بزرگنمايي:

آریا بانو - ایسنا /دانشمندان در پژوهشی جدید دریافته‌اند که میکروبیوم روده نقش مهمی در رشد سلول‌های انسولین‌ساز در دوران نوزادی ایفا می‌کند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که تغییرات در ترکیب میکروبی روده در اوایل زندگی می‌تواند اثرات طولانی‌مدتی بر متابولیسم بدن و خطر ابتلا به دیابت نوع یک داشته باشند.
دیابت نوع یک یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های تولیدکننده انسولین را از بین می‌برد. این بیماری معمولاً در کودکی یا نوجوانی بروز می‌کند و فرد مبتلا مجبور به تزریق انسولین برای کنترل قند خون خود می‌شود. تاکنون علت دقیق این بیماری مشخص نشده، اما نقش ژنتیک و عوامل محیطی در آن مطرح بوده است. یکی از جنبه‌های کمتر شناخته‌شده در این زمینه، تأثیر میکروبیوم روده بر رشد و سلامت سلول‌های تولیدکننده انسولین است. بررسی این موضوع می‌تواند به درک بهتر این بیماری و یافتن راه‌هایی برای پیشگیری از آن کمک کند.
اهمیت بررسی این موضوع زمانی مشخص می‌شود که بدانیم ترکیب میکروبیوم روده در دوران نوزادی به‌شدت تحت تأثیر عوامل محیطی از جمله تغذیه و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها قرار دارد. مطالعات قبلی نشان داده‌اند که استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در اوایل زندگی می‌تواند باعث تغییرات دائمی در جمعیت میکروبی روده شود، اما اینکه این تغییرات چه تأثیری بر متابولیسم و سلامت درازمدت دارند، کمتر بررسی شده است.
بازار
گروهی از پژوهشگران به سرپرستی جون راند، استاد دانشگاه یوتا، و جنیفر هیل، استادیار دانشگاه کلرادو بولدر در آمریکا، در مطالعه‌ای جدید نشان دادند که قرار گرفتن موش‌های نوزاد در معرض آنتی‌بیوتیک‌ها، رشد سلول‌های انسولین‌ساز در پانکراس را کاهش داده و در نتیجه، میزان انسولین در بدن آن‌ها در بزرگسالی کمتر می‌شود. در مقابل، برخی میکروب‌های خاص می‌توانند رشد این سلول‌ها را تقویت کنند و حتی خطر ابتلا به دیابت نوع 1 را کاهش دهند.
در این پژوهش، محققان با استفاده از موش‌های نوزاد، تأثیر مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها بر رشد سلول‌های انسولین‌ساز را بررسی کردند. آن‌ها دریافتند که مصرف این داروها در یک بازه زمانی 10 روزه پس از تولد، تعداد این سلول‌ها را به‌شدت کاهش می‌دهد. سپس، آن‌ها با بررسی تأثیر انواع مختلف میکروب‌ها، مشخص کردند که برخی میکروارگانیسم‌ها می‌توانند این اثرات منفی را خنثی کنند.یکی از این میکروب‌ها، قارچی به نام «کاندیدا دوبلینیسیس» بود که در بزرگسالان سالم وجود ندارد؛ اما ممکن است در نوزادان شایع‌تر باشد.
نتایج این مطالعه نشان دادند که موش‌های نوزادی که در معرض این قارچ قرار گرفتند، در بزرگسالی میزان انسولین بیشتری داشتند و کمتر به دیابت نوع 1 مبتلا شدند. جالب‌تر اینکه در موش‌های بزرگسالی که قبلاً سلول‌های انسولین‌ساز آن‌ها تخریب شده بود، افزودن این قارچ به میکروبیوم روده باعث ترمیم سلول‌های پانکراس و بهبود عملکرد متابولیکی شد. این یافته نشان می‌دهد که برخی میکروب‌های خاص نه‌تنها در دوران نوزادی، بلکه حتی در بزرگسالی نیز می‌توانند بر سلامت پانکراس و تولید انسولین تأثیر بگذارند.
از سوی دیگر، بررسی‌های بیشتر نشان داد که این قارچ از طریق تأثیر بر سیستم ایمنی بدن، باعث تقویت سلول‌های انسولین‌ساز می‌شود. پژوهشگران دریافتند که در موش‌هایی که فاقد میکروبیوم بودند، تعداد سلول‌های ایمنی موجود در پانکراس کمتر و عملکرد متابولیکی آن‌ها ضعیف‌تر بود. اما زمانی که این موش‌ها در معرض قارچ کاندیدا دوبلینیسیس قرار گرفتند، تعداد سلول‌های ایمنی در پانکراس افزایش یافت و عملکرد متابولیکی آن‌ها بهبود پیدا کرد.
این کشف می‌تواند راه را برای استفاده از میکروب‌ها یا ترکیبات مشتق‌شده از آن‌ها در درمان دیابت نوع 1 هموار کند. اگر اثرات مشاهده‌شده در موش‌ها در انسان نیز تأیید شود، ممکن است در آینده بتوان با استفاده از این میکروب‌ها، عملکرد سلول‌های تولیدکننده انسولین را بازگرداند. با این حال، محققان هشدار می‌دهند که بسیاری از درمان‌هایی که در موش‌ها موفق بوده‌اند، در انسان نتایج مشابهی نداشته‌اند و هنوز مطالعات بیشتری لازم است.
پژوهش فوق که نتایج آن در نشریه معتبر Science منتشر شده اند، می‌تواند گامی مهم در درک بهتر نقش میکروبیوم روده در سلامت متابولیکی باشد. محققان امیدوارند که در آینده بتوان از این یافته‌ها برای توسعه روش‌های جدیدی جهت پیشگیری و حتی درمان دیابت نوع یک استفاده کرد.