بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / معاون امور زنان رئیس‌جمهور، رسیدن سن سیگارکشیدن در زنان به 13 سال را تایید کرد؛ والدین چه کنند؟
درباره علل شیوع مصرف سیگار در بین دختران نظرات مختلفی مطرح می‌شود. یکی از دلایل می‌تواند تمایل به دیده‌شدن و ابراز وجود باشد. به‌تازگی «انسیه خزعلی»، معاون امور خانواده و زنان رئیس‌جمهور، رسیدن سن سیگارکشیدن در زنان به 13 سال را تایید کرد و افزود: «️باید در فروش آزاد سیگار در اطراف مدارس نظارت بیشتری صورت گیرد و برای پیشگیری از این اتفاق نیاز به فرهنگ‌سازی داریم». در ادامه از دلایل کاهش سن سیگارکشیدن در دختران خواهیم گفت و چند توصیه به والدین در همین باره خواهیم داشت.
ژست‌گرفتن با سیگارکشیدن
فیلم‌ها، فضای‌مجازی و رسانه‌های اجتماعی در افزایش این رفتار خود آسیب‌رسان بی‌تاثیر نبوده‌اند. مثلا در فیلم‌ها و سریال‌ها وقتی قهرمان فیلم خشمگین یا هیجان‌زده می‌شود و با نوعی رفتار نمایشی دود سیگار را از دهان خارج می‌کند، می‌تواند الگویی نامناسب برای افراد جامعه به خصوص نوجوانان باشد. بسیاری از افراد، اصلی‌ترین دلیل مصرف سیگار را ژست‌گرفتن اعلام می‌کنند!
نداشتن قدرت «نه» گفتن
نداشتن قدرت «نه» گفتن در شیوع سیگار کشیدن بی‌تاثیر نیست. قرار گرفتن در جمع دوستان و نگرانی از «نه» گفتن و نپذیرفتن سیگار(این‎که با الفاظی مواجه شود از قبیل بچه ننه و لوس و...) سبب شروع مصرف سیگار می‌شود. البته ناگفته نماند که قلیان کشیدن هم می‌تواند در تمایل به مصرف سیگار موثر باشد و دروازه ورود به دنیای دخانیات به حساب بیاید.
بی‌سرپرستی و بدسرپرستی دختران نوجوان
بی‌سرپرستی و بدسرپرستی برخی از دختران در مصرف سیگار نقش دارد؛ زیرا به دلیل نبودن یکی از والدین یا هر دو، نقش نظارتی کمرنگ می‌شود و نوجوان آسیب‌دیده و ناآگاه به سمت این رفتار خود آسیب‌رسان کشیده می شود.
شرطی‌شدن به سیگار در دوره نوجوانی
در دوره نوجوانی تمام هیجانات غلیان پیدا می‌کند و نوجوان تصور می‌کند خودش درست فکر می‌کند و درست تصمیم می‌گیرد. او چون هیجانات را با شدت بیشتری احساس می‌کند و خانواده نمی‌تواند این حجم از احساسات را درک کنند، به جمع دوستانش پناه می‌برد و در جمع دوستان در صورتی که مصرف سیگار اتفاق بیفتد و تجربه مصرف سیگار را همراه با همدلی و آرامش در جمع دوستان تجربه کند، شرطی می‌شود به این‎که در جمع دوستان با مصرف سیگار به آرامش می‌رسد و هر بار دوستانش را می‌بیند، تجربه مصرف سیگار برایش تداعی می‌شود و متعاقبا به مصرف سیگار می‌پردازد.
بی‌فایده بودن کارآگاه بازی درآوردن
پدر و مادرهایی که دختر نوجوان دارند، باید بدانند که پیشگیری‌های اولیه هزینه کمتری از نظر مالی و جسمی نسبت به برنامه‌ریزی برای ترک خواهد داشت. کنترل و نظارت مستقیم، تعقیب کردن، کارآگاه بازی درآوردن، دور ریختن سیگارهای پیدا شده در جیب یا در بین وسایل شخصی او یا به‌طور کلی رفتارهای غافلگیرکننده هرگز موثر نیست.
پیشگیری با رابطه‌عاطفی مناسب با دختران نوجوان
برای پیشگیری و ترک مصرف سیگار توسط فرزندتان بهتر است خودتان سیگار نکشید و محصولاتی دودی را به منزل نیاورید. همچنین سعی کنید رابطه عاطفی خوبی با دخترتان برقرار کنید و از انجام رفتارهای تنبیهی و خشن که سبب تضعیف رابطه‌تان می شود، دوری کنید زیرا تضعیف رابطه‌اش با شما سبب گرایش بیشتری به سمت مصرف سیگار برای آرام‌کردن خودش می‌شود.
صحبت با دختران درباره مضرات سیگار برای زنان
با دختر نوجوان‌تان درباره آسیب‌های مصرف سیگار صحبت کنید و به او «نه» گفتن را بیاموزید تا صرفا برای رضایت دوستانش تن به مصرف سیگار ندهد. مضرات مصرف سیگار را برای دخترتان شرح دهید. مضراتی از قبیل: مشکلات پوستی، آسیب دندان‌ها، مشکلات تنفسی و بوی بد دهان، زردی دندان‌ها، سرفه‌های مزمن، بوی بد مو و بدن و ایجاد مشکلات ناباروری در دختران و ... . همچنین به او بگویید یافته‌های یک پژوهش جدید نشان می‌دهند که استروژن، هورمون جنسی زنانه، می‌تواند مغز افراد را نسبت به آثار نیکوتین موجود در سیگار حساس‌تر کند و در نتیجه احتمال بیشتری برای اعتیاد به سیگار در زنان وجود دارد. به عبارت دیگر، احتمال اعتیاد به نیکوتین در زنان بیشتر از مردان است و معمولاً زنان در ترک سیگار موفقیت کمتری دارند.
مراقب پنهانی‌شدن مصرف‌سیگار باشید
سعی کنید به او عشق و محبت بی‌قید و شرط داشته باشید تا از محل سکونت خود فراری نباشد. بی‌محلی کردن و شرط و شروط گذاشتن و تهدید کردن سبب تشدید رفتار سیگار کشیدن البته به‌‌صورت پنهانی می‌شود. در نهایت درخور ذکر است که پیشگیری از درمان موثرتر است.
نویسنده : دکتر زهرا وفائی‌جهان | ‌ روان‌شناس