آریا بانو - خراسان / معاون وزارت بهداشت گفته در سال 1403 تعداد 1046 نفر دانشجو پزشکی دارای افکار خودکشی بودند و 40 هزار نفر از دانشجویان علوم‌پزشکی نیاز به انجام مداخلات روان‌درمانی دارند؛ از چرایی این ماجرا گفتیم
در عین حال که بر اساس آمار ارائه شده و سخنان معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت‌بهداشت، این آمار از میانگین جهانی کمتر اعلام شده است ولی به هر حال نمی‌توان به سادگی از آن گذشت زیرا تا حدودی افرادی که در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی تحصیل می‌کنند، کسانی هستند که موفقیت نسبی در کنکور سراسری به دست آورده و به تحقق رویاهای خود نزدیک‌تر شده‌اند و اگر شرایط برای این گروه از جوانان رضایت‌بخش نیست پس برای کسانی که نتوانسته‌اند به خوبی از سد کنکور عبور کنند و در رشته و دانشگاه‌های مورد علاقه خود پذیرفته شوند چگونه است؟ معاون وزارت بهداشت گفته: «در بین جمعیت دانشجویی دانشجویان علوم‌پزشکی کشور در سال 1403 تعداد 7 دانشجو بر اساس خودکشی فوت و 84 نفر هم اقدام به خودکشی کرده بودند». او همچنین افزود: «بر اساس آمار منتج از غربالگری دانشجویان علوم پزشکی، تعداد 40 هزار نفر از دانشجویان علوم پزشکی نیاز به انجام مداخلات روان درمانی هستند»(منبع خبر: عصرایران). در ادامه به واکاوی این آمار و دلایل احتمالی آن می‌پردازیم.
استرس و اضطراب بالای دانشجویان پزشکی
وجود اختلالات استرس و اضطراب یکی از عامل اصلی خودکشی در بین دانشجویان پزشکی است. به منظور ارتقا سطح بهزیستی روانی، پیشگیری و درمان انواع اختلالات روان شناختی افسردگی، اضطراب و ... مشاوره دانشگاه‌ها ارتقا جایگاه سازمانی پیدا کردند و علاوه بر سلامت‌روان موضوعاتی نظیر سبک‌زندگی دانشجویی، ارتباط با خانواده، پیوند و ازدواج به حوزه فعالیت این ادارات اضافه شده است که البته این اقدامات در جای خود ارزشمند و قابل تقدیر است اما به دلایل وجود اضطراب و متغیرهای دیگری از قبیل سختی‌های دروس پزشکی، شرایط تحصیلی دانشجویان و ... هنوز باید فکری برای بهبود شرایط کرد.
توهم خوشبخت‌شدن سریع با قبولی در پزشکی
یکی از مواردی که در ایجاد یأس و نا امیدی برخی از دانشجویان می‌تواند نقش داشته باشد، مدینه فاضله ای است که قبل از کنکور از سوی خود فرد، خانواده و اجتماع در ذهن دانش‌آموزان ایجاد شده و شرط ورود به آن هم قبولی در رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی تبیین شده است. مشکل این جاست که متاسفانه بعد از یک رقابت نفس گیر و گذر پر مشقت از سد کنکور و پس از ثبت‌نام در دانشگاه و فروکش کردن ذوق و هیجان اولیه و درگیر شدن با سختی‌های درس و دانشگاه و دیدن دانشجویان ترم‌های بالاتر و فارغ التحصیلان رشته‌های خود، تعدادی از این عزیزان تازه متوجه می‌شوند که نه تنها با قبولی در رشته‌های رویایی به‌طور کامل خوشبخت نشده بلکه در ابتدای یک مسیر سخت و پر چالش دیگر قرار گرفته‌اند.
احساس برخی مبنی بر خاص بودن
یکی دیگر از مواردی که می‌تواند بر سلامت‌روان دانشجویان این دانشگاه‌ها و مخصوصا رشته‌های پزشکی تاثیر داشته باشد این است که اگر بعد از ورود به این دانشگاه خود را تافته جدابافته‌ای از سایرین بدانند، ناخودآگاه در مراودات و ارتباطات و حتی همسرگزینی محدودتر شده و این مسئله می‌تواند باعث ایجاد اضطراب شود. همچنین باعث تنهایی فرد می‌شود که خودش می‌تواند زمینه ساز یکسری آسیب‌ها شود.
نگرانی درباره آینده شغلی
شرایط نامناسب اقتصادی، نگرانی در باره آینده شغلی، چالش‌های مربوط به روابط عاطفی و بالا رفتن سن ازدواج از دیگر عواملی هستند که تا حد زیادی سلامت روان دانشجویان را در معرض خطر قرار می‌دهند. دانشجویان پزشکی باتوجه به توقع بالایی که از رشته خود و درآمد آن دارند، ممکن است بیشتر از بقیه در معرض این خطر باشند.
پیشگیری از یادمان نرود
در نهایت هم این بخش از صحبت‌های معاون وزیر که گفته‌اند بر اساس آمار منتج از غربالگری دانشجویان علوم‌پزشکی، تعداد 40 هزار نفر از دانشجویان علوم پزشکی نیاز به انجام مداخلات روان درمانی دارند قابل تامل است. چراکه وقتی 40 هزار نفر نیازمند درمان هستند، قطعا تعداد بیشتری نیازمند پیشگیری هستند و در صورت عدم انجام اقدامات پیشگیرانه موثر، قطعا این آمار ثابت نخواهد ماند. بنابراین شایسته است که تمهیدات لازم برای گسترش اقدامات پیشگیرانه و آموزش‌ها در حوزه مهارت‌های زندگی در سطح کشور و همه دانشگاه‌های علوم‌پزشکی اندیشیده شود و از ظرفیت‌های خارج از دانشگاه در حوزه مراکز مشاوره هم غفلت نشود زیرا ممکن است به دلیل برخی نگرانی‌های درون سازمانی، بسیاری از مشکلات دانشجویان در مراکز مشاوره دانشگاه‌ها مطرح نشود.
نویسنده: دکتر حسین محرابی | روان شناس و مدرس دانشگاه
بازار ![]()