آریا بانو - بسیاری از والدین فکر می‌کنند نحوه‌ی تربیت فرزندشان درست بوده و نیازی به روانشناس و مشاوره کودک ندارند بلکه به تنهایی می تونند از پس مشکلات خود و فرزندانشان بر آیند. اگرچه والدین در برخی مسائل بر اساس تجربه و مطالعه عملکرد مناسبی برای تربیت فرزند داشته باشند اما گاهی اوقات در سنین پایین مسائلی برای فرزندان به وجود می آید که نیازمند مراقبت های تخصصی تر خواهد بود. با بیتوته در این بخش همراه باشید تا با اهمیت و ضرورت مشاوره کودک آشنا شوید.
تربیت کودک و شکل‌گیری شخصیت او
بدون شک یکی از مهمترین و موثرترین دوران زندگی آدمی دوران کودکی است. دورانی که در آن شخصیت (Personality) فرد پایه‌ریزی شده و شکل می‌گیرد. امروزه این حقیقت انکارناپذیر به اثبات رسیده است که کودکان در سنین پایین (طفولیت) فقط به توجه و مراقبت جسمانی نیاز ندارند، بلکه این توجه باید همه ابعاد وجودی آنها شامل رشد اجتماعی، عاطفی، شخصیتی و هوشی را دربر گیرد.
این ابعاد عوامل تعیین کننده و اساسی یک انسان هستند که از دوران کودکی پایه‌گذاری و شکل می‌گیرند. و در صورتی که مسائل و مشکلات عاطفی کودک به موقع و به شکل صحیح و کتمل درمان نشوند این مشکلات بر موفقیت و رشد او در همه‌ی ابعاد تاثیر گذاشته و تا دوران بزرگسالی نیز ادامه خواهند داشت.
روان شناسی کودک
روان شناسیکودک به عنوان یکی از زیر‌مجموعه‌های «روان شناسی رشد» با هدف نگاه دقیق و علمی به کودک و نیازهای او و یافتن شیوه‌های صحیح پرورشی و آموزشی کودک از اولین سالهای تاسیس روان شناسی علمی مورد توجه بوده است. 
موضوعات مورد مطالعه در روان شناسی کودک

- مطالعه در مورد جنبه‌های مختلف رشد کودک
رشد یک فرایند چند بعدی است. این رشد شامل رشد جسمی، رشد زبانی، رشد عاطفی، رشد شناختی (Cognitive Development)، رشد اجتماعی، رشد اخلاقی و رشد شخصیتی است و توجه به مطالعه در مورد تمام این جنبه‌ها یکی از اهداف روان شناسی رشد است. اهمیت این توجه به تمام ابعاد رشدی باعث آگاهی و شناختی متعادل و چند‌بعدی در مورد کودک می‌شود و والدین و سایر افراد مرتبط با کودک را در درک و رفتار صحیح با کودک یاری می‌نماید.
- مطالعه در مورد نیازهای کودک در سنین مختلف
کودکان دارای نیازهای (Needs) متعددی هستند و در سنین مختلف یکی یا چند مورد از این نیازها در مقایسه با سایر نیاز در اولویت می‌باشد. برای مثال، در مرحله نوزادی (صفر تا دو سالگی) نیازهای جسمانی در اولویت قرار دارد. در حالیکه در دوران نوجوانی (سنین بعد از 12 سالگی) نیاز به استقلال فردی در اولویت می‌باشد.
- مطالعه در مورد شیوه‌های صحیح فرزند‌ پروری
شیوه‌های صحیح فرزند‌پروری، نحوه تعامل و روابط مناسب با فرزندان از مهمترین موضوعات برای روان شناسان کودک می‌باشد. بیشتر پدر و مادرها فرزند‌پروری را کاری ساده تلقی می‌کنند و بر این باور هستند که هر کسی می‌تواند از عهده این امر برآید. (البته این دیدگاه بیشتر در والدین بدون فرزند دیده می‌شود) اما فرزند‌پروری نیاز به آگاهی و آشنایی با نحوه عملکرد و اصول آن دارد و تحقیقات حوزهروان شناسیکودک اصول و روشهای متعددی را متناسب با سنین مختلف یافته است.

