آریا بانو - قرارداد شراکت کاری، تعهدی بین دو یا چند نفر است. این قرارداد، در رابطه با یک‌ موضوع کاری یا خریدوفروش بوده که با نام قرارداد مشارکت مدنی هم شناخته می‌شود. به طور کلی از قرارداد مشارکت در بخش‌های مختلف فعالیت‌های خدماتی، تولید کالا، فروش محصولات، صادرات کالا، واردات کالا و ماشین‌‌آلات، بازرگانی، ساخت مسکن و… استفاده می‌شود. به دلیل ناآشنا بودن، و کم بودن اطلاعات درباره قراردادهای مشارکت، افراد زیادی هنگام بستن قرارداد یا بعدا دچار مشکل می‌شوند. در ادامه‌ به ذکر نکاتی در رابطه با نحوه‌ی نوشتن قرارداد خواهیم‌ پرداخت و چند نمونه از قراردادهای مشارکت کاری را بررسی خواهیم‌کرد.
شراکت از نگاه قانون
قرارداد شراکت یکی از عقود و قراردادهایی به حساب می‌آید که به طور خاص در قانون مدنی به آن اشاره شده‌ است که اصطلاحاً به آن‌هاعقود معین می‌گویند. با توجه به ماده 571 قانون مدنی و مواد بعد از آن، می‌توان گفت شرکت عبارت است از ” درآمیختن سهم‎الشرکه نقدی و یا غیرنقدی متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی متعدد، به نحو مشاع، به منظور انتفاع، طبق قرارداد” . با توجه به این تعریف نقش مهم و حساس، قرارداد شراکت مشخص می‌شود، این قرارداد به‌عنوان اولین مرحله شکل‌گیری و نظم‌بخشیدن به توافقات است و مسیر آینده شرکاء را مشخص می‌کند.
هد ف از ثبت قرارداد چیست؟
هدف اصلی قرارداد، تعیین وظایف طرفین دربرابر مسئولیت یا کاری است که در شراکت برعهده خواهند داشت و همینطور، میزان سهم هر فرد در سود و زیان به دست آمده در شراکت، درج سرمایه‌های اولیه و… را مشخص می‌کند. تا هر طرف بداند که دقیقا وظایفش چیست.
با توجه به این ‌که با امضا کردن قرارداد، شما کاملا نسبت به آن متعهد می‌شوید؛ باید قبل از امضا مفاد آن را مطالعه کنید. و یا اگر اطلاعات کافی ندارید، می‌توانید از یک وکیل کمک بگیرید. اگر هرکدام از طرفین شراکت توانایی خواندن متن قرارداد را نداشتند، حتما باید متن قرارداد به دقت،شمرده شمرده و به صورت قابل فهم برایش خوانده شود. متن یک قرارداد باید شامل موارد زیر باشد:
متن قرارداد باید خیلی دقیق باشد. و داخل آن از اصطلاحات و کلمات قانونی و حقوقی استفاده شود. عبارات متن قرارداد باید واضح و کاملا روشن باشند و امکان برداشت‌های گوناگون وجود نداشته باشد. عنوان قرارداد ذکرشود (که مثلا از چه نوعی است) موضوع قرارداد و محل انجام قرارداد باید به طور کامل مشخص شود. مشخصات طرفین ذکر شود. به صورت واضح باید مقدار سرمایه و سود هر طرف در قرارداد قید شود. نحوه‌ی پرداخت سود مشخص باشد. میزان سهم هر طرف از هزینه‌های جاری و مصرفی در شراکت مشخص شود. تاریخ شروع و پایان همکاری مشخص باشد. تعیین جریمه در صورت عدم پایبندی طرفین به تعهدات ذکر شده‌ باشد. تضمین اجرای تعهدات قرارداد به صورت روشن ذکر شود(تضمین‌ها مثل چک یا ضمانت‌نامه بانکی) درکنار امضا، طرفین متن قرارداد را اثر انگشت نیز بزنند (اگر قرارداد چند صفحه است باید همه‌ی صفحات امضا شوند) تعداد صفحات قرارداد، تعداد نسخه‌ها و پیوست‌های آن باید ذکر شود. طریقه‌ی حل و فصل اختلافات مشخص باشد. مشخص کردن نحوه‌ی خاتمه قرارداد در صورت بروز حوادث و اختلافات. تعیین تکلیف وضعیت چک‌های صادره در صورت عدم موجودی.
نکات حقوقی مهم در قراردادها
طرفین مشارکت برای عقد قرارداد باید سن قانونی داشته باشند. ممنوع‌المعامله نبودن طرفین رضایت طرفین و عدم اجبار آن‌ها به انجام معامله قانونی بودن موضوع قرارداد و معامله (موضوعات خلاف قانون، قراردادشان ارزش قانونی ندارد) درنظر داشته‌باشید که نمی‌شود از یک مدل قرارداد برای همه‌ی موارد استفاده کرد. برای هر موضوع و هر زمینه‌ای باید قرارداد خاصی تهیه شود. تا کارکرد بهینه‌ای داشته‌باشد. و به حداکثر نتیجه‌ی مطلوب برسد.
