بزرگنمايي:
آریا بانو - برای اغلب مردم جلب توجه مخاطب و داشتن یک سخنرانی جذاب کار دشواری است. تحقیقات ثابت کرده است مردم در بیشتر سخنرانی‌ها تنها حضور فیزیکی داشته و در اغلب مواقع به انجام کارهای دیگری می‌پردازند. این نتایج نشان می‌دهد هنگام سخنرانی، 28 درصد مخاطبان مشغول ارسال پیام، 27 درصد مشغول چک کردن ایمیل‌ها و 17 درصد آن‌ها خواب هستند. در حالی که داشتن سخنرانی تعاملی، می‌تواند حضار را علاقه‌مندتر کرده و توجه آن‌ها را جلب کند. برای این مقصود راههای ساده‌ای وجود دارد که در این مطلب به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
روش‌هایی برای داشتن سخنرانی جذاب
می‌دانیم گوش دادن به سخنرانی در هر حال خسته کننده است. در نتیجه اگر مخاطبین خود را درگیر نکنید، خواهید دید که مشغول تلفن‌های هوشمند خود شده یا با بغل دستی‌شان گرم صحبت می‌شوند. در این حالت اضطراب گریبان گیرتان شده و سعی می‌کنید سخنرانی خود را سریع‌تر جمع و جور کرده و فرار کنید.
اما باید بدانید فرار راه‌حل نیست. باید مخاطبان را درگیر بحث کنید و ارائه‌ای پرانرژی، جذاب و هدفمند داشته باشید. گویی مکالمه‌ای مستقیم بین‌تان در جریان است. در این حالت ارتباطی مؤثر برقرار شده و مخاطب هم با بیان نظرات و دیدگاه‌های خود، کاملاً درگیر سخنرانی شما خواهد شد. روش‌های زیر هم در همین راستا مؤثر هستند.
از دید مخاطب نگاه کنید
1. از دید مخاطب نگاه کنید
قبل از نوشتن متن سخنرانی، سؤالاتی مانند سؤالات زیر از خود بپرسید:
جالب‌ترین بخش این موضوع چیست؟ مخاطب درباره این موضوع چقدر اطلاعات دارد و من در چه سطحی باید توضیح دهم؟ چه نوع مخاطبی ممکن است به آن علاقه‌ای نداشته باشد؟ چگونه می‌توانم موضوع خود را برای‌شان قابل درک‌تر کنم؟ تعداد آن‌ها چقدر است؟ می‌توانید با تحقیق در مورد سایر سخنرانی‌های مشابه، تماس با محل برگزاری سخنرانی و… به جواب این سؤالات برسید. پاسخ آن‌ها می‌تواند علایق و نیازهای مخاطب را در اختیارتان قرار دهد. در واقع باید فکر کنید هدف از این ارائه چیست و مخاطب می‌خواهد چه چیزی به دست آورد.
2. ساختاربندی مناسب داشته باشید
ساختاری برای ارائه خود در نظر بگیرید که مخاطب بتواند به راحتی آن را دنبال کند. در ابتدا با سخنانی جذاب شروع کنید. سپس مفاهیم و هدف اصلی خود را بیان کنید. بعد از بیان مفاهیم، جزئیات را کمی بازتر کنید. در نهایت نتیجه‌ای منطقی گرفته و با پیامی واضح سخنرانی خود را تمام کنید، کار سختی نیست. فرض کنید دارید داستانی را از فصلی به فصل بعد، مرتب و یکپارچه توضیح می‌دهید.
سخنرانی جذاب تعاملی است
3. مخاطب را سریع‌تر درگیر کنید
مخاطبان شما قطعاً با طیف گسترده‌ای از روحیات در سالن حضور دارند. بنابراین در میان سخنرانی زمانی برای استراحت و ری‌شارژ شدن در نظر بگیرید. می‌توانید از آن‌ها بخواهید بایستند و با بغل دستی خود آشنا شوند، یا بخواهید دو الی سه سؤال در رابطه با موضوع سخنرانی بپرسند. در این حالت به آن‌ها می‌فهمانید سخنرانی تعاملی بوده و نیازمند مشارکت‌شان است.
