آریا بانو - زومیت / باستان‌شناس‌ها سه شهر باستانی مایا را در گواتمالا کشف کردند که در یکی از آن‌ها یک مجموعه نجومی دیده می‌شود.
باستان‌شناسان بقایای سه شهر مایایی را در جنگل پتن گواتمالا کشف کرده‌اند. این شهرها حدود 5 کیلومتر از یکدیگر فاصله دارند و به شکل مثلثی در کنار هم قرار گرفته‌اند. وزارت فرهنگ و ورزش گواتمالا در بیانیه‌ای گزارش داد که این شهرها در دوره‌ای که باستان‌شناسان آن را «پیش‌کلاسیک میانی» می‌نامند (تقریباً بین 1000 تا 400 پیش از میلاد)، بنیان‌گذاری شده‌اند. این سکونتگاه‌ها تا حدود 1100 سال پیش، یعنی زمانی که بسیاری از شهرهای مایا در منطقه فروپاشیدند، همچنان مسکونی بوده‌اند.
از بین سه شهر، مهم‌ترین آن‌ها مکانی است که باستان‌شناسان «لوس آبولوس» به معنی «اجداد» نامیده‌اند. این نام برگرفته از دو پیکره سنگی یک مرد و یک زن است که در این محل پیدا شده‌اند. به نظر می‌رسد این مجسمه‌ها، نیاکان ساکنان این شهر را نشان می‌دهند و احتمال دارد این مکان، مرکزی آیینی برای مردم منطقه بوده باشد.
لوس آبولوس در دوره‌های پیش‌کلاسیک میانی (1000 تا 400 پیش از میلاد) و پیش‌کلاسیک پایانی (400 پیش از میلاد تا 300 میلادی) رونق داشت و پس از متروک شدن، در دوره کلاسیک پایانی (600 تا 900 میلادی) دوباره سکونت‌پذیر شد. این شهر یک مجتمع نجومی دارد که ساختمان‌های آن به‌گونه‌ای چیده شده‌اند که امکان ثبت دقیق انقلاب‌های خورشیدی و اعتدال‌های فصلی را فراهم می‌کند. در این محل بقایای یک تدفین انسانی، دو گربه‌سان، ظروف سفالی، صدف و سرنیزه‌هایی سنگی کشف شده‌اند.
باستان‌شناسان همچنین یک محراب به شکل قورباغه و یک سنگ حکاکی‌شده معروف به استلا را کشف کرده‌اند. با رمزگشایی نوشته‌های مایایی روی استلا، احتمالا اطلاعات بیشتری درباره این مکان و ساکنین آن به دست خواهد آمد.
یکی دیگر از شهرهای تازه کشف‌شده که باستان‌شناسان آن را «پتنال» نامیده‌اند، دارای هرمی به ارتفاع 33 متر است. طبق بیانیه، بالای این هرم مسطح بوده و اتاقی در آن وجود دارد که درونش بقایای نقاشی‌های دیواری دیده می‌شود. رنگ‌های قرمز، سفید و سیاه این نقاشی‌ها هنوز قابل مشاهده‌اند، اما برای فهمیدن اینکه چه چیزی را نشان می‌دهند، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
چیدمان ساختمان‌های لوس آلابوس، امکان ثبت انقلاب‌های خورشیدی و اعتدال‌های فصلی را می‌دهد
براساس بیانیه، احتمالاً پتنال یک مرکز سیاسی بوده است. در این محل نیز یک محراب به شکل قورباغه کشف شده است. پژوهشگران رابرت شارر و لوا تراکسلر در کتاب مایاهای باستان می‌نویسند قورباغه در اسطوره‌شناسی مایا نمادی از باروری و باززایش محسوب می‌شود. محراب‌های قورباغه‌ای در دیگر مکان‌های مایایی نیز پیدا شده‌اند و احتمالاً در مراسم آیینی استفاده می‌شده‌اند. مگان اونیل، استاد تاریخ هنر در دانشگاه اموری که عضوی از تیم کاوش نبود، به لایوساینس گفت:
کشف محوطه لوس آبولوس به‌ویژه هیجان‌انگیز است. تندیس‌های سنگی که در این محل پیدا شده‌اند، بسیار تأثیرگذارند و مشابه بسیاری از نمونه‌های دیگر از مردم مایا هستند که به تندیس‌هایی حیاتی، نذری می‌دادند و از طریق تعامل با تندیس‌هایی از گذشته، با نیاکان خود ارتباط برقرار می‌کردند.
اونیل به اهمیت بالای کشف بقایای سالم ظروف سفالی توسط باستان‌شناسان اشاره کرد. در گذشته، این منطقه به‌شدت غارت شده بود و سفالینه‌های ساخته‌شده توسط مایاهای باستانی دزدیده شده و در بازارهای بین‌المللی فروخته می‌شدند. به گفته او، یافته‌های جدید می‌تواند به اتصال دوباره‌ی اشیای موجود در مجموعه‌های خصوصی و موزه‌ها با مکان‌های اصلی کشف‌شان کمک کند و به این وسیله خاطره‌ی آن سفالینه‌ها، آن مکان‌ها و مردم مایا که در این منطقه و در سراسر جهان زندگی می‌کنند، احیا شود.
کشف سه شهر، همراه با سایر مکان‌های تازه یافته‌شده در منطقه، توسط تیمی از باستان‌شناسان اسلواکی و گواتمالایی صورت گرفته که بخشی از پروژه باستان‌شناسی واکساکتون (PARU) هستند؛ برنامه‌ای که به جست‌وجوی ویرانه‌های مایا در نزدیکی شهر باستانی واکساکتون می‌پردازد. از سال 2009، این پروژه 176 محوطه باستانی کشف کرده که تنها 20 مورد از آن‌ها مورد کاوش قرار گرفته‌اند.
بازار ![]()