بزرگنمايي:

آریا بانو - روزنامه جهان صنعت نوشت: در حالی که مقرر شده بود با طی کردن مسیر و فرآیندهای قانونی اخذ مجوزهای لازم توسط واردکنندگان خودروهای وارداتی، سامانه یکپارچه عرضه خودروهای وارداتی برای مشتریان دارای اولویت، جهت انتخاب خودروی مورد نظر بازگشایی شود، در حال حاضر شش مدل خودرو قابل عرضه در سایت بارگذاری شده، اما هنوز زمان ثبت درخواست خودروها مشخص نشده است.
بر همین اساس هفته گذشته بود که سامانه یکپارچه عرضه خودروهای وارداتی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: امکان ثبت‌ درخواست خودروی وارداتی مختص متقاضیانی است که در مرحله اول ثبت‌نام خودروهای وارداتی در اسفند سال گذشته مشارکت داشته‌اند و اولویت آنها مشخص و فراهم شده است.
به دنبال طی مسیر و فرآیندهای قانونی اخذ مجوزهای لازم (استاندارد، محیط‌زیست و…) توسط شرکت‌های واردکننده برای خودروهایی که تاکنون وارد کشور شده‌اند، مقرر شده سامانه یکپارچه عرضه خودروهای وارداتی به آدرس https://saleauto.ir فعال و بازگشایی شود و انتخاب خودرو صرفا برای متقاضیان دارای اولویت است و ثبت‌نام جدیدی در این مرحله انجام نخواهد شد.
گفتنی است مرحله اول ثبت‌نام خودروهای وارداتی، برای متقاضیانی که علاوه بر شرایط ثبت‌نام، وجه 5٠٠ میلیون تومانی را در حساب وکالتی خود مسدود کرده بودند، در نیمه نخست اسفند ١4٠١ از طریق سامانه یکپارچه برگزار شد. حال براساس آنچه وعده داده شده بود که پیش از آغاز ثبت‌نام، مشخصات فنی و تصاویر خودروهای قابل عرضه جهت بررسی و انتخاب دقیق‌تر متقاضیان ارائه شود، این مشخصات و دفترچه راهنمای خودروهای قابل عرضه در سایت سامانه یکپارچه عرضه خودروهای وارداتی بارگذاری شده است.
شش مدل خودرو توسط شش شرکت واردکننده در این مرحله برای ثبت‌نام متقاضیان عرضه شده است، بدین ترتیب مشتریان می‌توانند یکی از خودروهای چانگان CS55 (سایپا)، زوتی DL5 (پارس‌خودرو)، هیوندای النترا (کرمان‌موتور)، کیا سلتوس (کوشاخودرو)، تویوتا کرولا (معین‌خودرو) و فولکس واگن جتا VS7 (ماموت‌خودرو) را انتخاب کنند.
هنوز ثبت‌نام شروع نشده است!
نکته قابل توجه آنکه طبق وعده داده شده قرار بود تحویل خودروهای وارداتی از این هفته آغاز شود، اما همان‌طور که گفته شد در سامانه صرفا مشخصات فنی و دفترچه راهنمای خودروهای عرضه شده، ارائه شده است.
در این راستا می‌توان به اظهارات مهدی ضیغمی مجری طرح واردات خودروی وزارت صمت در ابتدای هفته جاری اشاره کرد که در رابطه با ادامه روند واردات خودروها و تحویل آنها گفته بود: «واردات خودروها به صورت انبوه و خرد در حال انجام است و تا پایان مرداد ماه از میان 35 شرکتی که مجوز واردات اخذ کرده‌اند، 18 شرکت موفق به ثبت سفارش قطعی شده‌اند و توانسته‌اند بخشی از ارز واردات را دریافت کنند. از میان این 18 شرکت، تاکنون تقریبا 10 شرکت خودروهای خود را وارد کرده‌اند و الباقی در حال طی کردن مسیر واردات هستند.»
آن‌طور که ضیغمی تاکید کرده بود «در مرحله اول، با توجه به اینکه همه مجوزها برای خودروهای وارد شده اخذ شده، فاز اول تحویل خودروها را آغاز خواهیم کرد، در حقیقت طی هفته جاری و هفته آینده، تحویل خودروهای وارداتی شرکت‌هایی که قیمت خودروها را گرفته‌اند انجام خواهد شد و از هفته بعد نیز برای شرکت‌های معتبری که خودروهایشان از کشور مبدا تولیدکننده بارگیری شده و اسناد حمل داشته باشند، عرضه صورت خواهد گرفت».
با این حال مهدی تقدسی مدیر سامانه یکپارچه عرضه خودرو اظهار کرد: نوع خودروها و مشخصات فنی و کاتالوگ آنها برای اطلاع مشتریان در سامانه ارائه و مشخص شده است. وی افزود: در حال حاضر صرفا کاتالوگ خودروها ارائه شده و زمان آغاز ثبت‌نام هنوز قطعی و مشخص نیست.
مدیر سامانه یکپارچه گفت: قطعا پیش از آغاز زمان ثبت‌نام، موعد آن اطلاع‌رسانی خواهد شد تا متقاضیان از جزئیات باخبر باشند.
عدم شروع ثبت‌نام قطعی از مشتریان در حالی است که 7 ماه از ثبت‌نام مشتریان برای خرید خودروهای وارداتی گذشته و در این مدت وعده‌های زیادی مبنی بر تحویل خودروهای وارداتی به متقاضیان داده شده است.
سرنوشت تعیین قیمت خودروها
بررسی‌ها نشان می‌دهد فرآیند قیمت‌گذاری این خودروها در سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در حال انجام است. به نوعی که محاسبه قیمتی تعدادی از خودروها نهایی شده و به شورای رقابت جهت تصویب نهایی ارسال می‌شود. همچنین تاکنون چهار شرکت واردکننده لیست قیمت خودروهای خود را اخذ کرده‌اند. البته در تعدادی از خودروها مدارک ارسالی شرکت‌ها به سازمان حمایت نیازمند استعلام است که روند این کار هم در حال انجام است و به‌زودی برای تصویب نهایی به شورای رقابت ارسال می‌شود.
فرآیند تحویل خودروها در سامانه یکپارچه به این صورت است که بعد از قیمت‌گذاری مشتریان می‌توانند نسبت به انتخاب اولویت‌بندی‌ها اقدام و پس از آن روند تحویل محصولات آنها متناسب با اولویت‌بندی‌ها مشخص می‌شود.
چند نفر انصراف دادند؟
تاخیر در تحویل خودروهای وارداتی و وعده‌های نافرجام متولیان تا جایی پیش رفت که موجب شد تعداد زیادی از متقاضیان از خرید خودروی وارداتی انصراف دهند.
بر همین اساس، اسفندماه پارسال 34 هزار نفر برای خرید خودروی وارداتی با مسدود کردن 500 میلیون تومان در حساب سازمان حمایت، ثبت‌نام کردند. به این افراد وعده داده شده بود که بخشی از خودروها تا پایان سال 1401 و بخشی دیگر نهایتا تا خرداد ماه 1402 تحویل داده خواهد شد. با این حال همان‌طور که گفته شد به دلیل تاخیر در تحویل خودروها، 4 هزار نفر از خرید خودروی وارداتی انصراف دادند و 30 هزار نفر در صف خرید باقی ماندند.
حال با توجه به اینکه دوباره شاهد بدقولی متولیان در تحویل خودروهای وارداتی هستیم باید منتظر ماند و دید که از این 30 هزار نفر در نهایت چند نفر به عنوان متقاضی نهایی می‌توانند خودروی وارداتی بخرند.
وضعیت استاندارد خودروهای وارداتی
از سوی دیگر با توجه به اینکه غیر ‌از این 30 هزار نفر تقاضای سرکوب‌شده‌ای در بازار خودروی ایران برای خرید خودروهای وارداتی داریم قطعا تعداد متقاضیان برای خرید خودروهای خارجی بیشتر از این ارقام است. بنابراین وزارت صمت باید در مرحله بعد برای پاسخگویی به نیاز سایر متقاضیان نیز برنامه‌ریزی داشته باشند.
در این بین با توجه به اینکه برخی نهادها مشکلات استانداردی را مانعی بر سر واردات خودرو اعلام می‌کردند سازمان ملی استاندارد اعلام کرد که استانداردهای مختلفی را برای واردات خودرو پذیرفته است.
احسان ساده معاون ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد ایران در این باره اظهار کرد: در آیین‌نامه جدید واردات خودرو، تغییر پارادایم در ارزیابی انطباق صورت گرفته است. چندین سال واردات خودرو ممنوع بوده و ضوابط قبل از ممنوعیت واردات در شرایط متفاوتی نوشته بود. برای مثال در صنعت خودروسازی دنیا فقط چند کشور معدود تکنولوژی داشتند. اما الان این شرایط تغییر کرده و چین یکی از خودروسازان بزرگ دنیا و صادرکننده است. این صنعت در ژاپن هم توسعه‌یافته است. وی افزود: سعی شد در آیین‌نامه جدید به جای بسنده کردن به استانداردهای اروپایی که به دلایل مشکلات تحریمی ارائه اسناد آنها مقدور نیست، طیف وسیعی از استانداردها را که در دنیا مورد قبول است بپذیریم. «ساده» با بیان اینکه اگر خودرویی می‌تواند در امارات تردد کند باید بتواند در ایران هم تردد کند، اضافه کرد: برای مثال در این آیین‌نامه استانداردهای خودرویی کشورهای حوزه خلیج‌فارس، چین و اوراسیا را مورد قبول قرار دادیم. استانداردهای اروپایی هم که از قبل مورد قبول بود.
معاون ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد ایران تصریح کرد: در حال حاضر گره و بن‌بستی در رابطه با استاندارد خودرو وجود ندارد و انواع مدارک بین‌المللی پذیرفته شده است. به طور کلی براساس این رویکرد تغییر پارادایم و گشایشی در واردات خودرو انجام شده است. شاید کسانی که در آیین‌نامه قبلی ضوابط را بسته تعیین کرده بودند، خیلی علاقه‌مند به واردات خودرو نبودند.
تامین ارز خودروهای وارداتی
طبق اعلام مسوولان دولتی در حال حاضر از ارز سایر کالاهای مصون به ارز صادرات غیر ‌برای واردات خودرو استفاده می‌شود.
صادرات غیر ‌شامل کالاهایی می‌شود که فولادی، فلزات رنگین و محصولات پتروشیمی نباشند. عملا با صرف‌نظر از این سه گروه کالایی، شرکت‌های واردکننده خودرو می‌توانند ارز مورد نیاز خود برای واردات اتومبیل را از طریق ارز صادراتی دیگر کالاها تامین کنند.
مهدی ضیغمی مجری طرح واردات خودروی وزارت صمت در این ارتباط گفته است: «در حال حاضر برخی شرکت‌ها با خریداری ارز صادراتی محصولاتی مثل قیر یا خشکبار توانسته‌اند خودروی خود را وارد کشور کنند.»
وی تاکید کرده است: «با توجه به دستور معاون اول رییس‌جمهوری برای تخصیص یک میلیارد یورو که در مصوبه هیات وزیران هم آمده، این نیاز احساس می‌شود که بانک مرکزی باید روند اعطای مجوز برای تخصیص ارز را قدری تسریع کند.»
گفتنی است در حال حاضر ثبت‌نام جدیدی برای خودروهای وارداتی انجام نمی‌شود و خودروهای عرضه شده در سامانه یکپارچه فقط برای 30 هزار ثبت‌نامی سال گذشته است که 500 میلیون تومان در حساب واریز کرده و ثبت‌نام خود را نهایی کرده بودند.