نمونه قراردادهای شراکت
1. قرارداد شراکت در مغازه
شراکت در مغازه از نوع مشارکت مدنی به شمار می‌رود و ‫به نوعی تعهدی است که بین دو یا چند نفر در ارتباط با موضوع کاری، تجاری یا خرید و فروش و… بسته می‌شود و سهم و وظیفه هر طرف در این مشارکت را مشخص می‌کند. وقتی فردی برای شروع کسب و کاری در مغازه، احساس کند به تنهایی از پس آن برنمی‌آید، پای مشارکت نفر دوم به میان می‌آید. فرد دوم یا در زمینه‌ی خاصی مهارت دارد یا سرمایه‌ای برای مشارکت ارائه می‌کند. برای شروع مشارکت، باید نکات حقوقی زیادی را در نظر گرفته و یک ارزیابی همه جانبه داشته‌باشید. یکی از مهم‌ترین اقدامات در این راستا، تهیه و امضای قرارداد مشارکت است.
نمونه قرارداد شراکت در مغازه یا فروشگاه:
نمونه قرارداد شراکت کاری در مغازه
2. قرارداد شراکت کاری در رستوران، فست ‌فود
باتوجه به نیاز همیشگی جامعه به خدمات رستوران و غذاخوری‌ها،این نوع قرارداد بسیار مرسوم است و انواع مختلفی دارد. مشارکت افراد در سرمایه گذاری در یک رستوران، قرار داد به عنوان نیروی کار و… از دیگر نوع قرارداها با رستوان، قرارداد تهیه غذا است. ارگان‌ها، سازمان‌ها و نهادهای مختلف برای تهیه‌ی غذای مصرفی کارکنان و عوامل و …، با رستوران‌ها این نوع قرارد را امضا می‌کنند.
قرارداد مشارکت رستوران برای تهیه غذا
نوع دیگری از قراردادهایی که در حوزه‌ی رستوران‌ها منعقد می‌شود، قراردادی در مرحله‌ی احداث رستوران است. در واقع قراردای برای مشاوره ، تجهیز ، راه‌اندازی و آموزش رستوران ، کافی شاپ یا فست فود خواهد بود که طرف قرارداد ملزم به اجرای همه‌ی این کارها می‌شود.
نمونه قرارداد مشار‌کت در احداث رستوران
نمونه قرارداد شراکت در رستوران
3. قرارداد مشارکت در ساخت و ساز
از دهه‌های گذشته در شهرهای بزرگ، عنوان شغلی به اسم “بساز بفروش” بسیار شناخته شده‌ است. این افراد برای سودآوری، ملکی را خریداری کرده و پس از ساخت و ساز آن را می‌فروختند؛ ولی در سال‌های اخیر با افزایش قیمت ملک و نوسانات اقتصادی، این کار کم و بیش محبوبیتش کم شد. سازندگان به سمت مشارکت روی آوردند که از لحاظ اقتصادی نیز برای آن‌ها به صرفه بود.با این کار از خوابیدن سرمایه در زمین هم جلوگیری می‌شود. از طرف دیگر برای مالکان کم سرمایه و ناآشنا به امور ساخت و ساز هم این یک فرصت خوب است.

این نوع قرارداد تعهدات مالک و سازنده را مشخص می‌کند. عقد قرارداد باید به صورتی باشد که این تعهدات متعادل باشند، یعنی شرایط یک طرفه نباشد؛ به صورتی که در پایان، هیچ طرفی ادعای تضییع سهم خود را نداشته باشد. نکته مهم در ارتباط این گونه از قراردادها این است که توصیه می‌شود حتما در دفاتر اسناد رسمی، دفاتر وکالت یا بنگاه‌های مشاور املاک ثبت شود.
نمونه قرارداد مشارکت در ساخت و ساز:
نمونه قرارداد شراکت کاری در ساخت
بیشتر بخوانید: نمونه قرارداد اداره کار
4. قرارداد مشارکت مدنی با بانک
در این نوع قرارداد، فرد می‌خواهد که در جایی سرمایه گذاری کند و با دریافت سرمایه از بانک، بانک را هم در این سرمایه‌گذاری شریک می‌کند. در قرارداد‌های از این نوع، اطلاعات هویتی، موضوع مشارکت، میزان سرمایه مورد نیاز، پیش‌بینی خرید، حداکثر مدت مشارکت، هزینه و فروش، سهم سود پیشنهادی متقاضی و وثیقه‌هایی که برای ضمانت انجام کار باید به بانک ارائه شود، در قرارداد ثبت خواهد شد. بانک‌ها می‌توانند تا 80 درصد کل سرمایه را در یک شراکت بر عهده بگیرند.

