بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / مردی 34ساله هستم. خانمم 28ساله. هر دو کارمند هستیم و یک فرزند داریم. مشکلم این است که خانمم درباره دخالت‌های بیش از حد مادرش در زندگی‌مان هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد. حتی برای خریدهای‌مان نظر می‌دهد. به همسرم اعتراض کردم اما خانمم می‌گوید تحمل کن و چاره‌ای نیست. چه کنم؟
پاسخ مشاور:
مخاطب گرامی، همسر شما به‌جای یک واکنش منطقی و تلاش برای حفظ حریم‌خصوصی زندگی مشترک‌تان به شما گفته که دخالت‌های مادرش را تحمل کنید. احتمالا همسر شما مبتلا به طرحواره خودگرفتار و تحول‌نیافته است. در ادامه چند نکته درباره علل به‌وجودآمدن این طرحواره می‌گویم که به ‌شما کمک خواهد کرد.
قادرنبودن به زندگی بدون حمایت دیگران
افراد دارای طرحواره «گرفتار/خود تحول‌نیافته» معتقد هستند بدون حمایت دیگران قادر به ادامه زندگی و تجربه شادی نیستند. احساس می‌کنند وجودشان با دیگران ادغام شده است و هویت جداگانه‌ای ندارند. این افراد حریم خصوصی ندارند و در هم آمیختگی زیادی با دیگران دارند. 
نداشتن حد و مرز با والد
افراد دارای طرحواره گرفتار/خود تحول‌نیافته، در کسب هویت فردی احساس بی‌کفایتی دارند. حد و مرز هویت خود را نمی‌دانند و نمی‌توانند هویت خود را از هویت شخص دیگر(والدین، همسر، رئیس یا دوست صمیمی) ‌جدا کنند. از نظر هیجانی به هم وابسته‌اند و هریک به تنهایی نمی‌توانند بدون حمایت دیگری به حیات ادامه دهند، زیرا همواره به همدیگر احتیاج دارند. این افراد پیوند نزدیک و بسیار قوی با والد خود برقرار می‌کنند و انگار که این دو، یک نفر هستند و معتقدند ایجاد حد و مرز با والد کار اشتباهی است و وقتی هم این عمل را انجام بدهند فکر می‌کنند اشتباه کرده‌اند و احساس گناه می‌کنند. این افراد همه افکار، احساسات و رفتارهای ناهمخوان با والد را سرکوب می‌کنند و اگر زمانی بخواهند این زنجیرها را پاره کنند و نقش مستقلی بیابند به شدت احساس گناه می‌کنند.
از طرحواره درمانگر کمک بگیرید
برای درمان طرحواره گرفتار/خود تحول‌نیافته که با توضیحات شما در پیامک‌تان به نظر می‌رسد همسرتان با آن درگیر است، مانند دیگر طرحواره‌ها نیاز به مراجعه به روان شناسِ طرحواره درمانگر است. احتمال دارد که تلاش شما برای تغییر همسرتان اگر به‌شیوه غیراصولی انجام شود، نتیجه معکوس بدهد. اما طرحواره درمانگر پس از انجام تست و مصاحبه، طرحواره یا طرحواره‌های فرد را شناسایی می‌کند و بعد از تشخیص طرحواره فرد، شروع به طرحواره درمانی می‌کند. در پایان این طرحواره روی افراد مختلف درجه‌بندی دارد و دارای شدت و ضعف است که در جلسات درمان باید بررسی شود. از آن جا که همسر شما شاغل هستند احتمالا شدت این طرحواره در ایشان کمتر است و با چند جلسه روان‌درمانی قابل اصلاح است.
نویسنده : فائزه سجادی‌راد | ‌ روان‌شناس