آریا بانو - همه چیز درباره ی هنر درمانی
هنردرمانی را می توانیم یک تکنیک در درمان روان معرفی کنیم که در این تکنیک تلاش می شود تا با ایجاد خلاقیت در بسترهای مختلف هنری، اختلالات جسمی و روانی را به نحوی درمان نمود.
تعریف هنر درمانی
حتما شما هم این جمله شنیده اید که هنر می تواند بخش های خسته و درمانده ی روح تا حدودی التیام بخشد. از این رو می توانیم هنردرمانی یک تکنیک و یا یک روش درمانی معرفی کنیم که از هنر برای درمان انواع اختلالات جسمی و روانی در ان استفاده می شود.
هنردرمانی می تواند در زمینه های مختلفی پدیدار شود و از مهم ترین تکنیک های هنر درمانی می توانیم به مواردی همچون موسیقی درمانی، نمایش درمانی و نقاشی درمانی اشاره نماییم. در واقع هنر به شما کمک می کند تا ابعاد مختلف روان خود را بشناسید و با خودتان ارتباط بهتری را داشته باشید. اما هنردرمانی تنها معطوف درمان روابط شخصی فرد با خودش نمی شود بلکه ابعاد مختلف روابط او با جامعه را نیز در بر میگیرد و با کاهش استرس و اضطراب در او، زمینه را برای بهتر بهتر شدنش فراهم می کند. 
هنردرمانی اگر به درستی و به موقع انجام شود، می تواند روح بشر را التیام بخشد و نوازش روح، از مهم ترین تکنیک هایی است که در روان درمانی مورد استفاده قرار میگیرد. تجربه ها حاکی از این است که هنردرمانی می تواند انواع افسردگی ها را کنترل کند و در بهبود علائم افسردگی و درمان آن به فرد کمک زیادی کند.

هنردرمانی چگونه اجرا می شود؟
ارکان مختلف هنردرمانی می تواند به گونه های مختلفی پدیدار شود، مثلا یک سری از هنرها هستند که دیداری ظهور می کنند و برخی شنیداری و برخی هم به واسطه ی دست ها اجرا می شوند. در واقع هنر در درمان روان کاری را انجام می دهد که باید!
پالایش روح؛ مهم ترین رویکرد و نتیجه ی هنر درمانی می باشد. هنر به فرد کمک می کند تا هیجانات و افکار آزاردهنده ای که در ذهنش وجود دارد با روشی سالم تخلیه کند و این تخلیه ی روانی می تواند فرد را در مسیر درست درمان قرار دهد. متخصص روان درمان به واسطه ی هنردرمانی سعی می کند تا تعارضات ذهنی فرد را بیرون بکشد و با این تخلیه ی روانی، حس بهتری را در او پدیدار نماید.
شاید عجیب باشد اما نتیجه ی کار در هنردرمانی به هیچ وجه نیاز نیست، مهم پروسه ای است که به واسطه ی این تکنیک درمانی باید طی شود. خیلی از روان درمانگر ها، هنردرمانی را به صورت گروهی و برخی از آن ها از تکنیک برای درمان فردی استفاده می کنند.
روان درمانگر با بررسی اثر هنری خلق شده و تحلیل آن، سعی می کند تا به آن چیزی که در پس محتوای تولید شده به آن فکر شده است، برسد! بنابراین اصلا نیازی نیست که نتیجه ی هنردرمانی یک اثر هنری فاخر باشد، چرا که نتیجه هر چه باشد، به نوعی راهنمایی است که روان درمانگر به واسطه ی آن می تواند مراحل درمان را بهتر و با کیفیت تر طی نماید. 

