بزرگنمايي:

آریا بانو - همشهری آنلاین / اگرچه پیامدهای سلامتی تحت ‌تأثیرعوامل بی‌شماری قرار می‌گیرند، اما ویژگی‌های شخصیتی، مکانیسم‌های مقابله و کنترل استرس فرد که تأثیر زیادی بر سلامت کلی دارند، تحت‌تأثیر نقش پیچیده ترتیب تولد قرار دارند. شاید بدانید ترتیب تولد در خانواده بر ویژگی‌های شخصیتی و رفتار افراد تأثیر می‌گذارد، اما چه فرزند اول محتاط باشید و چه فرزند آخر خطرپذیر، این ترتیب جنبه‌های دیگری از زندگی‌تان از جمله سلامت‌تان را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ترتیب تولد در خانواده ممکن است بر برخی از جنبه‌های سلامت شما، از جمله قدرت دستگاه ایمنی، خطر چاقی، میزان اضطراب و موارد دیگر نیز تأثیر بگذارد.
اگرچه پیامدهای سلامتی تحت ‌تأثیرعوامل بی‌شماری قرار می‌گیرند، اما ویژگی‌های شخصیتی، مکانیسم‌های مقابله و کنترل استرس فرد که تأثیر زیادی بر سلامت کلی دارند، تحت‌تأثیر نقش پیچیده ترتیب تولد قرار دارند.
فرزند اول یا فرزند ارشد
فرزندان اول معمولاً مسئولیت‌پذیر و پیرو قواعد هستند. آنها اغلب نقش مراقبتی را برای خواهر و برادرهایشان بر عهده می‌گیرند. آنها می‌توانند مستعد مضطرب شدن باشند و اغلب نسبت به سنشان پخته‌تر به نظر می‌رسند. آنها به راحتی مسئولیت را به عهده می‌گیرند.
یک بررسی نشان داده است که مدیران عامل بیشتر احتمال دارد فرزند اول باشند. بررسی دیگری نشان داده است که فرزندان بیشتر احتمال دارد تحصیلات عالی انجام دهند و نسبت به خواهر و برادرهای کوچک‌تر خود پول بیشتری به دست آورند.
اما فرزند اول بودن لزوماً به معنای شروع آسان زندگی نیست. یک بررسی نشان داد که فرزندان اول در مقایسه با خواهر و برادرهای بعدی خود، بیشتر احتمال دارد به طور زودرس و با وزن کمتر به دنیا بیایند. بااین‌حال، این مشکل با عامل دیگری متعادل می‌شود؛ زیرا والدین در مورد ویزیت پزشکی و مراقبت‌های پیشگیرانه به فرزند اول خود نسبت به فرزندان بعدی خود توجه بیشتری دارند.
این پژوهشگران به طور خاص دریافتند که «فرزندان اول با احتمال بیشتری آزمایش‌های غربالگری پزشکی پیشگیرانه را انجام می‌دهند، میزان دریافت واکسن آنها بیشتر است و بیشتر به‌وسیله پزشک عمومی یا متخصص اطفال ویزیت می‌شوند.» به گفته این پژوهشگران والدین با افزایش تعداد فرزندان این وضعیت ممکن است به دلیل کاهش منابع، از جمله زمان و پول، تغییر کند.
از جنبه روان‌شناسی، خواهر یا برادر بزرگ‌تر اغلب «والد» می‌شود یا به نقشی شبیه والدین سوق داده می‌شوند. حتی یک اصطلاح خاص درباره دختران در این مورد وجود دارد - «نشانگان دختر بزرگ‌تر» که بار نامتناسب مسئولیتی را که اغلب بر دوش بزرگ‌ترین دختر خانواده گذاشته می‌شود، توصیف می‌کند.
اساساً فرزند اول سریع‌تر از بقیه فرزندان «بزرگ می‌شود». فرزندان ارشد در سنین پایین یاد گرفته‌اند که مراقبت از دیگران است که ارزش فرد را معین می‌کند. به همین دلیل، خواهر یا برادرهای بزرگ‌تر ممکن است در نهایت وظیفه‌شناس‌تر یا محتاط‌تر از سایر فرزندان شوند، احتمالاً به دلیل انتظارات بالاتری که از آنها می‌رود، و آنها همچنین به سلامت خود بیشتر توجه می‌کنند.
درعین‌حال، این نوع تربیت می‌تواند پیامدهای منفی برای سلامت روانی فرزندان ارشد یا اول داشته باشد. یک بررسی که یافته‌هایش در سال 2024 منتشر شد، نشان داد که فرزندان ارشد 48 درصد بیشتر از فرزندانی که در ترتیب تولد در رده بعدی قرار دارند، دچار اضطراب و 35 درصد بیشتر دچار افسردگی می‌شوند.
فرزند وسط
اگر فرزند وسط باشید، احتمالاً از قبل با مشکل نادیده گرفته شدن و فراموش شدن آشنا هستید. حتی یک اصطلاح برای این وضعیت وجود دارد: نشانگان فرزند وسط.
