بزرگنمايي:

آریا بانو - ایسنا /در حالی که چند روز پیش اعلام شد که ناسا نمی‌تواند نمونه‌های سیاره سرخ را به زمین بیاورد، اکنون اعلام شده که به دنبال کمک گرفتن از شرکت‌های خصوصی و ایده گرفتن از آنها برای انجام این کار است.
ناسا در اقدامی غافلگیرکننده برای کمک به سراغ شرکت‌های خصوصی در حوزه هوافضا مراجعه می‌کند تا مأموریت آوردن نمونه‌های مریخ(MSR) را با هدف آوردن نمونه‌های سنگ و خاک گرانبهای سیاره سرخ برای مطالعه به زمین انجام دهد.
با این حال چند روز پیش ناسا به دلیل افزایش شدید هزینه‌های پیش‌بینی‌ شده که از 7 میلیارد دلار تخمین اولیه به 11 میلیارد دلار افزایش یافته بود، اعلام کرد از عهده این کار برنمی‌آید و این پروژه را تا زمانی که راهی سریع‌تر و ارزان‌تر پیدا شود، متوقف کرد.
بازیابی خاک و سنگ‌های مریخ برای دهه‌ها در فهرست کارهای ناسا بوده است، اما با افزایش هزینه‌ها، انجام آن به آینده موکول شده است. ناسا طی یک بررسی، مجموع هزینه‌ها را بین 7 تا 11 میلیارد دلار با تاریخ رسیدن به زمین در سال 2040 تخمین زد که این حدود یک دهه دیرتر از زمان اعلام شده است.
بیل نلسون مدیر ناسا گفته که این تاریخ خیلی دیر است. او از صنایع خصوصی و مراکز آژانس فضایی می‌خواهد تا گزینه‌های دیگری برای ادامه این پروژه ارائه دهند. وی در تماسی با خبرنگاران، این مأموریت را با افزایش غیرقابل قبول هزینه‌ها و تأخیرهای بیش از حد طولانی توصیف کرد.
در روزهای گذشته اعلام شد که با توجه به اینکه ناسا با کاهش کلی بودجه مواجه است، می‌خواهد از لغو پروژه‌های علمی دیگر برای تامین مالی پروژه بازگشت نمونه مریخ جلوگیری کند.
اکنون این مشکلات، ناسا را بر آن داشته است تا برای دستیابی به اهداف بلند پروازانه ماموریت MSR گزینه‌های دیگر را فراخوانی کند.
مریخ نورد استقامت(Perseverance) ناسا از زمان فرود روی مریخ در سال 2021 در دهانه جیزرو(Jezero) مریخ که دلتای یک رودخانه باستانی است، 24 نمونه را در لوله‌های خود جمع آوری، بسته‌بندی و روی سطح مریخ رها کرده است. هدف این مریخ نورد جمع‌آوری بیش از 30 نمونه برای جست‌وجوی نشانه‌های احتمالی حیات باستانی در مریخ است.
ناسا می‌خواهد برخی از نمونه‌های جمع‌آوری‌ شده را در دهه 2030 با هزینه بیش از هفت میلیارد دلار به زمین برساند. این امر مستلزم فضاپیمایی است که برای دریافت لوله‌ها به مریخ رود، پس از دریافت نمونه‌ها دوباره از مریخ بلند شود و سپس با فضاپیمای دیگری که نمونه‌ها را به زمین خواهد آورد در مدار مریخ ملاقات کند.
این در حالی است که کارشناسانی نظیر ایمی ویلیامز اخترزیست‌شناس دانشگاه فلوریدا که با مریخ نورد استقامت در ارتباط است، می‌گویند ما به مطالعه نمونه‌های مریخ بسیار نزدیک هستیم. بازده علمی این کار غیر قابل تصور است. این نمونه‌ها می‌توانند درک ما از پتانسیل زندگی در مریخ را متحول کنند و بینش‌هایی کلیدی را در مورد تکامل منظومه شمسی ارائه دهند.
