آریا بانو - چگونگی رفتار با کودک سوگوار
توضیح مرگ به کودکان و کنار آمدن با این موضوع در یک دوره 6 ماهه تا 2 ساله طول می کشد در این صورت باید آرام کردن کودک به مرور و با صبر و حوصله باشد و تمام رفتار ها و ناهنجاری های کودک درک شود. 
از جمله موضوعاتی که درک و پذیرش آن برای کودک سخت خواهد بود مرگ است. هر چند کودکان در بازی ها، داستان ها، شنیده ها و در بعضی موارد تجربه هایی مانند مرگ حیوانات و حشرات، تا حدودی با مسئله مرگ رو به رو شده اند، ولی درک عمیق مرگ بعنوان موضوعی دائمی که برای همه اتفاق می افتد برای آنها به خصوص کودکان زیر 5 سال امری دشوار خواهد بود.
عکس العمل های احتمالی کودکان در در برابر سوگ
عکس العمل بچه ها به دور شدن و ترس از دست دادن عزیزان به تناسب سن و توانمندی های شناختی و کلامی و ویژگی های سرشتی آنان، همچنین ارتباطی که با اطرافیان خویش دارند می تواند گوناگون و گاه غیرعادی باشد.
بلوغ عاطفی و روانی بچه ها سرعت یکسانی ندارد. کودکانِ زیر سه سال درکی از مرگ ندارند، گرچه به عواطف اطرافیان خویش عکس العمل نشان می‌دهند. امکان دارد کودک متوجه ناراحتیِ ابراز شده به وسیله والدینش باشد بدون آنکه دقیقاً دلیل آنرا بفهمد. این که بچه های کم سن و سال در دوره ی سوگواری بزرگسالان، حس راحتی و امنیت کنند، اهمیت دارد. 

در زیر چند نمونه از واکنش کودکان در برابر مرگ عزیزانشان ذکر شده است:
√ ناراحتی و حس تنهائی
√ حس ترس
√ مشکلات تحصیلی
√ احساس بی همدلی و بی یاور ماندن 
√ احساس خشم
یک عکس العمل طبیعی به سوگ می باشد. لازم است که خشم در مسیر مناسب ابراز شود. گاهی خشم به شخصی که از بین رفته بر می گردد؛ او به چه دلیل مرد؟ یا به دیگران راننده پدرم را کشت یا به خداوند یا خود او.
√ حس نگرانی و اضطراب
نگرانی از این که امکان دارد دیگر نزدیکانش را هم از دست بدهد.
√ احساس گناه
بچه ها در سنین پایین یاد می گیرند که چیزهای بد زمانی رخ می دهد که او شیطنت کند. برخی بچه ها امکان دارد فکر کنند که آن ها سبب مرگ فرد محبوب خود شده اند زیرا شیطنت یا بدرفتاری کرده بودند. باید به آن ها اطمینان داد که مقصر نبوده اند.
نحوه رفتار با کودک سوگوار
- بگذارید کودک گریه کند
هرگز از جواب دادن به سوال های کودک سوگوار و داغ دیده طفره نروید و یا از گریه ی وی جلوگیری نکنید؛ به دلیل آنکه برون ریزی احساسات نقش عمده ای در آرام کردن وی خواهد داشت. احساسات خودتان را هم پنهان نکنید اگر چه نباید با عزاداری های شدید سبب بروز شوک در وی شوید. در مورد مسئله پیش آمده صادقانه، ساده و کامل با بچه صحبت کنید. کودکان تغییرات روحی، روانی و رفتاری شما را کاملاً می فهمند و در صورتی که با یک سؤال بدون پاسخ در ذهن خود روبرو شوند دچار به هم ریختگی می شوند. 

- از پرداخت به جزئیات پرهیز کنید
در جواب به پرسش های کودک به این نکته توجه کنید که جواب پرسش ها را تا حد امکان ساده و کوتاه داده و از پرداختن به جزئیات پرهیز کنید. از جملاتی مثل فلانی پیش خدا رفته، به آسمان یا مسافرت رفته خودداری کنید؛ به دلیل آن که مشاهده شده کودکان به دلیل علاقه ای که به فرد فوت شده دارند امکان دارد دست به اعمال خطرناکی بزنند تا در جوار او قرار بگیرند. بهتر است بگویید آدم ها همان طور که به دنیا می آیند، غذا می خورند، بزرگ میشوند روزی هم میرسد که می میرند و نمی توانند حرکت کنند، ببینند، بخورند، صحبت کنند یا هر کاری را انجام بدهند. ما در نبود آنها اندوهگین می شویم و حتی دلمان کمی برایشان تنگ می شود، ولی سرانجام فراموش می کنیم و به زندگی خودمان ادامه می دهیم.
- درباره علت مرگ توضیح دهید
برخی کودکان نسبت به سایر کودکان در مورد اتفاقی که برای بدن می افتد کنجکاوتر هستند. درک آنان از این مسأله باز هم به سن و میزان بلوغ آن ها بستگی دارد. بر مبنای واقعیات حرف بزنید ، به روشنی توضیح دهید که چه چیزی باعث مرگ شده است مثلا:" قلب مادر بزرگ از تپیدن ایستاد" یا" پدربزرگ بیمار شد و دکترها نتونستن خوبش کنن". توضیح دهید که چنین اتفاقی رایج نیست و الزاما برای کودک روی نخواهد داد. او ممکن است خیال کند درصورتی که بیمار شود، می میرد، همان طور که پدر بزرگ مرد.
- در فقدان ها، کودک را به فردی آگاه بسپارید
لازم است شخصی آگاه در این وضعیت از کودک مراقبت کند. این فرد باید مسئول نگهداری از کودک باشد و وی را تنها نگذارد. همچنین کودک نیز با این فرد بزرگ سال رابطه نزدیک و مناسبی داشته باشد. همچنین ایجاد شرایطی که کودک بتواند احساسات خویش را آشکارا بیان کند، دومین توصیه است.
ترس از گفت و گو و نبود اگاهی کافی از نحوه رفتار با کودکان مهمترین عاملی است که در اکثر موارد سبب می شود با بچه ها رابطه مناسبی نداشته باشیم.
- از روانشناس کمک بگیرید
برای درک مفهوم مرگ و کمتر شدن آسیب های احتمالی از یک روانشناس کمک بگیرید.
گردآوری: بخش کودکان بیتوته