آریا بانو - فرادید / شاید عجیب به نظر برسد اما مکان‌هایی «توریستی» در دنیا وجود دارند که هیچ زنی حق قدم گذاشتن در آن‌ها را ندارد. این مکان‌ها نه تنها به خاطر مناظر دیدنی یا اهمیت تاریخی‌شان مشهور هستند، بلکه به دلیل ممنوعیت ورود گردشگران زن نیز در دنیا به شهرت رسیده‌اند.
دلایل این ممنوعیت‌ها متفاوت است؛ از باورهای مذهبی دیرینه گرفته تا محدودیت‌های اخلاقی و سوابق تاریخی. پراکندگی جغرافیایی این مکان‌ها نیز جالب توجه است؛ از آلمان و یونان در اروپا گرفته تا افانستان و ژاپن در غرب و شرق آسیا.
1 . کوه آتوس، یونان

برای بیش از 1000 سال، زائران و راهبان ارتدکس به دیدن ده‌ها صومعه ارتدکس در کوه آتوس رفته‌اند؛ مجموعه‌ای از ساختمان‌ها واقع در یک شبه جزیره در شمال یونان که به خاطر چشم‌اندازهای دیدنی و مجموعه‌های هنری کمیابش شناخته شده است. اما در تمام این هزار سال، یعنی از سال 1046 میلادی، ورود زنان و حتی حیوانات ماده (به جز گربه های ماده) به این منطقه ممنوع شده است.
صومعه‌های این کوه به دو دلیل ورود زنان را ممنوع کرده‌اند: یکی اینکه آن‌ها معتقدند حضور زنان تمرکز راهبان را بر روی تعهدات مذهبی‌شان مختل می‌کند؛ و دوم اینکه سنت ارتدکس کوه آتوس را متعلق به مریم مقدس می‌داند و بر این اساس هیچ زن دیگری نباید بر زمین مقدس آن قدم بگذارد.
2. کوه اُومینه، ژاپن

اگر فکر می‌کنید سایر کوه‌های جهان به روی زنان گشوده هستند، اشتباه می‌کنید! کوه اُومینۀ ژاپن نیز که در جزیره هونشو واقع شده و به خاطر اهمیت مذهبی و میراث فرهنگی‌اش شناخته شده، مثل کوه آتوس به روی زنان بسته است. این کوه که میراث جهانی یونسکو نیز هست، به خاطر نقش معنوی‌اش اهمیت دارد. معابد و زیارتگاه‌های شینتو و بودایی منطقه برای مدت‌های طولانی راهبان، مسافران و حتی اعضای خانواده سلطنتی را به خود جذب کرده‌اند. کسانی که مسیرهای کوهستانی سبز و ناهموار آن را طی می‌کنند، از منظره کوهستانی آرامش بخش و منحصر به فرد آن لذت می‌برند.
اما ورود زنان به قله اُومینه برای مدتی بیش از 1000 سال ممنوع بوده است؛ این ممنوعیت هم به خاطر جلوگیری از «حواسپرتی» زائران مرد اعمال شده و هم به این دلیل که حضور زنان در حال قاعدگی در مراسم‌های مذهبی ممنوع است.
3 . جزیره اوکینوشیما، ژاپن