به دنبال نوآوری بخش خصوصی
روی آوردن به بخش خصوصی نشان‌دهنده تغییر رویکرد ناسا است که معمولاً چنین مأموریت‌هایی را کاملاً داخلی مدیریت می‌کند. ناسا اکنون در بحبوحه افزایش هزینه‌ها و تاخیرهایی که خطر انحراف ماموریت MSR را تهدید می‌کند، پذیرای ایده‌های بکر از طرف شرکای تجاری خود شده است. به عنوان مثال موشک استارشیپ متعلق به شرکت اسپیس‌ایکس می‌تواند راهکاری مناسب برای انجام بهینه این ماموریت ارائه دهد.
جیم گرین دانشمند ارشد سابق ناسا که به توسعه پروژه MSR نیز کمک کرده است، می‌گوید: فرصتی برای تشریک مساعی وجود دارد تا ایده‌های مختلف مطرح شوند. این روندی بسیار سالم است و دقیقاً همان رویکردی است که برای رسیدن به یک سناریوی ماموریتی بهتر باید انجام شود.
ایلان ماسک مدیرعامل اسپیس‌ایکس نیز در ایکس(توییتر سابق) به پتانسیل موشک استارشیپ برای بازگرداندن نمونه‌های مریخ در 5 سال آینده اشاره کرد که به نظر می‌رسد ناسا نیز به این احتمال چشم دوخته است.
طبق گزارش‌ها، ناسا شرکت‌ها را تشویق می‌کند تا از سیستم‌های توسعه یافته برای برنامه قمری آرتمیس استفاده کنند.
کیسی درایر(Casey Dreier) رئیس سیاست فضایی انجمن سیاره‌ای می‌گوید: تنها نتیجه‌ای که واقعاً می‌توانید از این موضوع بگیرید این است که آنها امیدوارند موشک استارشیپ به نحوی یک راه‌حل در اینجا باشد. احتمالا می‌توان مریخ نورد استقامت و نمونه‌های جمع‌آوری شده آن را در استارشیپ جا داد و به زمین بازگرداند.
گنجینه پنهان مریخ
آوردن نمونه‌های مریخ به زمین پس از سه دهه برنامه‌ریزی برای دانشمندان وسوسه انگیز است. ابزارهای آزمایشگاهی پیشرفته روی زمین می‌توانند نشانه‌های زیستی بالقوه را در آنها شناسایی کنند یا حداقل تعیین کنند آیا دهانه جیزرو شرایطی برای پشتیبانی از حیات داشته است یا خیر.
ضمن اینکه ارزش علمی آن بسیار فراتر از این مورد منحصر به فرد است. تاریخ‌نگاری نمونه‌ها می‌تواند شکل‌گیری میدان‌های مغناطیسی سیارات، زمان برخورد سیارک‌ها را که منظومه شمسی را شکل داده است و شاید حتی منشأ خود حیات را روشن کند.
جک ماستارد مریخ‌شناس دانشگاه براون خاطرنشان می‌کند که تاریخ‌نگاری و تاریخ‌گذاری نمونه‌های دهانه جیزرو می‌تواند معماهایی مانند شکل‌گیری میدان‌های مغناطیسی سیاره‌ها، زمان برخورد سیارک‌های عظیم که منظومه شمسی اولیه را شکل داده‌اند و حتی منشأ حیات را روشن کند.
وی افزود: کشف نشانه‌های حیات یک موضوع جذاب است که همه سرفصل‌ها را به خود اختصاص می‌دهد، اما در سطحی ماندگارتر، این سوالات مربوط به تکامل منظومه شمسی هستند که این نمونه‌ها به آنها پاسخ خواهند داد و اگر بیشتر از مبحث حیات مهم نباشند، به همان اندازه مهم هستند.