آریا بانو - همشهری آنلاین /خوردن غذا و تنقلات در نیمههایشب بیش از آنچه فکر میکنید میتواند بر سلامت شما اثر داشته باشد. غذا خوردن در اواخر شب میتواند به سیستم گوارش آسیب برساند و بر خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و متابولیکی اضافه کند. اما چکار کنیم این تاثیر کمتر شود؟
شاید فکر کنید در این تحربه تنها هستید، اما تنها نیستید، همه ما این تجربه را پشت سر گذاشتهایم و شاید هم به خوردن غذای دیر وقت علاقه داشتهایم. بیدار شدن در نیمهشب و رفتن به آشپزخانه برای نگاهی به داخل یخچال اصلا تصویر غیرمعمولی نیست. ایده درست کردن یک کاسه نودل فوری یا یک کیک فنجانی سریع هم همینطور است. شاید همه ما به خاطر لذت بردن از این لحظات گناهکار بودهایم!
بازار ![]()
چرا زمان غذا خوردن اهمیت دارد؟
اما نکته بد ماجرا اینجاست که تحقیقات جدید میگوید که این خوراکیهای نیمهشب میتوانند هضم شما را مختل کنند و خطر مشکلات قلبی و متابولیکی را در آینده افزایش دهند.
معلوم میشود که زمان غذا خوردن تقریبا به اندازه آنچه میخورید اهمیت دارد و دانشمندان اکنون شروع به ترسیم مرز مشخصی بین غذا خوردن در اواخر شب و مجموعهای از مشکلات کردهاند. چرا غذا خوردن در اواخر شب تا این حد مهم است؟ مشخص شده که بدن شما بر اساس یک ساعت داخلی، ریتم شبانهروزی، کار میکند که هضم، هورمونها و متابولیسم شما را هماهنگ نگه میدارد. وقتی دیر غذا میخورید، این ساعت را به هم میزنید. بدن شما در شب قند یا چربی را به خوبی پردازش نمیکند، که منجر به انواع مشکلات متابولیکی میشود. در این مطلب به عوارض دیر غذا خوردن اشاره شده است.
اختلال و ناراحتی گوارشی
شبها، بدن میخواهد سرعت خود را کم کند و به استراحت بپردازد نه اینکه بخواهد یک عالمه غذا را هضم کند. طبق مطالعات، اگر نزدیک به زمان خواب میان وعدههای سنگین بخورید، روده شما مجبور است اضافه کاری کند. در این صورت دچار سوء هاضمه، نفخ، گاز و رفلاکس اسید میشوید. با معده پر دراز میکشید و اسید معده میتواند به مری بالا بیاید و شما را دچار سوزش سر دل یا بدتر از آن، مشکلات مزمنی مانند GERD (بیماری رفلاکس معده به مری) کند. در این وضعیت غذا فقط در روده شما میماند و باعث ناراحتی شما میشود، خواب را مختل میکند و احساس سیری عجیبی به شما میدهد.
پیامدهای متابولیک: قند خون و افزایش وزن
مطالعات نشان میدهد که دیر غذا خوردن باعث افزایش ناگهانی قند خون میشود و بدن شما در مقایسه با زودتر غذا خوردن، چربی کمتری میسوزاند. این یک دستورالعمل برای مقاومت به انسولین است. وقتی بدن دیگر به خوبی قند را مدیریت نمیکند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ افزایش مییابد. افرادی که همیشه دیر غذا میخورند، تمایل به افزایش وزن بیشتری دارند و کلسترول و تری گلیسیرید آنها نیز بالا میرود. با گذشت زمان، همه این موارد خطر چاقی و بیماریهای قلبی را بسیار بیشتر میکند. هورمونهای شما نیز کمکی نمیکنند.
سلامت قلب و خطرات قلبی و عروقی
مطالعه نشان میدهد که قلب شما نیز تحت تأثیر قرار میگیرد. به طور معمول، فشار خون در شب کاهش مییابد تا قلب شما بتواند آرام شود. اما اگر قبل از خواب یک وعده غذایی بزرگ، شور یا چرب میل کنید، قلب شما همچنان به کار اضافه ادامه میدهد. کار بیش از حد قلب به معنای فشار بیشتر و در نتیجه فشار خون بالاتر است که به ناچار خطر مشکلات قلبی طولانی مدت را افزایش میدهد. بنابراین، اگر برنامه غذایی شما نامنظم است، به خصوص با شامهای دیرهنگام و خوراکیهای نیمهشب، کلسترول شما میتواند بالا برود و این خبر خوبی برای قلب شما نیست.
ناهماهنگی شبانهروزی و اثرات هورمونی
وقتی با ساعت شبانهروزی خود هماهنگ غذا نمیخورید، هورمونهای شما به هم میریزند. بدن شما در عصر قند را بدتر مدیریت میکند و یک وعده غذایی دیرهنگام قند خون را به شدت بالا میبرد. حتی میتواند التهاب و هورمونهای استرس مانند کورتیزول را افزایش دهد، که هر دو باعث میشوند اضافه وزن آسانتر و سالم ماندن دشوارتر شود.
میکروبیوم روده و التهاب
مطالعات جدید (تاکنون، بیشتر روی حیوانات) نشان میدهد که غذا خوردن در اواخر شب میتواند ترکیب باکتریهای روده شما را تغییر دهد. این تغییر میتواند باعث التهاب و اختلال در متابولیسم شود و جلوگیری از مشکلاتی مانند چاقی و بیماریهای متابولیک را در آینده دشوارتر کند.
پس چکار کنیم؟
در واقع میان وعدههای آخر شب آنقدرها هم که به نظر میرسند بیضرر نیستند. اگر میخواهید به بدنتان کمک کنید، سعی کنید وعدههای غذایی خود را زودتر میل کنید. ممکن است از اینکه چقدر احساس بهتری دارید شگفتزده شوید. وعدههای غذایی اصلی خود را حداقل چند ساعت قبل از رفتن به رختخواب میل کنید. به این ترتیب، بدن شما زمان هضم پیدا میکند و احتمال کمتری دارد که دچار سوزش سر دل یا مشکل در خواب شوید. اگر دیرتر گرسنه شدید، به سراغ چیزی سبک بروید. به میوه، چند سبزی یا کمی پروتئین بدون چربی فکر کنید مانند پنیر و سبزی خوردن یا نان و پنیر وهنداونه. از میان وعدههای سنگین یا شور صرف نظر کنید. غذاهای سبکتر در شب برای بدن شما بهتر عمل میکنند و به ثابت نگه داشتن قند خون شما کمک میکنند.