آریا بانو - آشنایی با خواص خارگیل؛ میوه ای با طعم بهشتی و رایحه ای جهنمی
خارگیل یا دوریان میوه ای است با پوست سخت و خشن که حالت خاردار یا میخ دار دارد ، این میوه با وجود بوی بسیار نامطبوع ، خواص بسیار زیادی برای سلامت بدن دارد. 
خارگیل یا دوریان ( به انگلیسی : Durian ) میوه بومی مالزی ، برونئی ، فیلیپین و اندونزی است . یکی از مقاصد اصلی صادرات اصلی این میوه ، کشور چین است. 
میوه دوریان بسیار بزرگ است و تا 1 فوت و 6 اینچ عرض دارد. شکل خارجی آن محکم و حالت پر از میخ مانند است و رنگ داخل آن طیف زرد و قرمز دارد. 
تا کنون 30 گونه دوریان شناخته شده است که 9 گونه آن برای پخت و پز مصرف می شود و فقط 1 گونه آن در مناطق غیر بومی پرورش پیدا کرده است. 
باوجودی که خارگیل میوه بومی تایلند محسوب نمی شود ولی تبدیل به یکی از بزرگترین صادر کنندگان این میوه شده است. 
خارگیل یا دوریان میوه ای با طعم کاستارد (دسری که از خامه ، شیر و زرده تخم مرغ تهیه می شود) ولی با رایحه ای بد بو و متعفن است. به گفته چینی ها خارگیل میوه ای با طعم بهشتی و رایحه ای جهنمی است. 
بوی بد خارگیل به قدری زیاد است که آن را شبیه بوی میوه خراب شده ای که در خروجی آب ، گیر کرده است تشبیه می کنند. با وجودی که این میوه تبدیل به گران ترین میوه تایلند شده است ولی به دلیل بوی بدی که دارد ، مصرف آن در اماکن عمومی و هتل ها ممنوع شده است. خارگیل در طب سنتی چین از جایگاه ویژه ای برخوردار است و بعد از مصرف گوشت داخل میوه داخل پوست آن آب ریخته و مینوشند. 
به عقیده چینی ها پوست خارگیل یک کاسه آب شفا بخش است که خواص جادویی اش را به آب منتقل میکند. 
برگ خارگیل تب بر قوی و میوه آن تعریق آور قوی است. 
خارگیل سرشار از فیبر ، پیتاسیم ، پروتئین و ویتامین ث است و مقدار انرژی آن به قدری زیاد است که در ترکیب مواد انرژی زا از آن استفاده میکنند. 
روش مصرف خارگیل یا دوریان
این میوه به عنوان بدبو ترین میوه دنیا شناخته می شود و شاید خوشایند همه نباشد. 
برای مصرف گوشت داخل دوریان باید دستکش بپوشید پوسته آن را با چاقو از وسط ببرید و بخش گوشتی داخل دوریان را جدا کرده و میل نمایید. 
احتیاط و عوارض مصرف دوریان
در مورد مصرف این میوه در دوران بارداری و شیردهی تحقیقی انجام نشده ولی اگر قبلا از این میوه استفاده نکرده اید توصیه میشود از مصرف آن در این دوران اجتناب کنید.
مصرف دوریان می تواند سطح قند خون را بیشتر از سایر میوه ها و حتی موز افزایش بدهد بنابراین برای دیابتی ها منع مصرف دارد. 
مصرف دوریان میتواند برای برخی از افراد حساسیت زا باشد و باعث بروز عوارض زیر شود :
- ناراحتی شکم
- گاز شکم
- اسهال
- استفراغ
- واکنش های آلرژیک
- مصرف دانه دوریان ممکن است در برخی افرد باعث تنفس های کوتاه شود. 
ارزش غذایی و خواص خارگیل یا دوریان
دوریان حاوی مقدار قابل توجهی ویتامین و مواد معدنی است از جمله ویتامین ث ، اسید فولیک ، تیامین ، ریبوفلاوین ، نیاسین ، ویتامین ب 6 ، ویتامین آ ، پتاسیم ، آهن ، کلسیم ، منیزیم ، سدیم ف روی و فسفر .
خاصیت انرژی زا بودن دوریان
ارزش غذایی و میزان کالری خارگیل در هر 100 گرم برابر با 300 کالری انرژی می باشد.
دوریان کالری بالایی دارد که بیشتر آن کربوهیدرات است و برای افزایش سطح انرژی ایده آل محسوب می شود. به همین دلیل ورزشکاران ترجیح می دهند از آن به عنوان میان وعده یا انرژی زا قبل از ورزش استفاده کنند. در واقع زیاده روی در مصرف دوریان به راحتی شما را دچار افزایش وزن خواهد کرد.
بهبود روحیه و درمان افسردگی با دوریان
مواد غذایی غنی از ویتامین B6 میتوانند سطح تولید سروتونین در مغز را افزایش دهند. سروتونین یک انتقال دهنده عصبی در مغز است که کم شدن تولید آن در بدن ارتباط مستقیم با افسردگی دارد. خارگیل سرشار از ویتامین ب 6 است و مصرف آن باعث درمان افسردگی و بهبود خلق و خو و درمان بی خوابی می شود. 
پیشگیری از پیری زودرس با خارگیل
با وجوی که فرایند پیری کاملا طبیعی است ولی مصرف دوریان مانع از پیری زودرس می شود و کمک میکند زمان بیشتری از عمرتان را در سلامت و جوانی به سر ببرید. ویتامین ث یکی از مهم ترین آنتی اکسیدان ها است که اثرات مخرب رادیکال های آزاد در بدن را خنثی میکند و با به حداقل رساندن فرایندهای اکسیداتیو در بدن ، روند پیری را آهسته تر می کند. دوریان یکی از منابع غنی ویتامین ث طبیعی برای بدن است.

