آریا بانو - اختلال موکنی( به انگلیسی:trichotillomania) کندن مکرر موی خویش است. اخلال وسواس موکنی یا تریکوتیلومانیا، یک اخلال روانی محسوب می شود که شخص میل افراطی به کندن موی سر، ابرو، مژه و دیگر نقاط بدن خود دارد و نمی تواند در مقابل این رفتار اجباری مقاومت کند.
اختلال موکنی، به ویژه در زمان هایی که دچار تنش می شوید، شدت پیدا می کند. از دست دادن بخش قابل توجهی از موها و متوسل شدن به ترفندهایی برای مخفی کردن این مسئله، با تبعات اجتماعی منفی همراه است.
علائم اختلال مو کنی:
- کندن مداوم مو، به خصوص از سر، ابرو و مژه ها ، ولی میتواند شامل دیگر نقاط بدن هم شود و در دوره های مختلف موهای قسمت های متفاوتی کنده شود.
- حس تنش بی اندازه قبل از کندن مو یا در زمان سعی برای جلوگیری از کندن مو
- حس لذت یا آسایش بعد از کندن مو
- نبود قابل توجه مو، مثل نقاط کچلی روی سر و نبود مو در دیگر بخش های بدن مثل مژه ها و ابروها
- تمایل به نوع خاصی از مو
- جویدن یا خوردن موی کنده شده 
- بازی کردن با موی کنده شده یا مالیدن آن بصورت و لب ها
- سعی های مداوم برای توقف رفتار مو کنی بدون موفقیت در آن
- مشکلات و استرس زیاد در محل کار، مدرسه و وضعیت های اجتماعی به علت احتیاج به کندن مو و ناتوانی در انجام آن جلوی جمع

مو کنی ناشی از تریکوتیلومانیا به دسته های زیر تقسیم می شود:
• ارادی: برخی اشخاص برای از بین بردن تنش یا پریشانی بطور عمدی موی خود را می کنند- به عنوان مثال ، تنش ناشی از ایستادگی دربرابر کندن مو خود سبب کندن مو می شود. برخی از اشخاص اداب خاصی برای کشیدن مو دارند، مثل انتخاب مو از بین چندین مو یا جویدن موها.
• غیر ارادی: برخی اشخاص بدون این که متوجه شوند این کار را می کنند. به عنوان مثال هنگامی که کسل هستند یا در حال خواندن یا تماشای چیزی هستند.
معمولاً فرد بسته به وضعیت و موقعیت های گوناگون هر دو حالت ارادی و غیرارادی را تجربه می کند. البته برخی وضعیت ها محرک هستند مانند دراز کشیدن روی دست یا شانه کردن مو.
علل وسواس موکنی( تریکوتیلومانیا):
بر اساس تحقیقات انجام شده، وسواس موکنی( تریکوتیلومانیا) دارای عامل زیستی و وراثتی می باشد. ولی امادگی زیستی تنها فاکتور پیدایش این مشکل نمی باشد و عوامل دیگری هم مانند خلق وخو ، محیط و میزان استرس خانواده در پیدایش این مشکل دخالت دارند.
محققان فرضیات چندی را برای پیدایش این مشکل بیان نموده اند. من جمله آنکه، زمانی که شخص استرس دارد و تنش در بدن وی زیاد می شود، کندن مو سبب احساس ارامش شده و تنش را کاهش می دهد. درد کمی که بعد از کندن مو به وجود می آید ، سبب تخلیه انرژی روانی و حس آرامش و لذت می شود. در عین حال، موکندن شبیه یک فعالیت ذهنی آگاهانه باعث تمرکز بر روی دست شده و باعث می شود اضطراب از بین برود یا کاهش بیابد.
توضیح دیگری که محققان بیان می دارند آن است که افزایش استرس در توانایی کنترل تکانه ها تداخل ایجاد می کند. در این حالت، استرس مثل صدای اضافی در مغز توصیف می شود که مداوماً افزایش می یابد. هر چه این صدا افزایش یابد، حتماً مغز انرژی کمتری برای تصمیم سازی دارد. در این شرایط، رفتارهای تکانه ای در شخص ظاهر می شود.

درمان
تحقیقات در زمینه درمان اختلال کندن مو محدود هستند. با این حال، بعضی از گزینه های درمانی در کاهش کشیدن موهای بیماران و یا متوقف کردن کامل کشیدن مو، کمک بسیاری به بیماران نموده اند.
روان درمانی
انواع درمان هایی که امکان دارد برای تریکوتیلومانیا موثر باشند، عبارتند از:
اموزش معکوس کردن عادت. این رفتار درمانی، درمان اولیه برای اختلال کندن مو است. شما یاد میگیرید چطور موقعیت هایی که در آن احتمالا موهای خود را می کشید را شناسایی کنید و رفتارهای دیگر را جایگزین کنید. به طورمثال ، می توانید دستان خود را برای کمک به توقف میل و یا هدایت دست خود از موها، مشت کنید. درمانهای دیگر هم امکان دارد همراه با اموزش معکوس کردن عادت استفاده شود.
شناخت درمان. این درمان میتواند به شناسایی و بررسی باورهای تحریف شده ای که در مورد موهایتان داشته اید، کمک کند.
قبول و تعهد درمانی. این درمان میتواند به شما کمک کند یاد بگیرید که قبول کنید موهای خود را دست نزنید.
درمان هایی که به سایر اختلال های روانپزشکی که اغلب در رابطه با اختلال کندن مو مرتبط هستند، مثل افسردگی، استرس یا سوء استفاده مواد، کمک می کنند، میتوانند بخش مهمی از درمان باشند.
داروها
درصورتی که چه هیچ دارویی توسط سازمان غذا و دارو بطور خاص برای درمان اختلال کندن مو تائید نشده است، ولی بعضی از داروها ممکن است به کنترل بعضی علایم کمک کنند.
به عنوان مثال، پزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی مثل کلومیفامین( Anafranil) را توصیه کند. دیگر داروهایی که تحقیقات نشان میدهند امکان دارد برای این بیماری موثر باشند شامل N- acetylcysteine( as- uh- tul- SIS- tee- een)، اسید آمینه ای که نوروترانسمیترهای مربوط به خلق و خوی را تحت‌تأثیر قرار می دهند و النازاپین( Zyprexa)، یک آنتیس سایکوتی غیر تیپیک، باشد.
با پزشک خود در خصوص هر دارویی که پیشنهاد می کند صحبت کنید. فواید احتمالی دارو مدام باید با عوارض جانبی احتمالی متعادل شود.
گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته