چاپ

آریا بانو - ایسنا / درباره درست خواندن و گفتن و نوشتن، تاکنون بسیار گفته‌اند و نوشته‌اند و شنیده‌ایم و خوانده‌ایم؛ ولی کافی نیست. پاسداشت زبان فارسی و برطرف کردن اشکال‌ها، نمی‌تواند به چندنوشته، برنامه، کتاب و جزوه منحصر باشد؛ بدین منظور بر آن شدیم تا برخی اشکال‌های رایج امروزی را که در گفتار و نوشتار مردم، فراوان دیده و شنیده می‌شود، یادآوری و اصلاح کنیم.
دکتر هادی انصاری، تحصیلکرده دکترای زبان و ادبیات فارسی، در مقاله‌ خود با عنوان «درست بنویسیم و درست بخوانیم» که آن را در اختیار ایسنا قرار داده است، می‌نویسد: درباره درست خواندن و گفتن و نوشتن، تاکنون بسیار گفته‌اند و نوشته‌اند و شنیده‌ایم و خوانده‌ایم؛ ولی کافی نیست. پاسداشت زبان فارسی و برطرف کردن اشکال‌ها، نمی‌تواند به چندنوشته، برنامه، کتاب و جزوه منحصر باشد و اگر هر روز هم یادآوری شود، تکراری نخواهد بود و تأثیرخود را خواهد گذاشت.
حرف (گ)
گازِ پیک نیکی / پیک نیک
پیک نیک واژه‌ی غربی است؛ یعنی تفریح کردن و به تفریح رفتن و... .کپسول گاز کوچکی که در مسافرت یا تفریح و پیک نیک استفاده می‌شود در واقع گاز پیک نیکی نام دارد ولی در ایران معمولاً این ترکیب را مُخفّف می‌کنند و با حذف گاز، فقط «پیک نیک» به کار می‌برند و منظورشان همان کپسول کوچک گاز است! بهتر است گاز پیک نیکی نوشته و خوانده شود.
گاهاً همان‌گونه که درتوضیح واژه‌هایی مانند زباناً و تلفناً و... گفته شد، گاه، واژه‌ی فارسی است و نباید با تنوین نصب عربی (اً) به کار رود. گاهاً غلط است و به جای آن، درفارسی می‌توان از: گاه، گاهی، گاه گاه و گه گاه استفاده کرد. مثال:
گاهاً حرف‌هایی می‌شنویم (نادرست است) گاهی حرف هایی می‌شنویم (درست است)
گاهاً می‌بینیم که... (نادرست است) گه گاه می‌بینیم که... (درست است)
گرامی / گرام / کِرام
گرامی واژه‌ی فارسی است یعنی عزیز و محترم؛ گاهی به اشتباه، گِرام می‌نویسند و می‌خوانند که نادرست است. گرام می‌تواند مخفف دستگاه گرامافون باشد که ربطی به گرامی ندارد. استاد گرام، یعنی استادی که تخصص در گرامافون دارد! و باید گفت: استاد گرامی یا محترم و... .
واژه‌ی گرامی فارسی به کِرام عربی شبیه است و به نظر می‌آید که این تشابه، دلیل اشتباه نگارشی باشد. کِرام در عربی جمع کریم است و صفت است؛ به معنی عزیز، سخاوتمند، بخشنده، محترم و...؛ لذا کِرام یعنی بزرگان و بزرگواران و .... مانند: الاصدقاءُ الکِرام (دوستان عزیز)، الانبیاءُ الکِرام (پیامبران گرامی و عزیز). در فارسی هم می‌توان کِرام را به صورت صفت به کار برد. مانند: ملائکه‌ی کِرام.
به مهمانان گرام، خوشامد می گوییم (نادرست) به مهمانان گرامی یا محترم... (درست)
اولیای گرام، ازحضورتان سپاسگزاری می‌کنیم (نادرست) اولیای گرامی یا محترم، ... (درست)