آریا بانو - وکیل خانواده کیست و چه وظایفی دارد؟
اولین و مهم ترین نهاد اجتماعی خانواده است که با ازدواج زن و مرد تشکیل می شود و با تولد فرزندان گسترش می یابد. همانطور که همه ی نهادها دارای حقوقی هستند؛ خانواده نیز دارای حقوق مختص به خودش است. در بسیاری از موارد افراد اطلاع چندانی از قوانین ندارند به همین دلیل در موضوعات مختلف ممکن است نیازمند یک وکیل برای راهنمایی باشند.
وکیل خانواده کیست؟
به شخصی که به شکل تخصصی و حرفه ای وکالت انواع دعاوی خانوادگی که شامل؛ طلاق، نفقه، مهریه و.. می شود را بر عهده بگیرد، وکیل خانواده می گویند. وظیفه ی اصلی وکیل خانواده دفاع از حقوق موکل خود است؛ به گونه ای که اصول اخلاقی رعایت شوند و پرونده با پیروزی به اتمام برسد.
در کشور ما ممکن است وکیل خانواده را با وکیل خانوادگی یکسان بدانند اما وظایف آنها با یکدیگر تفاوت دارد. وکیل خانواده به وکیلی گفته می شود که در بحث دعاوی خانوادگی دخالت می کند. این دعاوی بین اعضای خانواده اتفاق می افتد و برخلاف سایر دعاوی مربوط به جرم و جنایت نیست و از اختلافات شخصی ناشی می شود.
وکیلی خانوادگی در ایران چندان مرسوم نیست؛ به گونه ای که مانند پزشکان یا مشاوران به رسمیت شناخته شود، اما در بسیاری از موارد از وکیل خانوادگی به جای وکیل خانواده استفاده می شود.

وظایف وکیل خانواده چیست؟
1) اولین و مهم ترین وظیفه ی وکیل خانواده تلاش برای برقراری عدالت بر اساس اصول اخلاقی و با موفقیت به اتمام رساندن پرونده است.
2) دفاع از حقوق موکل خود بر عهده ی وکیل خانواده است.
3) وظیفه ی وکیل خانواده است که پرونده را پیگیری کند و نتیجه را به موکل خود گزارش دهد. او باید در زمانی مناسب به تمام سوالات موکل خود راجب به موضوع رای دادگاه و روند کاری پاسخ دهد و او را راهنمایی کند.
4) وکیل باید تمام اسرار موکل خود را حفظ کند و حق خیانت به موکل خود به شکل تبانی با طرف دیگر پرونده را ندارد. انصاف، معتمد بودن و رفتار صحیح از وظایف دیگر وکیل خانواده می باشد.
5) وکیلی خانواده باید در جلسات دادگاه حضور داشته باشد و از موکل خود دفاع کند.
6) وکیل خانواده باید مشاوره حقوقی تخصصی را با توجه به موقعیت و شرایط موکلش انجام دهد و تلاش کند بین دو طرف پرونده صلح برقرار کند.
7) یکی از وظایفی که وکیل خانواده دارد؛ توضیح کامل شرایط ضمن عقد، مهریه، حقوق و تکالیف دو طرف قبل از عقد است. از این طریق می توان از هرگونه بحث و اختلاف ناخواسته که در اثر ندانستن قوانین اتفاق می افتد، جلوگیری کرد.