در قرارداد‌های شراکت با بانک، هزینه‌هایی که بانک متقبل می‌شود فقط هزینه‌های اولیه نیستند؛ بلکه هر هزینه‌ی دیگری هم با توافق طرفین می‌تواند در متن قرارداد آورده شود.
نمونه قرارداد مدنی مشارکت با بانک:
نمونه قرارداد شراکت کاری با بانک
5. قرارداد پرکیس
پرکیس ا ز نوع قراردادهای مشارکت مدنی است که در جامعه‌ی پزشکی کاربرد دارد. این قرارداد با هدف مشارکت و همکاری در ارائه خدمات خاص پزشکی ایجاد می‌شود و بین عوامل حوزه‌ی بهداشت و درمان مثل پزشکان و دندان‌پزشکان با کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها منعقد خواهد شد. طرح پرکیس از روش‌های پرداختی عملکرد محور است. درواقع درآمد افراد به عملکرد آن‌ها گره می‌خورد؛ کار بیشتر، درآمد بیشتر. در این طرح اشخاص بدون استخدام می‌توانند در مراکز درمانی خدمت کنند.
نمونه قرارداد پرکیس:
نمونه قرارداد پرکیس پزشکی

6. قرارداد مشارکت در مزرعه پرورش ماهی
پرورش ماهی از جمله مشاغلی است که برای احداث و راه‌اندازی آن سرمایه زیادی نیاز دارید. از طرفی رسیدگی به آن هم فعالیت و زمان زیادی می‌خواهد. بیشتر افراد برای شروع به فعالیت در این حرفه به مشارکت روی می‌آورند. در این نوع قراردادها از خرید زمین و راه اندازی استخرهای پرورش ماهی تا نحوه‌ی تغذیه و رسیدگی به ماهی‌ها و … را می‌توان با رضایت طرفین در قرارداد ذکر کرده و برای طرفین حدود مسئولیتشان را نیز مشخص کرد.
نمونه قرارداد مشارکت در پرورش ماهی:
نمونه قرارداد شراکت کاری در پرورش ماهی
7. قرارداد شراکت کاری در کارگاه تولیدی
کارگاه‌های تولیدی از رایج‌ترین مکان‌ها برای سرمایه گذاری هستند که سرمایه‌گذاری در آن یا به صورت مشارکت در احداث آن کارگاه است. صد البته که با در نظر گرفتن برخی نکات ساده و اساسی مانند تهیه مکان مناسب، استخدام نیروی کار، تحقیق و بررسی و تنظیم قرارداد شراکت می‌تواند سودآوری خوبی داشته‌باشد. نوع دیگری از مشارکت در کارگاه‌ها به صورت سفارش ساخت و تحویل اجناس تولیدی کارگاه است. در هر دو صورت طرفین قرارداد مشارکت تنظیم کرده و تعهدات خود را در آن ذکر می‌کنند.
نمونه قرارداد مشارکت در کارگاه تولیدی یا تولیدی‌های صنعتی برای ساخت، تهیه، تحویل :
نمونه قرارداد مشارکت ساخت، تولید

8. قرارداد مشارکت بین 3 نفر
گاهی پیش می‌آید که بحث شراکت کاری بین سه نفر مطرح می‌شود. در این صورت قرارداد مشارکت به گونه‌ای تنظیم می‌شود که وظایف و تعهدات هر سه نفر را در بر داشته باشد.
نمونه قرارداد شراکت کاری بین سه نفر:
قرارداد مشارکت بین 3نفر
کلام آخر
در ثبت و امضای قراردادها باید بسیار دقیق و محتاط باشید، زیرا هر لفظی که در متن قرارداد باشد، شما نسبت به آن متعهد می‌شوید. همچنین، چنانچه با مباحث حقوقی و قانونی آشنایی چندانی ندارید، برای ثبت قرارداد از یک وکیل کمک بگیرید و قراردادهای خود را در مکان‌های معتبر ثبت کنید. همانطور که اشاره شد، دقت به متن قرارداد بسیار حائز اهمیت است. یک قرارداد خوب ضامن حق و سرمایه شما در شراکتی هست که شروع کرد ه‌اید. به همین سبب توصیه می‌کنیم نکات مهم در انعقاد قراردادها را مطالعه کنید. شما تاکنون چه نوع قرارداد کاری امضا کرده‌اید؟ موارد گفته شده را در ثبت قراردادهایتان رعایت کرده‌ بودید؟ دیدگاه، نظرات و تجربیات خودتان را با ما در میان بگذارید.