آریا بانو - زومیت / درحالی‌که امروزه درحال درنوردیدن محدودیت‌های زیستی خود در زمینه طول عمر هستیم، نئاندرتال‌ها و اجداد باستانی ما عمری بسیار کوتاه‌تر داشتند.
دی‌ان‌ای نئاندرتال‌ها همچنان در بدن ما وجود دارد و این یعنی زندگی آن‌ها و انسان‌های امروزی به‌طور تنگاتنگی با هم گره خورده است. بنابراین، پرسش جالبی پیش می‌آید: نئاندرتال‌ها چقدر عمر می‌کردند؟ طبیعی است که 40 هزار سال پیش خبری از شناسنامه و گواهی فوت نبود، پس پژوهشگران برای پاسخ به این پرسش، باید به روش‌های دیگری متوسل می‌شدند.
یکی از روش‌ها برای تخمین متوسط طول عمر نئاندرتال‌ها، به پژوهشی بازمی‌گردد که در سال 2019، توسط دانشمندان سازمان علمی ملی استرالیا (CSIRO) انجام شد. تیم پژوهشی با تحلیل ژنوم، به سرنخ‌هایی درباره‌ی طول عمر دیگر گونه‌های انسان‌تباران دست یافتند. دکتر بن مین، نویسنده‌ی اصلی پژوهش، می‌گوید: «اگر توالی ژنوم یک گونه را در اختیار داشته باشیم، می‌توانیم با استفاده از نوع خاصی از تغییرات به‌نام متیله‌شدن دی‌ان‌ای، طول عمر آن را تخمین بزنیم.»
پدیده‌ی متیله‌شدن دی‌ان‌ای، یکی از مهم‌ترین سازوکارهای اپی‌ژنتیکی است. این نوع تغییر بدون دستکاری در ساختار ژنتیکی، بر نحوه‌ی عملکرد ژن‌ها تأثیر می‌گذارد. تغییرات اپی‌ژنتیکی معمولاً در نواحی خاصی از دی‌ان‌ای، به نام CpG، رخ می‌دهند و براساس مطالعات انجام‌شده، تراکم این نواحی در بخش‌های معینی از ژنوم، با طول عمر پستانداران رابطه‌ی مستقیمی دارد.
به‌گزارش آی‌اف‌ال‌ساینس، پژوهشگران بر پایه‌ی مشاهدات خود ابزاری طراحی کردند و آن را «ساعت پیش‌بینی‌کننده‌ی طول عمر» نامیدند. هدف این ابزار، تخمین طول عمر گونه‌ها از طریق الگوهای متیله‌شدن ژنوم آن‌ها بود. وقتی این ابزار روی ژنوم نئاندرتال‌ها اعمال شد، نتیجه‌ی بسیار جالبی به دست آمد: امید به زندگی نئاندرتال‌ها حدود 37٫8 سال تخمین زده شد.
برای انسان‌تباران دنیسووا، دیگر گونه‌ی خویشاوند منقرض‌شده‌ی ما نیز رقم مشابهی به‌دست آمد. شاید این عدد کم به نظر برسد، اما براساس شواهد ژنتیکی، این مدت برای آمیزش دنیسوواها با انسان‌های خردمند اولیه کاملاً کافی بوده است.
بسیاری از ما فراتر از محدودیت‌های ژنتیکی عمر می‌کنیم
در مورد انسان‌های خردمند نیز نتایج جالبی به‌دست آمد. بر اساس مدل زیستی پژوهشگران، امید به زندگی اجداد باستانی ما به‌طور ژنتیکی تنها 38 سال برآورد شد که تفاوت چندانی با خویشاوندان منقرض‌شده‌مان ندارد. این مقایسه ممکن است برای بسیاری تعجب‌آور باشد، اما نکته‌ی کلیدی اینجاست: ژنتیک فقط بخشی از معادله‌ی طول عمر است.
پژوهشگران تأکید می‌کنند که طول عمر انسان‌ها در دو قرن گذشته، به لطف پیشرفت‌های پزشکی و بهبود کیفیت زندگی، جهش چشمگیری داشته است. به همین دلیل است که امروزه، بسیاری از ما فراتر از محدودیت‌های ژنتیکی عمر می‌کنیم.
برهمین اساس، دکتر مین و همکارانش نتیجه می‌گیرند که نئاندرتال‌ها و دنیسوواها احتمالاً طول عمری مشابه انسان‌های مدرن در دوران‌های اولیه‌ی تاریخی داشته‌اند، پیش از آنکه علوم پزشکی و بهداشت عمومی، ما را به مرزهای تازه‌ای از زندگی طولانی‌تر برسانند.
در حقیقت، انسان‌ها امروزه بیش از هر زمان دیگری عمر می‌کنند. برای نمونه، در ایالات متحده پیش‌بینی می‌شود در طول 30 سال آینده، تعداد افراد بالای 100 سال چهار برابر شود. این روند، نشانه‌ای از آن است که بشر تا حدی توانسته محدودیت‌های زیستی خود را پشت سر بگذارد.
بازار ![]()