بهبود دستگاه گوارش با خارگیل
مقدار فیبر بالای دوریان برای کمک به حرکات منظم روده و بهبود کارکرد دستگاه گوارش مهم است. فیبر بالا به دفع سریعتر و بهتر مواد زائد از روده ها و سلامت کلی دستگاه گوارش کمک میکند. 
خواص خارگیل برای کاهش ابتلا به سرطان
وجود آنتی اکسیدان ها و فیبر در این میوه به دفع هر چه بیشتر مواد زائد از بدن کمک میکند ، یکی از عوامل موثر در رشد سرطان روده ، باقی ماندن طولانی مدت مدفوع در روده هاست که مصرف خارگیل مانع از این مشکل می شود ، از سویی دیگر خارگیل با کمک به کاهش استرس اکسیداتیو سلول ها حتی در سطح دی ان ای ، به کاهش خطر جهش سلولی منجر به سرطان کمک میکند. 
درمان کم خونی با خارگیل
کمبود مواد مغذی در بدن از جمله آهن ، اسید فولیک ، ویتامین ث و مس باعث کاهش تولید سلولهای قرمز خون و در نتیجه کم خونی فقر آهن می شود. دوریان به صورت یک جا تمام این مواد مغذی را به صورت همزمان به بدن می رساند و به صورت طبیعی به درمان کم خونی بدن کمک می کند. 
تنظیم فشار خون با دوریان
پتاسیم موجود دراین میوه خاصیت الکترولیتی دارد و باعث حفظ سطح طبیعی فشار خون می شود. سطح سدیم بدن را متعادل کرده و باعث تخلیه مایعات اضافه از بدن و انبساط عروق می شود. 
مقدار کم کلسیم موجود در دوریان به بهبود انعطاف پذیری عروق کمک میکند و اثر مثبت بر تعدیل فشار خون می گذارد و باعث کاهش بیماری های قلبی و عروقی می شود. 

سلامت قلب و کاهش کلسترول با دوریان
مصرف دوریان باعث کاهش تری گلیسرید خون ، افت شدید کلسترول بد و تولید اسیدهای صفراوی می شود. 
کاهش تری گلیسرید و کلسترول خون مانع از تجمع پلاک در عروق خونی شده و باعث بهبود سلامت قلب و عروق می شود. 
درمان بی خوابی با دوریان
تریپتوفان موجود در این مویه برای درمان اختلالات خاب مفید است. تریپتوفان زمانی که به مغز میرسد باعث تولید بیشتر سروتونین شده و ایجاد حس آرامش و شادی میکند . سروتونین اضافه در بدن باعث تولید ملانین ندر خون شده و در نتیجه خواب بهتری را به ارمغان می آورد.
بهبود سلامت استخوان ها را دوریان
دوریان منبع غنی از منیزیم ، پتاسیم ، منگنز و مس است که همه برای سلامت استخوان ها مفیدند. پتاسیم باعث بهبود جذب مواد مغذی سلولها می شود بنابراین مواد معدنی بیشتری جدب بدن می شوند و سلامت استخوان ها را تامین میکنند. 
خواص دوریان در بارداری
دوریان سرشار از اسید فولیک است که یکی از مواد مغذی ضروری در باردرای برای رشد اندام ها ، ستون فقرات و مغز جنین است. البته مصرف این میوه در دوران بارداری حتما باید با مشورت پزشک انجام شود. 

کاهش میگرن با دوریان
مصرف منظم دوریان باعث کاهش سردردهای میگرنی می شود . علت آن بیشتر مربوط به وجود ریبوفلاوین در آن است. 
درمان یرقان با دوریان
سطوح بالای بیلیروبین در خون باعث بروز زردی در پوست و سفیدی چشم می شود که به عنوان یرقان شناخته می شود. از ریشه و برگهای دوریان برای درمان یرقان استفاده می شود. 
بهبود مشکلات جنسی با دوریان
میوه دوریان باعث بهبود توان جنسی و استقامت نعوظ شده و سرعت حرکت اسپرم را افزایش داده و میزان ناباروری در زنان و مردان را کاهش میدهد. 
حفظ سلامت دهان و دندان با دوریان
یک عدد دوریان متوسط حدودد 95 میلی گرم فسفر دارد که 13.5 درصد مقدار مورد نیاز روزانه است. با وجودی که همه میدانیم ماده معدنی اصلی برای حفظ سلامت دندان ها کلسیم است ولی کلسیم بدون فسفر نمی تواند باعث تقویت دندان ها شود. 
گردآوری : بخش تغذیه و آشپزی بیتوته