بزرگنمايي:

آریا بانو - برخی افراد ممکن است این دندان‌ها را حتی در اواخر دهه‌ی سوم نیز تجربه کنند. اگرچه زمان رویش دندان‌های عقل چندان مشکل‌ساز نیست، اما عوارض ناشی از آن‌ها اغلب باعث نگرانی می‌شوند؛ تا جایی که متخصصان معمولاً توصیه به کشیدن آن‌ها می‌کنند، زیرا در بلندمدت دندان‌های غیرضروری تلقی می‌شوند.

هنگامی که دندان‌های عقل شروع به رشد می‌کنند، اغلب افراد مقداری ناراحتی و درد را تجربه می‌کنند که ممکن است به‌مرور زمان خودبه‌خود برطرف شود. اما اگر این درد مداوم باشد و با تورم، قرمزی یا سایر عوارض همراه شود، بهتر است با پزشک مشورت شود. در ادامه، آنچه یک متخصص می‌خواهد در این زمینه بدانید آورده شده است.
به نقل از انلی مای هلث؛ اگر سن شما 17 سال یا بیشتر است، ممکن است قبلاً دندان‌های عقل در دهان‌تان ظاهر شده باشند یا در حال رشد باشند. دندان‌های عقل، آسیای سوم هستند که در انتهای دهان رشد می‌کنند و معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه‌ی سوم زندگی ظاهر می‌شوند.
برخی افراد ممکن است این دندان‌ها را حتی در اواخر دهه‌ی سوم نیز تجربه کنند. اگرچه زمان رویش دندان‌های عقل چندان مشکل‌ساز نیست، اما عوارض ناشی از آن‌ها اغلب باعث نگرانی می‌شوند؛ تا جایی که متخصصان معمولاً توصیه به کشیدن آن‌ها می‌کنند، زیرا در بلندمدت دندان‌های غیرضروری تلقی می‌شوند.
دکتر مانوی سریواستاوا، استاد و رئیس بخش دندان‌پزشکی در کالج پزشکی و بیمارستان NIIMS در نُویدا، به بررسی مشکلات ناشی از دندان عقل پرداخته و نشانه‌هایی را که حاکی از نیاز به کشیدن آن‌ها هستند، معرفی می‌کند.
چه زمانی دندان‌های عقل معمولاً ظاهر می‌شوند؟
دکتر سریواستاوا می‌گوید: «دندان‌های عقل پس از تکمیل رشد فک و تشکیل قوس دندانی، بین سنین 15 تا 25 سالگی رشد می‌کنند.»
تحقیقات نشان می‌دهد که آسیای سوم (دندان عقل) بین سنین 8 تا 15 سالگی رشد می‌کند و معمولاً بین 17 تا 22 سالگی می‌روید. به دلیل این رویش دیرهنگام، بین 17 تا 69 درصد از دندان‌های عقل پایین (آسیای سوم پایینی) ممکن است دچار نهفتگی شوند.
دکتر سریواستاوا دلایل شایعی را که موجب بروز مشکلات در دندان‌های عقل می‌شوند، برمی‌شمرد. او می‌گوید: افرادی که فک کوچک‌تری دارند، فضای کافی برای رشد مناسب دندان‌های عقل در دهان‌شان وجود ندارد. در برخی موارد، نهفتگی منجر به درد در ناحیه‌ی دندان عقل می‌شود، زیرا دندان در زیر خط لثه گیر می‌افتد یا با زاویه‌ای غیرعادی رشد می‌کند و باعث ناراحتی می‌شود. موقعیت قرارگیری دندان عقل اهمیت زیادی دارد، زیرا رشد در موقعیت نامناسب می‌تواند منجر به درد شود.
نشانه‌هایی که نشان می‌دهند دندان عقل باعث مشکل شده و باید کشیده شود
بر اساس منابع انتشاراتی StatPearls، دندان‌های عقل، که به آن‌ها آسیای سوم پایینی نیز گفته می‌شود، شایع‌ترین دندان‌هایی هستند که کشیده می‌شوند و 18 درصد از کشیدن‌های دندانی را تشکیل می‌دهند.
علائم و نشانه‌های رایجی که نیاز به کشیدن دندان عقل را نشان می‌دهند شامل موارد زیر هستند:
• درد مداوم در انتهای دهان
• تورم یا قرمزی اطراف لثه‌ها در محل رشد دندان عقل
• عفونت‌های مکرر یا بیماری‌های لثه در اطراف دندان عقل
• فشار روی دندان‌های دیگر به دلیل شلوغی و فشردگی، که باعث نامرتبی دندان‌ها می‌شود
• تشکیل کیست یا تومور در اطراف دندان نهفته
• دشواری در باز کردن کامل دهان به دلیل تورم یا درد
تأثیر دندان عقل نهفته بر سلامت دهان و دندان
به گفته‌ی دکتر سریواستاوا، دندان‌های عقل نهفته می‌توانند بر سلامت کلی فرد اثرگذار باشند، زیرا درد و ناراحتی مداوم ممکن است در فعالیت‌های روزمره و تمرکز اختلال ایجاد کند.