4. از شیوه داستان گویی استفاده کنید
داستان‌ها همواره جذاب بوده و به یاد ماندنی‌تر هستند. زمانی که شروع به تعریف یک داستان کنید، مردم ناخودآگاه جذب قصه شده و می‌خواهند بدانند آخر داستان چه می‌شود. روشی ساده و عامه پسند برای داستان گویی این است که با شرح وضعیت شروع کرده و با هدفی مشخص و واضح قصه را تمام کنید. بنابراین برای داشتن سخنرانی جذاب باید به سخنرانی خود حالتی داستانی بدهید.
همانطور که در بخش دوم اشاره کردیم، باید شروع، میانه و پایانی ساده برای سخنرانی خو در نظر بگیرید. سعی کنید تناقض ایجاد کنید و سپس به توضیح آن‌ها بپردازید. همچنین باید پیام‌های مهم سخنرانی را با تأکید و رزولوشن بالا بیان کنید.
از نرم افزارهای مخصوص استفاده کنید
5. از روش‌های غیرمتنی برای ارائه استفاده کنید
به جای گیج کردن خود و مخاطب با اسلایدهایی حاوی متن‌های طویل، می‌توانید از نرم افزارهایی خاص استفاده کنید. این نرم افزارها تمام مسیر، مفاهیم و اهداف سخنرانی را در یک تصویر بزرگ و جامع به نمایش می‌گذارند. سعی کنید مهم‌ترین نکات سخنرانی خود را بیان کرده و سپس به مخاطب اجازه دهید موضوع مورد علاقه خود را برای ادامه سخنرانی انتخاب کند. در واقع سفارشی سازی سخنرانی می‌تواند آن‌ها را علاقه‌مند نگه دارد.
6. از قدرت ویدئو غافل نشوید
روزانه میلیون‌ها ویدئوی تبیغاتی و غیرتبلیغاتی در سطح اینترنت منتشر و دیده می‌شوند. همین آمار اهمیت استفاده از ویدئو را ثابت می‌کند. چرا که فیلم‌ها قابل لمس و به یاد ماندنی‌تر هستند. بنابراین شما هم نباید از قافله عقب بمانید. برای بیان بخشی از ارائه خود که تفهیم آن با کلمات سخت است، از ویدئویی کوتاه استفاده کنید. در این حالت به جذابیت سخنرانی هم افزوده خواهد شد.
مردم را هم به صحنه دعوت کنید
7. مردم را هم به صحنه دعوت کنید
اگر سخنرانی‌تان طولانی است، باید برنامه‌ای هم برای دعوت از مردم به روی استیج داشته باشید. از آن‌ها بخواهید چند دقیقه‌ای صحبت کنند یا نظرات خود را در رابطه با موضوع سخنرانی بیان نمایند. این کار در روایت هر چه بهتر داستان و برقرار ارتباطی تعاملی بسیار کمک کننده است.
8. نظرسنجی کنید
نظرسنجی معمولاً تکنیکی موفق است. زیرا مخاطب برای این که پاسخی صحیح و مناسب داشته باشد، مجبور می‌شود از تمام توجه خود استفاده کند. همچنین می‌تواند با ایجاد استراحتی کوتاه، تمرکز دوباره مخاطب را بازگرداند. علاوه بر موارد مذکور، با درگیر کردن مخاطبین در یک چالش گروهی، این احساس را خواهد داد که گویی آن‌ها هم بخشی از سخنرانی هستند.
9. از طنز و شوخی استفاده کنید
برخی از مطرح‌ترین سخنرانی‌های دنیا مانند تعدادی از سخنرانی‌های باراک اوباما (رئیس جمهور سابق آمریکا) سرشار از شوخی و طنز هستند. استفاده از شوخی در جای مناسب می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد. موضوع سخنرانی مهم نیست؛ سعی کنید از لطیفه‌های مرتبط استفاده کنید یا داستانی طنز تعریف کنید و به این صورت خواب را از یاد مخاطبان‌تان ببرید!
تمرین کنید
10. تمرین کنید
تمرین مهم‌ترین بخش از یک ارائه تعاملی است. باید متن سخنرانی، زمان پذیرش سؤال و نحوه پاسخ دادن به آن، نحوه مقابله با شرایط استرس‌زا، نحوه برقراری ارتباط با مخاطب، نحوه حرف زدن در سالن، تُن صدا و… را بارها و بارها تمرین کنید. برای داشتن یک سخنرانی جذاب و روان، تمرین کردن ضروری‌ترین کار است. می‌توانید از روش‌های زیر برای این کار استفاده کنید:
تمرین در مقابل آینه؛ این روش برای مشاهده، آنالیز و تصحیح زبان بدن بسیار مناسب است. اما در عین حال حواس‌تان را از جملات و نحوه بیان پرت خواهد کرد. سخنرانی برای دوستان یا همکاران؛ روشی مناسب برای گرفتن بازخورد از دیگران است. تمام بازخوردها را بررسی و در صورت لزوم اعمال کنید. سخنرانی مجازی؛ با در نظر گرفتن تمام شرایط، تا حد امکان خود را در یک سخنرانی و سالنی واقعی تصور کنید. در صورت امکان از ابزارهای تحلیل صدا هم استفاده کنید. 11. زبان بدن را فراموش نکنید
ارتباط غیرکلامی نقش به سزایی در تأثیرگذاری بیشتر مفاهیم دارد. بنابراین حتماً از روش‌های مؤثر زبان بدن در سخنرانی استفاده کنید. هرگز سعی نکنید پشت میز پنهان شده یا خیلی از مخاطبان دور شوید. تحقیقات نشان می‌دهد استفاده از زبان بدن، سطح هورمون‌های کورتیزول را کاهش داده و استرس را کمتر می‌کند. بنابراین از زبان بدن غافل نشوید.
می‌توانید گاهی اوقات در حین ارائه روی صندلی بنشینید یا بلند شده و در طول استیج قدم‌زنان صحبت کنید. حتی می‌توانید در هنگام بیان مهم‌ترین موضوعات از دست‌های خود برای تآکید بیشتر استفاده کنید. همچنین از دست به سینه ایستادن یا قفل کردن پاها در خود جداً خودداری کنید.
ارتباط چشمی برقرار کنید
12. ارتباط چشمی برقرار کنید
برقراری ارتباط چشمی یکی از تکنیک‌های قدرتمند برای درگیر کردن توجه مخاطب است. متقابلاً، امتناع از آن نیز نشان دهنده عدم اعتماد به نفس سخنران است. ارتباط چشمی در سخنرانی باید با تمام مخاطبان برقرار شود. در واقع نباید تنها بر روی افرادی که می‌شناسید یا فقط یک نفر تمرکز کنید. چشمان خود را بین همه حاضران بگردانید و بازخورد سخنان‌تان را در چهره همه آن‌ها ببینید.
13. دامنه صدای خود را گسترش دید
تُن صدا، حجم صدا و سایر جنبه‌های صدا در این که مخاطب به
گوش دادن حرف‌های شما علاقه‌ای داشته باشد یا نه، بسیار تأثیرگذار است. نحوه ادای جملات با صدایی بلند یا آرام، تُن صدای بم یا زیر و… همه و همه در جذب علاقه و توجه مخاطب مؤثر هستند.
از زبان و شیوه بیان مناسب استفاده کنید
14. از زبان و شیوه بیان مناسب استفاده کنید
از زبانی استفاده کنید که بیشتر حضار آن را می‌شناسند. به طور مثال صحبت کردن به زبان انگلیسی در جمعی که زبان غالب فارسی است، مسلماً اشتباه خواهد بود. همچنین برای داشتن یک سخنرانی جذاب سعی کنید شیوه بیان‌تان را هم با مخاطبین هماهنگ کنید. به طور مثال در انتخاب شیوه بیان رسمی یا غیررسمی حتماً به مخاطب خود توجه کنید و بیان‌تان را با آن‌ها همسو کنید.
سخن پایانی
درگیر کردن مخاطب در مباحث برای جذاب‌تر کردن سخنرانی و ایجاد علاقه در آن‌ها امری ضروری است. روش‌هایی که معرفی کردیم برای این منظور بسیار مفید هستند، اما گاهی اوقات ترس و اضطراب خود سخنران موجب القای انرژی منفی می‌شود. مخاطب می‌تواند به راحتی در همان چند دقیقه اول چنین مواردی را احساس کند. در نتیجه به سرعت علاقه و اشتیاق خود را نسبت به سخنرانی از دست خواهد داد. در نهایت فراموش نکنید نظرات و پیشنهادات خود برای داشتن سخنرانی جذاب‌تر و البته کاهش استرس‌های ناشی از آن را برای ما و همراهان انگیزه کامنت کنید.