اهمیت مشاوره کودک در پیشگیری از اختلالات شخصتی
امروزه ثابت شده است که 80 درصد از شخصیت و حتی گاها اختلالات رفتاری افراد در دوران کودکی و تا هشت سالگی شکل می گیرد لذا دوران کودکی بسیار مهم و حائز اهمیت است که والدین باید از آگاهیهای لازم جهت روش های صحیح فرزندپروری و آموزش و تربیت کودک برخوردار باشند. به همین دلیل تربیت صحیح فرزندان به کمک مشاوره کودک حساسیت و ظرفیت بالایی برخوردار است.
درمان اختلالات رفتاری کودکان
کودکان نیز مانند افراد بزرگسال دچار اختلالات رفتاری و انواع آشفتگی می شوند که البته با آشفتگی بزرگسالان تفاوت هایی دارد که بسته به همین تفاوت ها، شیوه های درمانی مختلفی نیز برای هر یک از آن ها مطرح می شود؛ روانشناسی کودک بر نوع درمان و تجزیه و تفکیک این مشکلات به گونه ای که کودک بتواند درک درستی از آن ها داشته باشد تاکید دارد.
اهداف مشاوره کودک
مسئله بسیار مهمی که وجود دارد این است که امکان دارد کودک نتواند به شما بگوید که به چه نوع کمکی نیاز دارد. مشاوران کودکان متخصصانی هستند که می توانند از عملکرد درونی رشد کودک را که حتی برای نزدیک ترین افراد به او نیز لزوما مشهود نیستند آگاه شوند.
بسیاری از کودکان قادر به بیان مشکلات پیچیده ذهنی و عاطفی خود نیستند. زمانی مسائل مربوط به سلامت روحی و عاطفی کودک در میان باشند راهنمایی یک فرد متخصص می تواند به آشکار سازی مشکلات نهفته ای که کودک با آن ها دست و پنجه نرم می کند کمک کند.
مشاوران کودک و روان شناسان با دنبال کردن خط مشی فکری کودک به او کمک می کنند تا مشکلات خود را به طریقی که برای او قابل فهم باشد تفسیر کند. بنابراین مشاوره کودک می تواند یک راه حل موثر در کشف دلایل بروز مشکلات کودک و یا تغییر رفتار شما با او باشد.
هدف از مشاوره کودک کمک کردن به او در جهت کنار آمدن با عواطف و احساسات است تا بتواند یک زندگی سالم و به دور از ترس،پریشانی،اضطراب یا آسیب روحی داشته باشد.

جلسات مشاوره کودکان
در جلسات مشاوره با کودکان زیر 7 سال علت رشد ناکافی مهارت های کلامی و فرآیندهای ذهنی به صورت غیر مستقیم از طریق آزمون های فرافکن نظیر ترسیم نقاشی و ابزارهای تشخیصی دیگر می باشد. در جلسات مشاوره تکنیکهای رفتار درمانی و بازی درمانی، کار درمانی و موسیقی درمانی انجام می شود و تکنیکهای رفتار درمانی در جهت ایجاد یا افزایش رفتارهای مطلوب و یا کاهش و خاموش سازی رفتارهای نامطلوب به والدین آموزش داده می‌شود.
از جمله رایج ترین مسائلی که مشاور کودک با آن ها سر و کار دارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
لجبازی کودک - پرخاشگری - اصرار کردن در خواستن یک چیز - بی ادبی و بد دهنی - بد رفتاری، بیش فعالی - ترس کودک - مشکلات تحصیلی - اختلالات یادگیری - اضطراب یا افسردگی - زورگویی - افسردگی - طلاق والدین - مرگ یکی از نزدیکان - تجربه ی یک حادثه ی تکان دهنده - سوء استفاده جنسی - عاطفی یا فیزیکی - سوء مصرف مواد یا اعتیاد در خانواده - بلوغ
فرزندان ما میوه باغ زندگی هستند، مراقبت از آنها آرامش خاطر بیشتری برای ما به همراه می آورد. مشاوره روانشناسی کودک راهی ایمن برای تضمین سلامت روحی و روانی فرزندان ماست. متخصصین علم روانشناسی کودک با سال ها تجربه مشکلات موجود را حل کرده و از بروز مشکلات آتی جلوگیری میکنند.
گردآوری: بخش کودکان بیتوته