انواع دعاوی خانواده شامل چه مواردی است؟
وکالت مقید
وکیل باید طبق چارچوب تعیین شده توسط موکل خود رفتار کند.
وکالت مطلق
در این صورت وکیل اختیار تام دارد و نیازی به کسب اجازه از جانب موکلش نیست.
فوت یکی از زوجین
یکی از از راه های فسخ خود به خود ازدواج فوت یکی از زوجین است.
فسخ نکاح
این مورد به این معناست که یکی از زوجین با اختیاراتی که دارد ازدواج را فسخ کند. مثلا زن یا شوهر می توانند به دلیل تخلف از شرایط ضمن عقد، نکاح را فسخ کنند.
شرط ضمن عقد
ازدواج یک قرارداد سرنوشت ساز است به همین دلیل امکان استفاده از شروط مشروع در آن وجود دارد. این شروط به زوجین امکان فاصله گرفتن از محدودیت های نکاح را می دهد، به گونه ای که آنها می توانند با میل خودشان شرایطی را در نظر بگیرند.
اجازه ازدواج دوباره ی برای مرد
از لحاظ قانونی مرد بدون اجازه ی همسر اول خود حق ازدواج دائم مجدد را ندارد. در صورتی که بخواهد این کار را انجام دهد باید از همسر اول خود اجازه بگیرد و در صورتی که این اجازه به او داده نشود دادگاه خانواده به او حق ازدواج مجدد را نمی دهد.
حق تمکین
در صورتی که خانم از همسر خود تمکین نکند، مرد می تواند این موضوع را به دادگاه ارائه دهد و از دادگاه حق تمکین همسرش را بگیرد. در صورتی که عدم تمکین اثبات شود به زن نفقه تعلق نمی گیرد و مرد می تواند دوباره ازدواج کند.
از موارد دیگر دعاوی خانواده می توان به؛ نامزدی و خسارات ناشی از برهم ‌زدن آن، استرداد جهیزیه و دعاوی مرتبط با آن، مهریه، حضانت و ملاقات فرزند، امور راجع به شخص غایب و مفقودالاثر، اهدای جنین و تغییر جنسیت اشاره کرد.

دعاوی خانواده که بیشترین مراجعه را به دادگاه های خانواده دارند:
مهریه
یکی از بیشترین موارد دعاوی خانواده بر سر مهریه اتفاق می افتد. مهریه به زن تعلق دارد و او می تواند هر گاه که بخواهد آن را وصول کند. اما در طلاق توافقی، زن می تواند مهریه را ببخشد و دادگاه نیز آن را تایید کند. مهریه می تواند به شکل قسط یا نقد توسط مرد پرداخت شود.
حضانت فرزند
اختلافات زیادی در مورد این قضیه بین زن و مرد وجود دارد. طبق قانون پسر بالای 15 سال و دختر بالای 9 سال از حضانت والدین خارج هستند و دادگاه برای آنها طرف حضانت مشخص نمی کند، اما اگر فرزند زیر 7 سال باشد حضانت او برعهده ی مادر است و بعد از آن، حضانت بر عهده ی پدر است. بهترین کار در این موارد مشورت با یک مشاور است تا در این موقعیت آنها را راهنمایی کند و مشکلی برای کودک به وجود نیاید.
نفقه فرزند
پرداخت نفقه بر عهده ی پدر می باشد اما در شرایطی خاص می توان با توافق و امضای تعهد، نفقه را بر عهده ی مادر گذاشت.
ملاقات فرزند
ملاقات فرزندان به حضانت آنها ربطی ندارد، هر کدام از والدین که طرف مقابل حضانت قرار دارد حق دیدار فرزند خود را دارد. در صورت وجود مشکلی در این باره زوجین می توانند در دادگاه با توافق درباره ی زمان و مکان ملاقات تصمیم گیری کنند.
این دعاوی بخشی از دعاوی خانواده محسوب می شوند و یک وکیل مجرب می تواند اختلافات بین زوجین را تا جایی که ممکن است حل کند.
چرا باید از وکیل خانواده کمک گرفت؟
یکی از سوالاتی که ممکن است ذهن افراد را به خود مشغول کند این است که؛ چرا باید از وکیل خانواده کمک گرفت؟ همه ما در نهاد خانواده زندگی می کنیم و این مضوع کاملا طبیعی است که اختلافات و مشکلاتی را تجربه کرده باشیم اما در بعضی مسائل می توان از یک فرد مجرب و متخصص برای بهبود شرایط کمک گرفت.
ممکن است افراد از حقوق خود اطلاع چندانی نداشته باشند و به دنبال این بی اطلاعی دچار سردرگمی شوند بنابراین وجود یک وکیل که تبصره و قوانین را می شناسد می تواند بسیار کمک کننده باشد تا از ضایع شدن حقوق فرد جلوگیری شود.
قانون گذاری کشور ما بر اساس دفاع از حقوق پایه گذاری شده و هر فرد می تواند در راستای احقاق حق خودش تلاش کند اگر فردی بخواهد از حقوق مادی و معنوی خود دفاع کند باید به یک وکیل خوب و متخصص مراجعه کند تا راه حل قانونی مشکلات را بیابد و از مسائل حقوقی مطلع شود.
وکیل خانواده چارجوب های حقوقی را می شناسد و می تواند براساس آنها دادخواست تنظیم کند، او می تواند تنطیم لایحه و دادخواست را در کمترین زمان ممکن انجام دهد.
گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته