بزرگنمايي:

آریا بانو - پلاسمای انسانی به عنوان منبع آنتی بادی‌ها در تولید دارو‌های بسیار مهم و حیاتی برای بیماران نیازمند همچون بیماران هموفیلی، نقص سیستم ایمنی بدن و بسیاری دیگر از بیماری‌های اتوایمیون، کاربرد به سزایی دارد. همچنین پروتئین پلاسما در درمان شوک و سوختگی‌های شدید کاربرد فراوانی دارد.

این روزها فروش پلاسما در ازای مبلغی هر چند اندک، اما به یکی از بازارهای داغ سلامت تبدیل شده است. 
ساعت هفت صبح است و هنوز درب مرکز جمع آوری پلاسما در یکی از مناطق حاشیه‌ای شهر تهران باز نشده، اما دو جوان منتظر ایستاده اند. 
با آن‌ها هم صحبت می‌شوم تا علت حضورشان در مقابل این مرکز را بدانم. برای فروش پلاسما آمده بودند. 
رقمی که بابت یک نوبت اهدای پلاسما (البته بهتر است بگوییم فروش) دریافت می‌کنند، عدد چشمگیری نیست و فقط پول جیبی تلقی می‌شود. اما همین هم برای آن‌ها کافی است تا ترغیب شوند و هفته‌ای دو مرتبه به این مرکز بیایند. 
این روزها شاهد تأسیس این قبیل مراکز در نقاط مختلف کشور هستیم و افرادی که برای فروش پلاسما به آنجا می‌روند. 
پلاسما مایع زرد رنگ تشکیل دهنده خون است که پس از جداسازی خون از سایر اجزای سلولی به دست می‌آید. 
پلاسمای انسانی به عنوان منبع آنتی بادی‌ها در تولید داروهای بسیار مهم و حیاتی برای بیماران نیازمند همچون بیماران هموفیلی، نقص سیستم ایمنی بدن و بسیاری دیگر از بیماری‌های اتوایمیون، کاربرد به سزایی دارد. همچنین پروتئین پلاسما در درمان شوک و سوختگی‌های شدید کاربرد فراوانی دارد. 
بنابراین، پلاسما منبع طیف گسترده‌ای از داروهای نجات بخش بیماران است که بدون وجود پلاسمای انسانی امکان تولید آن‌ها وجود ندارد. 
حالا متوجه این واقعیت می‌شویم که پلاسمای انسانی، ارزش بسیار زیادی برای نجات جان همنوعان دارد و بی‌خود نیست که مراکز جمع آوری پلاسمای انسانی، نیروهای خود را در معابر عمومی به صف می‌کنند تا برای دریافت پلاسما، تبلیغ کنند. 
مصطفی جمالی مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، با انتقاد از پلاسما فروشی در بخش خصوصی، گفت: این روش ضمن به خطر انداختن سلامت اهداکننده و مصرف کننده داروهای مشتق از پلاسما، خطر کاهش اهدای داوطلبانه خون را در پی خواهد داشت. 
در حالی که پزشکان عنوان می‌کنند هفته‌ای یک نوبت اهدای پلاسما، مشکلی ندارد؛ اما مراکز خصوصی جمع آوری پلاسما، به این موضوع توجه ندارند و مشاهده می‌شود که برخی افراد تا دو نوبت در هفته هم برای فروش پلاسمای خون خود اقدام می‌کنند. 
گفته می‌شود برای هر نوبت فروش پلاسما، رقمی در حدود 500 تا 600 هزار تومان پرداخت می‌شود. این در حالی است که جمع آوری پلاسمای انسانی، سود زیادی برای مراکز دارد. زیرا، داروهای مشتق از پلاسما، بسیار گران قیمت و البته، حیاتی هستند. 
مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، معتقد است؛ وقتی در ازای دریافت پول، اهدای پلاسما صورت می‌گیرد و افراد برای اهدای پلاسما مراجعه می‌کنند ممکن است سوالات را خوب جواب ندهند. 
در بازنگری عملکرد مراکز جمع آوری پلاسما، که چند سال قبل صورت گرفت، برای اولین بار میزان نیاز کشور توسط سازمان غذا و دارو محاسبه و مدون شد که در چشم‌انداز آینده 600 هزار لیتر پلاسما ایرانی تهیه و همزمان پالایشگری جهت تبدیل پلاسما کشور به داروهای مورد نیاز بیماران در خاک ایران راه‌اندازی شود. 
به دلیل اهمیت نگاه جامعه نگر به مقوله جمع‌آوری پلاسما و خطر تأثیر منفی اهدای پولی بر اهدای داوطلبانه در کشور، مقرر شد تنها یک سوم پلاسمای اهدایی از طریق پرداخت پول جمع‌آوری شود و الباقی پلاسمای مورد نیاز کشور با مشارکت اهداکنندگان داوطلب، تهیه و در اختیار پالایشگر قرار گیرد. 
اما، امروز آنچه را مشاهده می‌کنیم، فروش پلاسما است و سازمان انتقال خون نتوانسته در مسیر جمع آوری داوطلبانه پلاسما موفق باشد. 
افزایش تعداد مراکز خصوصی جمع آوری پلاسما در کشور، بیانگر این واقعیت تلخ است که پلاسما فروشی به یک بازار پرسود برای صاحبان این مراکز تبدیل شده و سلامت انسان‌ها، چندان هم مهم نیست. 
شاید اگر در راه اندازی پالایشگاه انتقال خون، قدری جدی‌تر بودیم، حالا می‌توانستیم شاهد اهدای داوطلبانه پلاسما باشیم؛ درست مثل اهدای خون که امروزه به صورت صد درصد داوطلبانه صورت می‌گیرد و هیچ کس توقع دریافت پول ندارد.