یک مکان مقدس دیگر در ژاپن نیز زنان را راه نمی‌دهد: جزیره اوکینوشیما. این جزیره کوچک که در نزدیکی فوکوئوکا واقع شده و توسط گروهی از راهبان شینتو اداره می‌شود، به عنوان یک «خدا» در نظر گرفته می‌شود و به همین خاطر توسط یونسکو به عنوان «نمونه‌ای استثنایی از سنت پرستش یک جزیره» معرفی شده است. خاستگاه سنتی پرستش این جزیره در واقع حول سه الهه دریایی متمرکز است که در سه زیارتگاه در اوکینوشیما قرار دارند و باعث شده‌اند که برای بیش از هزار سال زائران برای این جزیره هدایایی مانند آینه، سکه و حلقه‌های طلا از شبه جزیره کره بیاورند.
این جزیره امروزه تا حد زیادی برای هر دو جنس ممنوع است، اما هر ساله صدها مرد برای حضور در یک جشنواره مذهبی از این جزیره بازدید می‌کنند. البته در آن زمان نیز آن‌ها تنها پس از غسل کردن در آب دریا اجازه دارند پا بر سواحل جزیره بگذارند. اما چرا زنان نمی‌توانند به آنها ملحق شوند؟ در سال 2017، یکی از مقامات توضیح داد که این سفر کوتاه به جزیره برای زنان خیلی خطرناک در نظر گرفته می‌شود و به خاطر امنیت خودشان، ورود آن‌ها ممنوع است.
4. هربرت‌اشتراسه، آلمان

در اروپا نیز محله‌ای وجود دارد که ورود گردشگران زن به آن ممنوع است: هربرت‌اشتراسه. اینجا محله‌ای بدنام در شهر هامبورگ است؛ خیابانی که ورود به آن برای زنان (به جز زنانی که در آنجا تن‌فروشی می‌کنند) ممنوع است.
هربرت‌اشتراسه یک خیابان فرعی کوچک است که به خاطر چراغ‌های نئون و پنجره‌هایی که پشت آن‌ها صدها زنِ نیمه‌برهنۀ شاغل در تجارت جنسی ایستاده‌اند، شهرت دارد. بازدیدکنندگان این خیابان ابتدا باید از موانع فلزی بزرگی عبور کنند که روی آن‌ها تابلوهایی به طور مشخص ورود هرگونه گردشگر زن و مردان زیر 18 سال را ممنوع کرده است.
تاریخچۀ نصب این موانع نیز جالب است؛ زمانی این خیابان برای ورود همه باز بود اما این وضعیت در سال 1933 تغییر کرد؛ یعنی زمانی که نازی‌های تازه‌به‌قدرت‌رسیده خیابان را با موانعی مسدود کردند تا به عنوان بخشی از فرایند کنترل روسپیگری و فساد در اوایل دوران نازیسم، آن‌جا را مدیریت کنند.
آن‌ها می‌گفتند که می‌خواهند از آلوده شدن اخلاق آلمانی‌ها جلوگیری کنند. محدود کردن محل زندگی روسپی‌ها به همین دلیل بود. با وجود اینکه آن دوران مدت‌هاست که در آلمان به پایان رسیده، اما دروازه‌ها و ممنوعیت ورود بازدیدکنندگان زن هنوز هم باقی مانده‌اند.
5. پارک ملی بند امیر، افغانستان

پارک ملی بند امیر در ولایت بامیان که به عنوان گرند کنیون افغانستان نیز شناخته می‌شود، اولین پارک ملی از این نوع در افغانستان است که به خاطر بیش از 320 کیلومتر دریاچه‌های دیدنی، صخره‌های بلند و سدهای طبیعی شهرت دارد. این پارک ملی که در سال 2009 افتتاح شد و نامزد دریافت نشان یونسکو گردید، زمانی به عنوان نمادی از پیشرفت افغانستان پس از جنگ ستایش می‌شد و حتی اولین محیط‌بانان زن این کشور را به کار گماشته بود. با این حال، در سال 2023، حکومت طالبان اعلام کرد که ورود بازدیدکنندگان زن به پارک ملی بند امیر به دلیل نقض قوانین ممنوع است. همچنین جنگجویان طالبان برای ممانعت از ورود زنان در ورودی‌های پارک مستقر شده‌اند.
ساکنان بند امیر گزارش می‌دهند که از زمان اجرای این ممنوعیت، گردشگری در آنجا کاهش یافته است. در حال حاضر تنها زنانی که می‌توانند از این منطقه زیبا لذت ببرند، ساکنان همین منطقه هستند.