آریا بانو - مواظب باشید که مسائل زندگیتان را برای هر کسی بازگو نکنید
حفظ اسرار خانوادگی و حل کردن مشکلات در چارچوب خانه و جلوگیری از باخبر شدن نزدیکان از مسائل و اسرار خانوادگی، از جمله صفات متعالی و زیبای یک خانواده است.
معمولا بر ملا شدن اسرار خانواده در چند صورت رخ می دهد:
سادگی و کم تجربه بودن افراد
زوج های جوان در اوایل زندگی خانوادگی خود، ناخواسته و از روی غفلت یا ناپختگی مسائلی که مربوط به زندگی زناشویی، خلقیات و روحیات یکدیگر است را برای اقوام و دوستان نزدیک بازگو می کنند. این کار در وهله اول شاید مشکلی ایجاد نکند؛ اما با گذشت زمان و تغییر رابطه ها و دوستی های بیرونی ممکن است مشکل ساز شود و در آینده مورد طعنه و سرزنش قرار گیرند.
به طور مثال دختر یا پسری که تازه زندگی خانوادگی خود را در زیر یک سقف شروع کرده اند؛ ممکن از برخی کارها و رفتارهایشان برای هم جالب یا تعجب برانگیز باشد و تا قبل از این چون با یک نفر چنین نزدیک و صمیمی زندگی نکرده اند مسائلی برایشان جلب توجه کند و بیاندیشند خوب است تجربیات خود را در اختیار دوستان دیگرشان که هنوز کانون گرم و عاشقانه زن و شوهری را نچشیده اند، قرار دهند و مسائل خصوصی زندگی خویش را برایشان بازگو کنند. غافل از این که دوستی های بیرونی ممکن است مانند خیلی از رابطه ها، ابدی و همیشگی نباشد و مشکلاتی سبب جدایی دوستان از یکدیگر شود. لذا همین جدایی ها خصوصا اگر خصومت هم ایجاد شده باشد می تواند زمینه ساز افشای اسرار خانوادگی برای گرفتن انتقام از فرد مقابل باشد و چه زندگی هایی که به خاطر رعایت نکردن همین مسئله ساده دچار اختلال و طلاق نشده است!
افراد غریبه
در هر خانه ای بنا بر شرایط افراد غریبه ای رفت و آمد می کنند. مانند نظافت چی، تعمیر کار و سرویس کار و از این قبیل. اعضای خانه باید مراقب باشند و خیلی با این افراد صمیمی و گرم نشوند که اسرار خانوادگی خود را هم برای آنان باز گو کنند و سفره دلشان را بر ایشان باز کنند و به اصطلاح عامیانه "چایی نخورده، پسر خاله شوند."
در اینجا به عنوان الگوگیری ماجرای مفضل بن قیس که محضر امام صادق (علیه السلام) رسید و به این مطلب مرتبط می باشد را مرور می کنیم.
مفضل بن قیس حکایت می کند:
روزی به محضر امام صادق(علیه السلام) وارد شدم و بعضی از مشکلات زندگی ام را برای آن حضرت بازگو کردم.
امام به خدمتکار خود فرمود: "آن کیسه را بیاور."
هنگامی که کیسه را آورد، حضرت به من فرمود: "در این کیسه مقدار چهارصد دینار است... آن ها را بردار و مشکلات زندگی ات را برطرف نما."
پس از آن که کیسه را گرفتم، عرضه داشتم: "ای پسر رسول خدا(صلی الله علیه و آله)! من تقاضای پول نکردم؛ بلکه خواستم در حقّ ما به درگاه خداوند متعال دعایی کنی تا به دعای شما گرفتاری های ما برطرف گردد."
امام صادق(علیه السلام) فرمود: "مانعی ندارد. این پول ها را بردار و به همین زودی به درگاه خداوند سبحان دعا می کنم که ان شاء الله؛ به خواسته هایت برسی."
و در پایان به عنوان موعظه و نصیحت فرمود: "مواظب باش که مسائل زندگیت را برای هر کسی بازگو نکنی که خود را در نزد افراد بی جهت سبک خواهی کرد".
اختلافات خانوادگی
زن و شوهری که در یک خانه با یکدیگر زندگی می کنند، به طور طبیعی ممکن است دچار اختلاف و عدم تفاهم در موضوع یا موضوعاتی گردند. تا اینجا مشکلی نیست و با کمی تدبیر و از خود گذشتگی طرفین موضوع قابل حل است. اما گاهی زوجین برای درد دل، اختلافات خود را برای دیگران بازگو می کنند. این امر اگر بی جهت و بدون هدف و فقط به دلیل درد دل باشد نه گرفتن راهکار از یک مشاور، می تواند خطرناک و سبب افشای اسرار و مشکلات خانواده گردد.
کودکان و فرزندان
کودکان به جهت روحیه لطیف و بی غل و غش خود قدرت تمیز دادن مسائل خانوادگی از غیر خانوادگی را ندارند و ممکن است هر حرفی را که در خانه می شوند و یا هر عملی را که می بینند برای دیگران بازگو کنند. لذا وظیفه پدر و مادر است که ابتدا هر حرف یا هر عملی را جلوی کودکان خود نگویند و انجام ندهند. ثانیا در تربیت فرزندان خود در رابطه با راز دار بودن آموزش ها و تربیت های لازم را به کار برند.

در تربیت فرزندان خود در رابطه با راز دار بودن آموزش ها و تربیت های لازم را به کار ببرید
وقتی فرزندان رازهای خانواده را برملا می کنند والدین چه عکس العملی باید نشان دهند و چه برخوردی بهتر است از خود نشان دهند!
1- اگر مطالبی که کودک در جمع مطرح می‌کند، کم اهمیت یا بی‌اهمیت است؛ برای مثال وقتی می‌گوید: «شام چی خورده‌ایم یا دیروز کجا رفته‌ایم و…» هیچ واکنشی نشان ندهید.
2- اگر مسائل مهم زندگیتان را در جمع بیان می‌کند یکی از دلایل مهم آن، این است که خودتان در حضور همسر یا بستگانتان همین کار را می‌کنید، بدون اینکه متوجه باشید دختر 8 ساله شما با وجود اینکه مشغول بازی است، صحبت‌های شما را می‌شنود. سعی کنید الگوی خوبی باشید و مسائل و رازهای خانوادگی را با دیگران مطرح نکنید، اگر هم این کار را انجام می‌دهید حداقل زمانی که او مدرسه است و درخانه حضور ندارد با دیگران صحبت کنید.
3- وقتی کودک رازهای خانواده را مطرح می‌کند واکنش شدید نشان ندهید بلکه او را از جمع بیرون ببرید و او را از نظر خودتان مطلع کنید؛ مثلا بگویید: «من خیلی ناراحت می‌شوم وقتی مسائل خصوصی زندگیمان جلوی بقیه مطرح می‌شود» یا در‌‌ همان موقع با یک نگاه جدی (بدون هیچ صحبتی) برای چند ثانیه به او نگاه کنید.
4- به هیچ وجه از روش‌های نصیحت، عصبانیت، تهدید، تنبیه و… به ویژه در حضور جمع استفاده نکنید.
5- کودک شما به شدت نیازمند جلب توجه است. شما و همسرتان سعی کنید نکات مثبت او را بیشتر ببینید برای مثال می‌توانید توانمندی‌هایش را روی کاغذ بنویسید و روی کمدش بچسبانید. تا می‌توانید با او بازی کنید برایش وقت بگذارید با هم بیرون بروید و…
6- به دیگران بسپارید که وقتی از مسائل زندگیتان صحبت می‌کند، هیچ واکنشی نشان ندهند و کاملا بی‌تفاوت باشند.
7- هدف کودک از خبرچینی را مشخص کنید، آیا کودک به دنبال جلب توجه و کسب قدرت است و یا انتقام جویی می کند؟
8- به کودک کمک کنید دیگران را در توانمندی های خود سهیم کند و یا به آن ها آموزش دهد.
9- به او کمک کنید تا برای دست یافتن مهارت های اجتماعی الگوی مناسبی پیدا کند و رفتارهای قابل تحسین الگو را به خاطر بسپارد و یا یادداشت کند.
10- به کودک آموزش دهید که گزارش چه اطلاعاتی مناسب است. مثل نیاز به کمک فوری، زد و خورد، فریب دادن و …
11- در بحث های کلاسی و گروهی احساس دیگران در مورد افراد خبر چین را به چالش بکشید و یا بیان داستان و نشان دادن فیلم و…آن ها را با عواقب خبرچینی و احساسات دیگران نسبت به چنین کسانی آشنا سازید.
12- در مورد علل خبرچینی با کودک صحبت کنید و به او یاد دهید که از روش های دیگر مطلوب برای افزایش مقبولیت استفاده کند.
13- به جای گوش دادن به خبر چینی از او بخواهید ماجرا را بنویسد.
14- خبر چینی را نادیده گرفته و رفتارهای صحیح کودک را تشویق کنید.
15- هنگامی که چشم پوشی از خبر وی غیرممکن است با کودک قرار بگذارید در صورت خبرچینی نکردن به او جایزه می دهید و برعکس.
16- به کودک اعتماد به نفس بدهید تا برای جلب توجه مجبور به خبرچینی نشود.
17- در فعالیت و کارها کودک خبرچین را با الگوهای مناسب قرار دهید و در مورد رفتارهای خوب این الگوها با کودک بحث کنید.
18- کروم بلتز، پیشنهاد می دهد اصل تمیز را به کودکان یاد دهید تا برخی خبرها با خبرچینی متفاوت باشد مثل خبرهایی که مورد خطر برای اموال مدرسه و دیگران و… است.
19- کودک را با دادن فهرستیشظ از خبرچینی هایش از رفتارش آگاه کنید.
20- به کودک کمک کنید تا خودش راهی برای اصلاح رفتارش بیابد به جای اینکه آن را به طور کامل به عهده ی والدین بگذارید.
گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته
منابع:
تبیان
مشاور فا