فرزندان وسط که بین فرزند ارشد مسئول و فرزند کوچک آزاد و سرزنده قرار گرفته‌اند، معمولاً میانجی‌های صلح خانواده هستند. درحالی‌که آنها می‌توانند مردم را راضی کنند، به عنوان شورشیانی نیز شناخته می‌شوند که سعی می‌کنند راه خود را در زندگی پیدا کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که فرزندان وسط نسبت به خواهر و برادرهای بزرگ‌تر خود رفتارهای پرخطرتری دارند.
شاید قرار گرفتن در میانه در ترتیب تولد، جایگاه سختی باشد، اما قرار گرفتن میان فرزند اول و فرزند آخر مزایای خودش را هم دارد. یافته‌های یک بررسی بزرگ اخیر نشان داد که فرزندان وسط در صداقت، مهربانی و همکاری بالاترین رتبه را دارند.
با این حال، الگوهایی از بیان نکردن احساسات و خواسته‌ها و احساس نادیده گرفته شدن در فرزندان وسط هم مشاهده می‌شود. آنها تمایل دارند نیازهای خود را نادیده بگیرند؛ زیرا هرگز این نیازها مورد توجه نبوده‌اند. چنین وضعیتی می‌تواند بر سلامت روان تأثیر بگذارد و گاهی اوقات به صورت اضطراب یا افسردگی بروز کند، به خصوص اگر نقش فرزند وسط در خانواده به وضوح تعریف یا تأیید نشده باشد.
وقتی صحبت از سلامت جسمی می‌شود، فرزندان وسط به دلیل قرار گرفتن زودهنگام در معرض میکروب‌ها دستگاه ایمنی قوی‌تری نسبت به فرزندان بزرگتر دارند.
کوچک‌ترین فرزند یا ته‌تغاری
کوچک‌ترین فرزندان اغلب به عنوان موجوداتی جذاب و آزاد دیده می‌شوند. به عنوان کوچک‌ترین اعضای خانواده، معمولاً نسبت به خواهر و برادرهای بزرگ‌ترشان با ملایمت بیشتری با آنها رفتار می‌شود. آنها به عنوان افرادی سرگرم‌کننده، سرکش و خطرپذیر شناخته می‌شوند.
خبر خوب برای کوچک‌ترین فرزندان این است که آنها، درست مانند فرزندان وسط، به لطف میکروب‌هایی که از همان ابتدا، زود و مکرراً در معرض آنها قرار می‌گیرند، نسبت به خواهر یا برادر بزرگ‌تر خود دستگاه ایمنی قوی‌تری دارند.این موضوع به عنوان فرضیه بهداشت شناخته می‌شود. یک بررسی اخیر نشان داد که احتمال ابتلا به آسم و آلرژی در خواهر یا برادر کوچک‌تر کمتر از خواهر یا برادر بزرگ‌ترشان است، درحالی‌که تحقیقات دیگر نشان می‌دهد که داشتن خواهر یا برادر بزرگ‌تر با خطر کمتر ابتلا به آلرژی غذایی مرتبط است.
بااین‌حال، درحالی‌که فرزند بزرگ‌تر معمولاً در بدو تولد پیامدهای سلامتی بدتری دارد، این نقش با بزرگ‌تر شدن بچه‌ها تغییر می‌کند، و تحقیقات نشان می‌دهند که فرزندان کوچک‌تر به دلیل رفتارهای پرخطر، از جمله آسیب‌های تصادفی و مصرف مواد مخدر، بیشتر در بیمارستان بستری می‌شوند.
وقتی صحبت از سلامت روان می‌شود، فرزندان کوچک‌تر می‌توانند مستعد ابتلا به مشکلات عزت نفس و خودکارآمدی باشند. اساساً، تاثیر فراگیر این «آخر بودن» نسبت به خواهر و برادرهای بزرگ‌تر منجر به کاهش احساس توانا بودن می‌شود. فرزندان کوچک‌تر ممکن است به بزرگسالی تبدیل شوند که کمتر صحبت می‌کنند، زیرا وقتی در حال بزرگ شدن بوده‌اند، نظرشان چندان شمرده نمی‌شده است.
والدین چکار باید بکنند؟
درحالی‌که ترتیب تولد می‌تواند بر زندگی یک فرد تأثیر بگذارد، هیچ چیز مطلقی در این باره وجود ندارد. والدین این امکان را دارند تا از طریق نحوه تعامل با فرزندانشان به آنها کمک کنند تا از گیر افتادن آنها در کلیشه‌های رایج جلوگیری کنند
مهم است که والدین سعی کنند از برچسب زدن به فرزندانشان و مقایسه کردنشان خودداری کنند، چرا که چنین کاری می‌تواند باعث شود بچه‌ها را حتی تا بزرگسالی احساس گیر افتادن در نقش‌هایی مشخص را کنند؛ در عوض، والدین باید بر نقاط قوت فردی فرزندان تاکید کنند.