مزیت های هنردرمانی در اختلالات جسمی و روحی
خوب؛ نیاز است بدانید که هنردرمانی تنها برای اختلالات روانی مورد استفاده قرار نمیگیرد. هر چند که این تکنیک می تواند یکی از راه های کنترل علائم اوتیسم در کودکان باشد، ولی باز هم تاثیر مثبتی در درمان برخی از بیماری های طبی مانند سرطان دارد. چگونه؟
ببینید شخصی که به این بیماری دچار است، طبیعتا به دلیل نوع درمانش و به دلیل شرایطی که در آن قرار گرفته، استرس و فشار زیادی را تحمل می کند، هنردرمانی به این افراد کمک می کند تا مشغولیات و کنش های ذهنی خود را به گونه ای خالی کنند و این کار باعث می شود تا اثرات استرس و فشار بر روی بدن ضعیف این افراد کم تر شود. بله در چنین بیماری های، هنردرمانی می تواند به عنوان یک درمان مکمل، در کنار درمان های شیمیایی و اصلی، تاثیرات مثبت خودش را بگذارد. 
مثلا یک سری افراد هستند که به دلیل اعتماد به نفس کم شان، نمی توانند اعلام حضور کنند. از این رو یک روان درمان گر می تواند از هنر نمایشی برای تقویت حس حضور فرد کمک بگیرد. علاوه بر این موارد، هنر درمانی برای افرادی که بهداشت روانی ندارد و در شناخت روان خود همیشه با خود درگیر هستند، بسیار مفید واقع می شود.
اصلا خیلی ها برای اینکه بتوانند خشم خود را خالی کنند، از هنرهای موسیقی و نقاشی برای تخلیه ی درست خشم شان کمک میگیرند. خیلی ها گمان می کنند که هنردرمانی تنها برای بیماران روحی و روانی و در شرایط استرس زا کاربرد دارد، در صورتی که اصلا این طور نیست.
از آنجایی که همه ی ما ممکن است روزانه با اتفاقات تنش زا و استرس زای مختلفی روبرو شویم، هنر می تواند به ما کمک کند تا برای لحظاتی از این شرایط فاصله بگیریم و در بستری امن به تخلیه ی روانی خود بپردازیم. بنابراین هنر درمان برای تمام مردم می تواند مثمر ثمر واقع شود. 

تاثیر هنردرمانی در کنترل اوتیسم
همان طور که می دانید، اوتیسم نوعی ناهنجاری محسوب می شود که برای کنترل آن، تلاش های زیادی نیاز است. مثلا یکی از پرکاربردترین هنردرمانی ها برای افراد درگیر اوتیسم، بهره گیری از موسیقی درمانی است. موسیقی به این افراد کمک می کند تا بتوانند قدرت تکلم خود را قوی تر کنند.
علاوه بر این موضوع، هنردرمانی به افراد درگیر اوتیسم کمک می کند تا بتوانند روابط خود را با افراد دیگر جامعه بهبود ببخشند. تحقیقات حاکی از این است که کودکان اوتیسم، استعداد خوبی در ابعاد مختلف موسیقی دارند، بنابراین هنردرمانی آن ها در زمینه ی موسیقی می تواند مهارت ها و توانایی های آن ها را آشکار کند و این موضوع به بالا بردن اعتماد به نفس و عزت نفس این افراد کمک زیادی خواهد کرد. 

درمان افسردگی های خفیف با هنردرمانی
اکثر ماها، به نوعی و در سطوح مختلفی با افسردگی درگیر بوده ایم. افسردگی می تواند در ابعاد مختلفی در زندگی فرد، ظاهر شود. نکته ی طبیعی درباره ی موضوع افسردگی این است که اگر درمان نشود، می تواند شرایط روحی فرد را به خطر بیندازد و تمامی رفتارها و روابط و به طور کلی کیفیت زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد.
از این رو، هنردرمانی می تواند به عنوان یک راهکار اولیه برای درمان افسردگی هایی باشد که در مراحل خفیف و اولیه ی خودشان قرار دارند. البته در شرایط حاد نیز، هنردرمانی به عنوان یک درمان مکمل به کمک روان درمانگر خواهد آمد. 

مثلا موسیقی درمانی به عنوان یک تکنیک روان درمانی، می تواند تاثیر بسیار زیادی بر روی کیفیت حال فرد داشته باشد. مهم ترین عامل در موسیقی درمانی، گوش سپردن به آهنگ خوبی است که تاثیرات امیدوارانه و درستی بر روی روان بگذارد. حتما تجربه کردی که مود انسان با یک آهنگ غمگین پایین می آید و با یک آهنگ شاد، اوج میگیرد. یا در کنار این موضوع از نقاشی درمانی نیز می توانید به عنوان یکی دیگر از تکنیک ها روان درمانی استفاده نمایید.
نقاشی درمانی مهم ترین چیزی است که زمینه را برای تخلیه ی درست روانی شما فراهم می کند. اصلا مهم نیست که نتیجه چه می شود، شما فقط بکشید و هر آنچه که به ذهنتان خطور می کند را بر روی کاغذ بیاورید. در کنار این موارد نوشتن هم به نوعی هنر است که می تواند در بهبود اوضاع کمک زیادی کند. 
گردآوری : بخش روانشناسی بیتوته