او می‌گوید در برخی موارد، درد ناشی از دندان عقل نهفته می‌تواند حتی بر توانایی صحبت‌کردن فرد تأثیر بگذارد. اگر به موقع درمان صورت نگیرد، عفونت ممکن است منجر به قرمزی، تورم و حتی تب شود.
در موارد شدید، تشکیل کیست یا تومور ممکن است به استخوان فک و دندان‌های اطراف آسیب وارد کرده و با ایجاد بیماری‌های لثه، بازکردن دهان را دشوار کند.
عوارض نکشیدن دندان عقل مشکل‌ساز
بر اساس منابع InformedHealth.org، دندان عقل تنها زمانی باید کشیده شود که واقعاً مشکل‌ساز شده یا احتمال بروز مشکل در آینده وجود داشته باشد.
عوامل مهم شامل درد، آسیب به دندان‌های دیگر، تداخل با درمان‌های دندانی و خطرات جراحی هستند. در برخی موارد، دندان عقل حتی می‌تواند جایگزین دندان آسیاب از دست‌رفته شود.
دکتر سریواستاوا می‌گوید: «در صورت عدم کشیدن دندان عقل مشکل‌ساز، ممکن است فرد با مشکلات مختلفی روبه‌رو شود. این مشکلات شامل درد مزمن هنگام غذا خوردن یا صحبت‌کردن، عفونت لثه که منجر به تورم و تب شده و نیاز به آنتی‌بیوتیک دارد، می‌شود. همچنین، دندان عقل نیمه‌رویش‌یافته ممکن است محل مناسبی برای تجمع باکتری‌ها ایجاد کند که سلامت دهان را به خطر انداخته و منجر به بیماری‌های لثه شود.
مشکلات شدیدتری مانند تشکیل کیست یا تومور نیز ممکن است ایجاد شود که به دندان‌ها و استخوان فک آسیب رسانده و بازکردن دهان را دشوار کند. برای پیشگیری از چنین عوارضی و حفظ سلامت دهان، مراجعه به دندان‌پزشک جهت مشاوره ضروری است.»
روش‌های توصیه‌شده برای کشیدن دندان عقل
برای دندان عقل نهفته یا نیمه‌نهفته، روش معمول کشیدن شامل مراحل زیر است:
• تزریق بی‌حسی موضعی
• ایجاد برش برای نمایان‌کردن دندان
• برداشتن استخوانی که مانع دسترسی به دندان است
• لق‌کردن و خارج‌کردن با احتیاط دندان
• تمیزکردن محل جراحی
• در صورت نیاز، بخیه‌زدن و قرار دادن گاز برای کنترل خونریزی
مراقبت‌های بعد از جراحی شامل موارد زیر است:
• برای کنترل درد، دندان‌پزشک دستورالعمل‌هایی شامل مصرف مُسکن‌ها و داروهای دیگر ارائه می‌دهد
• برای جلوگیری از خونریزی، بیمار باید برای مدتی گاز را در محل نگه دارد و از فعالیت‌های سنگین پرهیز کند
• تورم و ناراحتی خفیف پس از کشیدن دندان طبیعی است و می‌توان آن را با کمپرس یخ و دارو کنترل کرد
• رعایت دقیق بهداشت دهان، رژیم غذایی و مراقبت از زخم ضروری است؛ استعمال دخانیات و مصرف الکل به‌شدت ممنوع است
• ممکن است یک نوبت پیگیری برای بررسی روند بهبودی و رسیدگی به هرگونه نگرانی تنظیم شود
نتیجه‌گیری
در اغلب موارد، دندان‌های عقل موجب درد و ناراحتی می‌شوند. گرچه در برخی افراد ممکن است این مشکل خودبه‌خود برطرف شود، اما در برخی دیگر، نیاز به مراقبت پزشکی جدی است. درد شدید، تورم، عفونت یا تشکیل کیست و تومور باید فوراً مورد رسیدگی قرار گیرد. متخصصان معمولاً کشیدن دندان عقل را با روش‌های ایمن توصیه می‌کنند؛ با این حال، پیش از تصمیم‌گیری نهایی، مشورت با دندان‌پزشک ضروری است.