بزرگنمايي:

آریا بانو - ایسنا / پژوهش «دانشگاه مرکزی فلوریدا»، یخ‌های دی‌اکسید کربن و مونوکسید کربن باستانی را به صورت گسترده در اجرام فرانپتونی یافته که نشان می‌دهد احتمالا دی‌اکسید کربن در زمان شکل‌گیری منظومه شمسی ما وجود داشته است.
برای اولین بار یخ‌های دی‌اکسید کربن و مونوکسید کربن در نقاط دوردست منظومه شمسی ما روی «اجرام فرانپتونی»(TNOs) دیده شده‌اند.
به نقل از وب‌سایت رسمی دانشگاه مرکزی فلوریدا، یک گروه پژوهشی به سرپرستی «ماریو ناسیمنتو دِ پرا»(Mário Nascimento De Prá) و «نوئمی پینیلا آلونسو»(Noemí Pinilla-Alonso) دانشمندان سیاره‌شناسی «موسسه فضایی فلوریدا»(FSI) در «دانشگاه مرکزی فلوریدا»(UCF)، با استفاده از قابلیت‌های طیف فروسرخ «تلسکوپ فضایی جیمز وب» برای تحلیل ترکیب شیمیایی 59 جرم فرانپتونی به این یافته‌ها دست پیدا کردند.
این پژوهش پیشگامانه نشان می‌دهد یخ دی‌اکسید کربن در نواحی سرد بیرونی قرص پیش‌سیاره‌ای بزرگ حاوی گاز و غبار که منظومه شمسی از آن تشکیل شده، فراوان است. برای درک منشاء یخ مونوکسید کربن باید پژوهش‌های بیشتری انجام شود زیرا اجرام فرانپتونی در این پژوهش نیز رایج هستند.
پژوهشگران در میان 59 جرم فرانپتونی مشاهده‌شده با جیمز وب، تشخیص دی‌اکسید کربن را در 56 جرم و مونوکسید کربن را در 28 جرم به علاوه شش مورد تشخیص مشکوک یا حاشیه‌ای گزارش کردند. براساس این پژوهش، مستقل از میزان پویایی و اندازه اجرام فرانپتونی، دی‌اکسید کربن روی سطح آنها گسترده بود. این در حالی بود که مونوکسید کربن تنها در اجرام دارای دی‌اکسید کربن فراوان شناسایی شد.
این پژوهش بخشی از برنامه «کشف ترکیبات سطح اجرام فرانپتونی»(DiSCo-TNOs) به سرپرستی دانشگاه مرکزی فلوریداست که یکی از برنامه‌های جیمز وب مبتنی بر تحلیل منظومه شمسی ما به شمار می‌رود.
دِ پرا گفت: این اولین بار است که این ناحیه از طیف را برای یافتن مجموعه‌ای از اجرام فرانپتونی مشاهده می‌کنیم. بنابراین، همه مشاهدات ما هیجان‌انگیز و منحصربه‌فرد بودند. ما انتظار نداشتیم که دی‌اکسید کربن در همه قسمت‌های منطقه اجرام فرانپتونی وجود داشته باشد و مونوکسید کربن در بسیاری از اجرام فرانپتونی دیده شود. کشف یخ‌ها می‌تواند در درک شکل‌گیری منظومه شمسی و چگونگی انتقال اجرام آسمانی، بیشتر به ما کمک کند.
وی افزود: اجرام فرانپتونی، یادگاری از فرآیند شکل‌گیری سیاره‌ها هستند. یافته‌های این پژوهش می‌توانند محدودیت‌های مهمی را درباره محل شکل‌گیری اجرام فرانپتونی، نحوه رسیدن آنها به منطقه‌ سکونت کنونی و چگونگی تکامل یافتن سطوح آنها از زمان شکل‌گیری مطرح کنند. از آنجا که اجرام فرانپتونی در فواصل دورتری از خورشید تشکیل شده‌اند و از سیارات کوچک‌تر هستند، اطلاعات بکری را درباره ترکیب اصلی قرص پیش‌سیاره‌ای ارائه می‌دهند.
این پژوهش در مجله «Nature Astronomy» به چاپ رسید.