که مبنای رابطه بین قوا قانون باشد و هرگونه اقدام، اظهار و یا رفتاری خارج از این چارچوب، سیاستمدار خاطی را با اشد مجازات که همان کنار گذاشته شدن از عرصه سیاسی و فعالیت های حزبی است، روبرو می‌کند. در نظام سیاسی ایران به دلیل مهجوریت تاریخی تحزب، چنین تنبهی در عمل امکان اجرایی ندارد اما امیدها به این بود در نظامی که متخلق به اخلاق است، قیدهای اخلاقی مبتنی بر اخلاق این خلاء را پوشانده و هر شخص هتاک و مفتری، به دلیل رفتار خارج از عرف، خود از سیاست کناره گیری کند. این امید اما با توهین‌ها و تهمت های آشکار به مسوولان و عدم برخورد مناسب با خاطیان در حال کمرنگ شدن است. هتاکان مدتی است که نه تنها مورد بازخواست قرار نمی‌گیرند که به تعبیر رییس جمهوری مورد تشویق هم قرار می‌گیرند و این تا زمانی است که اهانت‌ها به دولت و رییس جمهوری باشد.

پیامد این کمرنگ شدن امیدها به نقش آفرینی اخلاق میان مسوولان، آرام آرام، مفهوم اخلاق را در جامعه هم تحت تاثیر قرار داده و کمرنگ می کند. هتاکی‌ها و تهمت‌ها از عرصه سیاست به عرصه جامعه کشیده می‌شود، جامعه روز به روز با آنچه آرمان انقلاب اسلامی بود فاصله می‌گیرد و التهابات سیاسی، به تنش‌های اجتماعی بدل شده و در نهایت با شعله ور شدن آتش اختلاف و هتک حرمت در جامعه دامان هتاکان سیاسی هم خواهد سوخت.

از سوی دیگر تداوم این بی حرمتی‌ها؛ علیه فعالان عرصه اجرایی کشور تنها توهین به حجت الاسلام روحانی نیست؛ بلکه توهین و ناامید ساختن 24 میلیون ایرانی است که سه سال پیش وی را به عنوان نماینده اجرایی خود به پاستور فرستادند و حال با دیدن این میزان انتقادات از شخص وی اعتماد و امید خود را به تصمیمات نماینده خوداز دست می دهند و دچار شبهه در ضرورت و میزان اثرگذاری رای خود می‌شوند. شبهه‌ای که یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم بود و نگرانی‌هایی را هم برای انتخابات ریاست جمهوری 1400 به وجود آورده است.